ผญา : การตีความตามทฤษฎีภาษาคนภาษาธรรม
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้ เป็นการค้นคว้า ผญา ผู้เขียนพบและมีการรวบรวมไว้ในปัจจุบันเพื่อนำมาตีความตาม ทฤษฏี ภาษาคน ภาษาธรรม เพื่อให้ทราบแนวทางอันควรประพฤติของชาวอีสานที่เป็นผลผลิตอันเนื่องมาจากถ้อยคำที่ทำให้เกิด “ปัญญา” ผญาสามารถแบ่งออกได้ 4 ประเภทหลัก ๆ คือ 1. ผญาภาษิต 2. ผญาเกี้ยวหรือผญาเครือ 3. ผญาอวยพร 4. ผญาปริศนา
จากการตีความ ผญา ตามทฤษฏี ภาษาคน ภาษาธรรมนั้น ผู้เขียนพบว่าการสื่อสารของบรรพบุรุษชาวอีสานที่พยายามสอนลูกหลานของตนเองโดยสอนผ่านภาษา ที่เรียกว่า ภาษาคนนั้น ผู้เขียนได้เห็นถึงความชาญฉลาดของชาวอีสานเพราะกล่าวเป็นปริศนาธรรมผ่านภาษาพื้นถิ่นคือภาษาอีสาน ที่เรียกว่าภาษาคน นั้นทำให้เกิดการจดจำเป็นเบื้องต้น เมื่อมีการศึกษาและการตีความก็ทำให้เกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงหลักธรรมที่แฝงอยู่ในบทผญาที่บันทึกไว้เป็นภาษาคนแต่การทำความเข้าใจถึงเนื้อแท้ของคำสอนนั้นต้องใช้ภาษาธรรมในการทำความเข้าใจนั่นเอง
Article Details
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
ข้อความในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
ทวีวัฒน์ ปุณฑริกวีวัฒน์. (2540). พุทธทาสภิกขุในบริบทของสังคมไทย .วารสารพุทธศาสน์ ศึกษา,ปีที่ 4 ฉบับที่ 2 พฤษภาคม – สิงหาคม.
ธวัช ปุณโณฑก. (2522). คำผญา : สำนวนภาษิต . ในวรรณกรรมอีสาน กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 2522.
นิตยา ภักดีบัณฑิต. (2532). “ผญาภาษิต: การศึกษาเชิงวิเคราะห์”. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตร มหาบัณฑิต . มหาวิทยาลัยศรีนครินวิโรฒ.
พุทธทาสภิกขุ. (2526). ฟ้าสางระหว่าง 50 ปีที่สวนโมกข์ (ตอน 2).กรุงเทพหานคร : การพิมพ์พระนคร.
พุทธทาสภิกขุ. (2537). ภาษาคนภาษาธรรม . กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ธรรมสภา.
พุทธาสภิกขุ. (2537). ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ธรรมสภา.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2546). อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิสุทธิ์ บุษยกุล. (2520). วิสุทธิ์นิพนธ์ .กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.
สมปอง จันทคง. (2530).“วัฒนธรรมภาษาอีสานจากผญา : ศึกษากรณีบ้านหนองเรือ ตำบลสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร”. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒมหาสารคาม.
สวิง บุญเจิม. (2537). ผญา ตำรามรดกอีสาน ๓. อุบลราชธานี : สำนักพิมพ์มรดกอีสาน.
สิริวัฒน์ คำวันสา. (2521). อีสานคดี . กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ไพศาลศิริ.
สิริวัฒน์ คำวันสา. (2521).“อีสานคติเรื่องฮีตสิบสองครองสิบสี่”.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ไพศาลศิริ.
สำลี รักสุทธี. (2548). ผญา . กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พัฒนาศึกษา.
สุพรรณ ทองคล้อย.(2514). “ลักษณะร้อยกรองพื้นถิ่นอีสาน”. วิทยานิพนธ์ อักษรศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อดิศร เพียงเกษ. (2544). “หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเรื่องบุญบาปที่ปรากฏอยู่ในบทผญาอีสาน”.วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.