การพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้แบบบูรณาการด้านการสื่อสารสุขภาพ เพื่อเสริมสมรรถนะการจัดการน้ำหนักและภาวะอ้วนลงพุงในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น: กรณีศึกษานักศึกษาปริญญาตรี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
การเรียนรู้เชิงประสบการณ์, สมรรถนะการสื่อสารสุขภาพ, การจัดการน้ำหนัก, โรคอ้วนลงพุง, นวัตกรรมการเรียนรู้แบบบูรณาการบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลนวัตกรรมการเรียนรู้แบบบูรณาการที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการน้ำหนักและภาวะอ้วนลงพุงในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น โดยบูรณาการแนวคิดการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ของ Kolb (Kolb’s Experiential Learning Cycle) เข้ากับการเรียนรู้แบบไมโครเลิร์นนิ่ง (Microlearning) และการสื่อสารสุขภาพเชิงปฏิบัติ (Practical Health Communication Competency) กลุ่มเป้าหมายคือ นักศึกษาปริญญาตรี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี จำนวน 80 คน ที่เข้าร่วมกิจกรรมไมโครเลิร์นนิ่ง 5 โมดูล ได้แก่ การประเมินภาวะโภชนาการ การนับคาร์โบไฮเดรตและสมดุลพลังงาน โภชนสัปปายะ สิ่งแวดล้อมอาหาร และการสื่อสารสุขภาพผ่านอินโฟกราฟิก ผลการเรียนรู้ถูกประเมินผ่านแบบทดสอบก่อน–หลังเรียน (Pre–Post Test) และแบบสะท้อนคิด (Reflection) รวมทั้งการประเมินนิทรรศการโดยใช้กรอบ Kolb’s Cycle 4 ขั้น ได้แก่ ประสบการณ์ตรง (Concrete Experience) การสังเกตสะท้อนคิด (Reflective Observation) การสร้างแนวคิดเชิงนามธรรม (Abstract Conceptualization) และการลงมือปฏิบัติ (Active Experimentation) ผลการวิจัยพบว่า ผู้เรียนมีคะแนนเฉลี่ยหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) และสะท้อนการพัฒนาในด้านสมรรถนะการสื่อสารสุขภาพ ทั้งการคิดวิเคราะห์เนื้อหา การออกแบบสื่อ การทำงานเป็นทีม และการเชื่อมโยงความรู้กับการปฏิบัติจริง การประเมินเชิงคุณภาพแสดงให้เห็นว่า ผู้เรียนมีแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ เห็นคุณค่าของการสื่อสารสุขภาพที่เข้าใจง่าย และสามารถถ่ายทอดแนวคิดผ่านนิทรรศการได้อย่างสร้างสรรค์ โดยสรุป นวัตกรรมการเรียนรู้แบบบูรณาการนี้เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาผู้เรียนให้มีทั้งความรู้ ทักษะ และเจตคติในการจัดการสุขภาพของตนเอง พร้อมก้าวสู่การเป็นนักสื่อสารสุขภาพที่มีสมรรถนะที่สามารถออกแบบสื่อและกิจกรรมสุขภาพที่นำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2565). รายงานประจำปี 2565 กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นจาก https://ddc.moph.go.th/dncd/forecast_detail.php?publish=13924&deptcode=dncd
จินดารัตน์ สมใจนึก, และ จอม สุวรรณโณ. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างอายุกับภาวะน้ำหนักเกิน/อ้วนในกลุ่มวัยช่วงเปลี่ยนผ่านจากวัยรุ่นตอนปลายสู่วัยผู้ใหญ่ตอนต้น (18–35 ปี). วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก, 31(1), 142–159. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/journalthaicvtnurse/article/view/243986
ตวงพร กตัญญุตานนท์. (2554). ภาวะโภชนาการและพฤติกรรม 3 อ. ของนักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. วารสาร มฉก.วิชาการ, 14(28), 67–84. https://has.hcu.ac.th/jspui/handle/123456789/1014
Arnett, J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. American Psychologist, 55(5), 469–480. https://doi.org/10.1037/0003-066X.55.5.469
Dooris, M. T., Cawood, J., Doherty, S., & Powell, S. (2010). Healthy Universities: Concept, Model and Framework for Applying the Healthy Settings Approach within Higher Education in England [Monograph]. Preston / London: UCLAN / RSPH. Retrieved from UCLAN / RSPH website: http://www.healthyuniversities.ac.uk/uploads/fckfile/HU-Final_Report-FINAL_v2.pdf
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs, N.J: Prentice Hall.
Leong K, Sung A, Au D, &Blanchard C (2021). A review of the trend of microlearning". Journal of Work-Applied Management, 13(1), 88–102, https://doi.org/10.1108/JWAM-10-2020-0044
Nelson, M. C., Story, M., Larson, N. I., Neumark-Sztainer, D., & Lytle, L. A. (2008). Emerging adulthood and college-aged youth: An overlooked age for weight-related behavior change. Obesity, 16(10), 2205–2211. https://doi.org/10.1038/oby.2008.365
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259–267. https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259
Vadeboncoeur, C., Townsend, N., & Foster, C. (2015). A meta-analysis of weight gain in first year university students: Is freshman 15 a myth? BMC Obesity, 2, 22. https://doi.org/10.1186/s40608-015-0051-7
Zarshenas, L., Mehrabi, M., Karamdar, L., Keshavarzi, M. H., & Keshtkaran, Z. (2022). The effect of micro-learning on learning and self-efficacy of nursing students: an interventional study. BMC medical education, 22(1), 664. https://doi.org/10.1186/s12909-022-03726-8
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
