การส่งเสริมวิถีชุมชนเชิงพุทธเพื่อการอนุรักษ์แม่น้ำท่าจีนของชุมชน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาวิถีชุมชนเชิงพุทธของชุมชนในอำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม (2) พัฒนากิจกรรมพุทธบูรณาการอย่างมีส่วนร่วมในการส่งเสริมการอนุรักษ์แม่น้ำท่าจีนของชุมชน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม และ (3) ขยายผลกิจกรรมเชิงพุทธบูรณาการเพื่อการอนุรักษ์แม่น้ำท่าจีนของชุมชน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม การวิจัยใช้ระเบียบวิธีแบบผสม (Mixed Methods Research) โดยเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการสังเกตการณ์ในพื้นที่ ควบคู่กับการวิเคราะห์เชิงปริมาณผ่านแบบสอบถาม ผลการวิจัยพบว่า

วิถีชุมชนเชิงพุทธในพื้นที่มีความเชื่อมโยงกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างชัดเจน โดยเฉพาะบทบาทของพระสงฆ์และวัดที่เป็นศูนย์กลางในการเผยแพร่หลักธรรม เช่น พรหมวิหาร 4 และสังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมจิตสำนึกของชุมชนเกี่ยวกับการดูแลแหล่งน้ำ กิจกรรมที่พัฒนาขึ้น ได้แก่ การทำบุญตักบาตรใส่ใจสิ่งแวดล้อม การเก็บขยะริมแม่น้ำ การปลูกต้นไม้ริมฝั่ง และการสร้างระบบกรองน้ำจากวัสดุธรรมชาติ งานวิจัยนี้ยังเสนอโมเดล "Buddhist Community-Based Water Conservation Model" (BCWC Model) ซึ่งเป็นแนวทางบูรณาการระหว่างศาสนาและการอนุรักษ์น้ำ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าความร่วมมือระหว่างวัด ชุมชน และหน่วยงานท้องถิ่นมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการอนุรักษ์แหล่งน้ำอย่างยั่งยืน