วิเคราะห์หลักธรรมในธัมมจักกัปวัตนสูตร
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ วิเคราะห์หลักธรรมในธัมมจักกัปวัตนสูตร ซึ่งการศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงเอกสาร โดยศึกษาจากพระไตรปิฎก อรรถกถา หนังสือ ตำรา และเอกสารทางพระพุทธศาสนา รวมถึงงานวิชาการที่เกี่ยวข้อง แล้วนำเสนอผลการศึกษา ด้วยการพรรณนาเชิงวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า หลักธรรมสำคัญ ได้แก่ อริยสัจ 4 (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) และมัชฌิมาปฏิปทา (ทางสายกลาง) ซึ่งเป็นแก่นธรรมคำสอนที่พระพุทธเจ้า ทรงแสดงเพื่อเป็นการประกาศศาสนาของพระพุทธองค์ เป็นพระสูตรแรกในพระพุทธศาสนา ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่ปัญจวัคคีย์ โดยธัมมจักกัปวัตนสูตรไม่เพียงเป็นจุดเริ่มต้น ของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นรากฐานของหลักธรรม ที่เน้นการหลุดพ้นจากทุกข์ ผ่านการปฏิบัติตามทางสายกลาง การวิเคราะห์ในครั้งนี้ ช่วยให้เข้าใจความลึกซึ้งของหลักธรรม เพื่อเป็นแนวทางการปฏิบัติสู่การบรรลุธรรมในชีวิตประจำวัน ในปัจจุบันกาล อีกทั้งยังจะนำไปถึงความสิ้นทุกข์ หลุดพ้นจากวัฏสงสารของผู้ปฏิบัติธรรมทั้งหลาย เพื่อหวังไปสู่เป้าหมายสูงสุดในทางพระพุทธศาสนาคือ พระนิพพานต่อไป
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
ข้อความในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
บรรจบ บรรณรุจิ. (2545). ชื่อเรียกปัญญาในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ปีที่ 9 ฉบับที่ 2: 46-81.
พระกัมพล กมฺพโล (สายอาภรณ์). พระครูสุธีคัมภีรญาณ. โสวิทย์ บำรุงภักดิ์ และ พระมหาสำรอง สฺญฺญโต. (2563). การศึกษาวิเคราะห์คุณค่าและความสำคัญของมัชฌิมาปฏิปทาในธัมมจักกัปวัตนสูตร. Journal of Modern Learning Development. ปีที่ 5 ฉบับที่ 5: 248-259.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2546). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. พิมพ์ครั้งที่ 10 กรุงเทพมหานคร: บริษัท สหธรรมมิก จำกัด.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2557). พุทธธรรมฉบับปรับขยาย. พิมพ์ครั้งที่ 39. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาโกมล กมโล และสําเนียง เลื่อมใส. (2561). อนัตตา: ภาษาที่พระพุทธเจ้าทรงใช้พัฒนาจิตเพื่อให้รู้แจ้งรูปนาม. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์. ปีที่ 4 ฉบับที่ 1: 19–31. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 16 มีนาคม 2568 https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Palisueksabuddhaghosa/article/view/240788
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
สมณะโพธิรักษ์. (2550). ทุจริตของคนดี. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ฟ้าอภัย จำกัด.
สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดแพร่. (2568). วันอาสาฬหบูชา. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 15 มีนาคม 2568 จาก: https://pre.onab.go.th/th/content/category/detail/id/73/iid/9934