วัฒนธรรมแฟนคลับซีรีส์วายไทยในประเทศเวียดนาม
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภคซีรีส์วายไทยของกลุ่มแฟนคลับชาวเวียดนาม ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเติบโตของวัฒนธรรมแฟนคลับ และอัตลักษณ์ของกลุ่มแฟนคลับซีรีส์วายไทยในประเทศเวียดนาม โดยใช้กรอบแนวคิดวัฒนธรรมแฟนคลับในการศึกษาวิจัย ผู้วิจัยดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตการณ์ ซึ่งกลุ่มตัวอย่างเป็นแฟนคลับชาวเวียดนามจำนวน 30 คน มีอายุ 18 ปีขึ้นไป และไม่จำกัดเพศสภาพและเพศวิถี ผลการวิจัยพบว่า วัฒนธรรมแฟนคลับซีรีส์วายไทยในเวียดนามสะท้อนปรากฏการณ์การหลอมรวมทางวัฒนธรรมในยุคดิจิทัล โดยแฟนคลับมีบทบาททั้งบริโภคและผลิตเนื้อหา การเติบโตของวัฒนธรรมนี้แสดงให้เห็นอิทธิพลของมานานุภาพไทยผ่านสื่อบันเทิงที่นำเสนอเรื่องราวความรักของคู่ชายรักชายและวัฒนธรรมไทย นอกจากนี้ยังพบการก่อตัวของชุมชนเสมือนที่มีอัตลักษณ์เฉพาะ องค์ความรู้ใหม่ที่ค้นพบคือ การเกิดขึ้นของวัฒนธรรมแฟนข้ามชาติในยุคดิจิทัลที่มีลักษณะสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ การมีส่วนร่วมเชิงสร้างสรรค์ การเป็นตัวกลางทางวัฒนธรรม และการสร้างพื้นที่ทางสังคมใหม่ ผลการวิจัยนี้มีคุณูปการต่อความเข้าใจพลวัตของวัฒนธรรมร่วมสมัยในประเทศเวียดนาม ซึ่งสามารถขยายขอบเขตการศึกษาวัฒนธรรมแฟนคลับซีรีส์วายไทยในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลที่ตีพิมพ์ลงในวารสารมนุษย์กับสังคม ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบโดยตรงของผู้เขียนซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารมนุษย์กับสังคม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารมนุษย์กับสังคมก่อน
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ. (2555). สื่อที่ใช่ ของใครที่ชอบ: การ์ตูน โทรทััศน์ท้องถิ่ิน แฟนคลับ. ห้างหุ้นส่วนจำกัดภาพพิมพ์.
กฤตพล สุธีภัทรกุล. (2566, 15 เมษายน). “ซีรีส์วาย” คอนเทนต์พันล้าน สื่อนอกจับตา อาจเทียบชั้น “K–POP”. กรุงเทพธุรกิจ. https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/entertainment/1062305
ธมน ผดุงไทย. (2567, 9 มกราคม). อนาคตซีรีส์วาย 2567 ปีแห่งการฟาดฟันของคนทำคอนเทนต์. THE STANDARD. https://thestandard.co/the-future-of-y-series-2024/
นัทธนัย ประสานนาม. (2562). นวนิยายยาโออิของไทย : การศึกษาเชิงวิเคราะห์. วารสารวิชาการหอสมุดแห่งชาติ, 7(2), 16–34.
วาสนา แซ่จั่น และ ญาณินี ไพทยวัฒน. (2565). พัฒนาการวัฒนธรรมแฟนคลับวายไทย 2550-2564 สะท้อนผ่านซีรีส์วายนับสิบจะจูบ. ใน อภิเศก ปั้นสุวรรณ (บ.ก.), NEW NORMAL, NEW THINKING, NEW CHALLENGES. การประชุมวิชาการระดับชาติ SMARTS ครั้งที่ 11 (น. 761–769). คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
วสิฐ ธีรภัทรธำรง. (2565, 9 กันยายน). อะไรคือ “วัฒนธรรม Y”? : จาก “แฟนฟิคญี่ปุ่น” ถึง “ซีรีส์ไทย”. FEED. https://www.feedforfuture.co/feed-read/8659/
ศิรินนา วอนเก่าน้อย. (2565). แฟนศึกษาสู่พฤติกรรมสารสนเทศของแฟน. วารสารห้องสมุด, 66(1), 37–51.
เสมียนอารีย์. (2563, 14 กุมภาพันธ์). แฟนมาจากไหน? คนไทยเรียกคนรักว่า “แฟน” ตั้งแต่เมื่อไหร่?. ศิลปวัฒนธรรม. https://www.silpa-mag.com/culture/article_50422
อัมพร จิรัฐติกร. (2563). รสนิยม และแฟนคลับละครไทยในอาเซียนและจีน: การตลาดและการเมืองเรื่องอารมณ์ในโลกออนไลน์. คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Abercrombie, N. and Longhurst, B.J. (1998). Audiences: A Sociological Theory of Performance and Imagination. Sage Publications Inc.
Baudinette, T., & Svetanant, C. (2023). Mobilizing idol celebrity in queer affective advertising: exploring the impacts of ‘Boys Love’ media and fandom in Thailand. South East Asia Research, 31(4), 417–434.
Do, L. (2022, June 7). Lược sử phim queer tại Việt Nam: Từ phim tài liệu đến màn ảnh lớn. Saigoneer. https://saigoneer.com/vn/film-tv/17291-lược-sử-phim-queer-tại-việt-nam-từ-phim-tài-liệu-đến-màn-ảnh-lớn
Hills, M. (2017). From Fan Culture/Community to the Fan World: Possible Pathways and Ways of Having Done Fandom. Palabra Clave, 20(4), 856-883.
Jenkins, H. (1992). Textual Poachers: Television Fans and Participatory Culture. Routledge.
Jenkins, H. (2006). Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York University Press.
Iwabuchi, K. (2002). Recentering globalisation: popular culture and Japanese transnationalism. Duke Press.
Li, L., Jutaviriya, K., & Boonwanna, T. (2024). Development of Thai Y series fan culture in China. Thai Journal of East Asian Studies, 28(1), 74–93. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/easttu/article/view/266610
Nowadaysgirl. (2025, January 4). ส่อง! 10 อันดับซุปตาร์ไทย ที่มียอดคนฟอล IG มากที่สุดปี 2024. TrueID. https://entertainment.trueid.net/detail/V7rLJ64wjXbo
Oxford University. (2023). The Oxford English Dictionary. Oxford University Press. https://www.oed.com/search/dictionary/?scope=Entries&q=fan
Shimauchi, S. (2023). Thai Boys Love drama fandom as a transnational and trans-subcultural contact zone in Japan. Continuum, 37(3), 381–394. https://doi.org/10.1080/10304312.2023.2237709
Shimauchi, S. (2024). Inter-Asia referencing and orientalist consideration of the transnational fandom of Thai boys’ love drama in Japan. Inter-Asia Cultural Studies, 1-20.
Silva, B. D. D. O., & Sabbag, D. M. A. (2019). Fandom in Public Libraries: Mapping of Initiativesand Their Applicablity. Digital Journal of Library and InformationScience, 17(1), 1–24.
Wilke, M. (2020, August 14). The psychology behind why you like to rewatch your favourite movie or series during the pandemic. news24. https://www.news24.com/life/wellness//body/condition-centres/depression/anxiety-disorders/the-psychology-behind-why-you-like-to-rewatch-your-favourite-movie-or-series-during-the-pandemic-20200814-2