การวิเคราะห์วิถีปฏิบัติทางวาทกรรมของหนังสือวันเด็กแห่งชาติ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์วิถีปฏิบัติทางวาทกรรมของหนังสือวันเด็กแห่งชาติ รวบรวมข้อมูลจากหนังสือวันเด็กแห่งชาติ ตั้งแต่ พ.ศ. 2558–2567 จำนวน 10 เล่ม วิเคราะห์ตามแนวคิดองค์ประกอบการสื่อสารประกอบด้วยผู้ส่งสาร สาร สื่อช่องทางการสื่อสารและผู้รับสาร ผลการวิเคราะห์พบว่า 1. ผู้ส่งสารหรือผู้ผลิตตัวบทเป็นเด็กและเยาวชน จำนวน 333 คน ประกอบด้วย นักเรียน นักศึกษาและเยาวชนทั่วไป 2. สารหรือตัวบทพบประเภทงานเขียนทั้งหมด จำนวน 246 เรื่อง แบ่งออกเป็นบันเทิงคดี จำนวน 223 เรื่อง ประกอบด้วยนิทาน การ์ตูน เรื่องสั้น จดหมาย บทกลอน ชีวประวัติ และพบผลงานศิลปะ จำนวน 23 เรื่อง โดยพบงานเขียนเรื่องสั้นมากที่สุด จำนวน 136 เรื่อง ส่วนเนื้อหาเป็นเรื่องราวที่ผู้เขียนแต่งขึ้นเกี่ยวกับการศึกษา การผจญภัย การประกอบอาชีพ สัตว์ เทคโนโลยี ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อน ประเทศชาติ พระมหากษัตริย์ ครอบครัว ศาสนาประเพณีและวัฒนธรรม การปฏิบัติตน การท่องเที่ยว และผลงานศิลปะ โดยพบเนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตนมากที่สุด จำนวน 96 เรื่อง 3. สื่อช่องทางการสื่อสารหรือสื่อและการกระจายตัวบทดำเนินการเผยแพร่ไปยังโรงเรียนต่าง ๆ และจำหน่ายหนังสือผ่านช่องทางออนไลน์ และ 4. ผู้รับสารหรือผู้อ่านเป็นกลุ่มเป้าหมายเด็กและเยาวชนตั้งแต่ระดับประถมศึกษาขึ้นไป หนังสือวันเด็กแห่งชาติได้สะท้อนให้เห็นความสัมพันธ์ของวิถีปฏิบัติทางวาทกรรมด้านการสื่อสารที่กำหนดผู้ส่งสาร สาร สื่อช่องทางการสื่อสาร และผู้รับสารไว้อย่างชัดเจน เน้นการผลิตเพื่อเด็กและเยาวชนจึงทำให้การกระจายตัวบทสามารถส่งผ่านไปยังผู้อ่านได้ทั่วประเทศ
Article Details
References
กฤษณา พรมเลิศ. (2543). วิเคราะห์เรื่องสั้นในหนังสือวันเด็กแห่งชาติ. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาภาษาไทย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เจด็จ คชฤทธิ์. (2554). เด็กกับหนังสือ : คู่มือเพื่อความเข้าใจและหนังสือสำหรับเด็ก. นนทบุรี: บ้านหนังสือ.
ฉวีวรรณ คูหาภินันทน์. (2542). วรรณกรรมสำหรับเด็ก. โครงการตำราวิชาการราชภัฏเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในวโรกาสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา 6 รอบ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สถาบันราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา.
ธงชัย สมบูรณ์. (2558). การสร้างอัตลักษณ์ของชาติที่ส่งผ่านวาทกรมคำขวัญวันเด็กแห่งชาติ (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ฝ่ายวิชาการ สถาบันส่งเสริมและพัฒนาการอ่านการเขียนแห่งประเทศไทย. (2544). การเขียนหนังสือสำหรับเด็กเพื่อเป็นผลงานวิชาการ. กรุงเทพฯ: 21 เซ็นจูรี่.
พริบพันดาว. (2567). รหัสนัยหนังสือวันเด็กแห่งชาติ. สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2567, จาก https://www.posttoday.com/life/healthy/535169.
วัลลภา วิทยารักษ์. (2548). คุณลักษณะของเด็กไทยที่พึงประสงค์ : วิเคราะห์จากหนังสือวันเด็กแห่งชาติ (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิสันต์ สุขวิสิทธิ์. (2554). ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอุดมการณ์ในหนังสือเรียนรายวิชาภาษาไทย ตามหลักสูตรประถมศึกษา พ.ศ. 2503 – 2544 : การศึกษาตามแนวทางวาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศิริพร ภักดีผาสุก. (2553). วาทกรรม “ความเป็นผู้หญิง” ในนิตยสารสุขภาพและความงามภาษาไทย (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อภิชัจ พุกสวัสดิ์. (2564). นวัตกรรมการสื่อสารแบบมีส่วนร่วม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อุมาวัลย์ ชีช้าง. (2555). ความเป็นชาย-ความเป็นหญิงในหนังสือวันเด็กแห่งชาติ : การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอุดมการณ์. วารสารภาษาและวรรณคดีไทย, 29, 113–141.
อุมาวัลย์ ชีช้าง. (2555). ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอุดมการณ์ในเรื่องเล่าสำหรับเด็กในหนังสือวันเด็กแห่งชาติ พ.ศ. 2523 - 2553. วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language. London: Longman.