Phaya : The Interpretation in Human Language and Dhamma Language Theory

Main Article Content

Phramaha Sawai santamano
Phramaha Adadat sativaro

Abstract

This article is the study on Phaya that was recently found and collected by the Author for the interpretation in Human Language and Dhamma Language Theory in order to perceive the appropriate conduct for E-sarn people that is the outcome of statements leading to “wisdom”. Phaya could be divided into 4 main types including: 1) Phaya Pasit (proverbial Phaya); 2) Phaya Kiew or Phaya Krea (courting Phaya); 3) Phaya Auiporn (bless Phaya); 4) Phaya Pritsana (puzzle Phaya). From the interpretation of Phaya in Human Language and Dhamma Language Theory, the author found that the communication of E-sarn ancestors had tried to teach their offspring through human language and the author also found the intelligence of E-sarn people because they provided some Dhamma puzzles through their local language, i.e., E-sarn language or human language, leading to basic memorization. Subsequently, when those puzzles were studied and interpreted, they led to deep understanding on the Dhamma principles hidden in Phaya recorded as human language. However, to understand on the true meaning of such teaching, it was necessary to use Dhamma language.

Article Details

Section
Academic Articles

References

จารุวรรณ ธรรมวัตร.(2531). ภูมิปัญญาแห่งอีสาน รวมบทความอีสานศึกษา. มหาสารคาม : ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินวิโรฒ มหาสารคาม.
ทวีวัฒน์ ปุณฑริกวีวัฒน์. (2540). พุทธทาสภิกขุในบริบทของสังคมไทย .วารสารพุทธศาสน์ ศึกษา,ปีที่ 4 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม – สิงหาคม.
ธวัช ปุณโณฑก. (2522). คำผญา : สำนวนภาษิต . ในวรรณกรรมอีสาน กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 2522.
นิตยา ภักดีบัณฑิต. (2532). “ผญาภาษิต: การศึกษาเชิงวิเคราะห์”. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตร มหาบัณฑิต . มหาวิทยาลัยศรีนครินวิโรฒ.
พุทธทาสภิกขุ. (2526). ฟ้าสางระหว่าง 50 ปีที่สวนโมกข์ (ตอน 2).กรุงเทพหานคร : การพิมพ์พระนคร.
พุทธทาสภิกขุ. (2537). ภาษาคนภาษาธรรม . กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ธรรมสภา.
พุทธาสภิกขุ. (2537). ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ธรรมสภา.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2546). อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิสุทธิ์ บุษยกุล. (2520). วิสุทธิ์นิพนธ์ .กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.
สมปอง จันทคง. (2530).“วัฒนธรรมภาษาอีสานจากผญา : ศึกษากรณีบ้านหนองเรือ ตำบลสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร”. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒมหาสารคาม.
สวิง บุญเจิม. (2537). ผญา ตำรามรดกอีสาน ๓. อุบลราชธานี : สำนักพิมพ์มรดกอีสาน.
สิริวัฒน์ คำวันสา. (2521). อีสานคดี . กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ไพศาลศิริ.
สิริวัฒน์ คำวันสา. (2521).“อีสานคติเรื่องฮีตสิบสองครองสิบสี่”.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ไพศาลศิริ.
สำลี รักสุทธี. (2548). ผญา . กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พัฒนาศึกษา.
สุพรรณ ทองคล้อย.(2514). “ลักษณะร้อยกรองพื้นถิ่นอีสาน”. วิทยานิพนธ์ อักษรศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อดิศร เพียงเกษ. (2544). “หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเรื่องบุญบาปที่ปรากฏอยู่ในบทผญาอีสาน”.วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.