การมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการการจัดการมูลฝอยโดยชุมชนด้วยหลัก 3R สำนักงานเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

    การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยการมีส่วนร่วมของประชาชนที่ส่งผลต่อการจัดการมูลฝอยโดยชุมชนด้วยหลัก 3R สำนักงานเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร รวมไปถึงปัญหาการมีส่วนร่วมของประชาชนและแนวทางในการพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการการจัดการมูลฝอยโดยชุมชนด้วยหลัก 3R สำนักงานเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ ประชาชนที่อาศัยอยู่ในชุมชนพื้นที่เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร จำนวน 400 คนเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่มีความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.966 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมติฐานโดยใช้สถิติการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง นำข้อมูลมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1) ปัจจัยการมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการการจัดการมูลฝอยโดยชุมชนด้วยหลัก 3R ที่ส่งผลต่อการจัดการมูลฝอยโดยชุมชนด้วยหลัก 3R สำนักงานเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร เป็นไปในทิศทางเชิงบวก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ได้แก่ ปัจจัยด้านการมีส่วนร่วมในการประเมินผล รองลงมา คือ ปัจจัยด้านการมีส่วนร่วมในการปฏิบัติการ ปัจจัยด้านการมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ และปัจจัยด้านการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ ตามลำดับ       

2) ปัญหาในการพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชนในโครงการการจัดการมูลฝอยโดยชุมชนด้วยหลัก 3R สำนักงานเขตพญาไท กรุงเทพมหานคร พบว่า การรณรงค์หรือประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างความตระหนักและความรู้ความเข้าใจให้กับประชาชนยังไม่ต่อเนื่องและจริงจัง ประชาชนบางส่วนยังไม่ให้ความร่วมมือในเรื่องการคัดแยกขยะเท่าที่ควร สถานประกอบการยังขาดจิตสำนึกและไม่มีวินัยในการทิ้งขยะ มีการลักลอบทิ้งขยะลงในที่หรือทางสาธารณะ รวมไปถึงการบริหารจัดการในการเก็บขยะยังไม่มีประสิทธิภาพอันเนื่องมาจากทรัพยากร เช่น งบประมาณ บุคลากร รถเก็บขนขยะ และภาชนะที่ใช้รองรับและคัดแยกประเภทขยะที่มีอยู่ไม่เพียงพอต่อการจัดการขยะในชุมชน

          3) แนวทางในการพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชน ได้แก่ กรุงเทพมหานครควรมีการประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมและปลูกฝังทัศนคติที่ดีต่อการจัดการขยะให้กับประชาชน ให้การสนับสนุนส่งเสริมการสร้างความรู้ความเข้าใจแก่ประชาชนในการคัดแยกและแปรรูปขยะให้เกิดประโยชน์ โดยจัดเจ้าหน้าที่เข้าไปให้ความรู้และสาธิตวิธีทำแก่ประชาชน เพื่อลดปริมาณขยะมูลฝอยที่ทางสำนักงานเขตต้องจัดเก็บ และควรพิจารณาอัตราการจัดเก็บขยะให้สอดคล้องและเหมาะสมเพื่อจูงใจในการจัดการขยะต้นทาง รวมทั้งควรบริหารจัดการทรัพยากรและงบประมาณให้เพียงพอต่อการจัดการขยะในชุมชน และเพิ่มพื้นที่ส่วนกลางในการจัดกิจกรรมคัดแยกขยะ ตลอดจนควรดำเนินโครงการฯ อย่างต่อเนื่อง เพื่อรักษาสภาพสิ่งแวดล้อมและป้องกันมลพิษที่เกิดขึ้นในชุมชนได้อย่างยั่งยืน