รูปแบบการบริหารการจัดการศึกษาตามหลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมคุณภาพผู้เรียนโรงเรียนวิถีพุทธ

Main Article Content

พยอม เดชสาร
สุธาสินี แสงมุกดา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาตัวแปรการบริหารการจัดการศึกษาตามหลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมคุณภาพผู้เรียนโรงเรียนวิถีพุทธ 2) สร้างรูปแบบการบริหารการจัดการศึกษาตามหลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมคุณภาพผู้เรียนโรงเรียนวิถีพุทธ และ 3) ประเมินและรับรองรูปแบบการบริหารการจัดการศึกษาตามหลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมคุณภาพผู้เรียนโรงเรียนวิถีพุทธ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยโรงเรียนวิถีพุทธ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 377 แห่ง โดยมีผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา หัวหน้างานวิชาการ และครูผู้รับผิดชอบโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ จำนวน 1,131 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง  แบบบันทึกข้อเสนอแนะ  และแบบประเมิน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  สถิติเพื่อการจำแนกกลุ่มตัวแปร คือ การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (EFA) โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปทางสถิติ  ผลการวิจัย พบว่า 1) ตัวแปรการบริหารการจัดการศึกษาตามหลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมคุณภาพผู้เรียนโรงเรียนวิถีพุทธ ประกอบด้วย 63 ตัวแปร 2) รูปแบบการบริหารการจัดการศึกษาตามหลักไตรสิกขาเพื่อส่งเสริมคุณภาพผู้เรียนโรงเรียนวิถีพุทธ จากการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis : EFA) พบว่า มี 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) การดำเนินงานของโรงเรียน 2) การปฏิบัติตนของผู้บริหาร 3) กิจกรรมของโรงเรียน และ 4) คุณภาพผู้เรียน 3) การประเมินและรับรองรูปแบบจากผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิ ในด้านความเป็นไปได้ ความถูกต้อง ความเหมาะสม และความเป็นประโยชน์ ผ่านการประเมินคิดเป็นร้อยละ 100

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

นพพล โพธิ์เงิน. (2560). การบริหารการศึกษาตามหลักไตรสิกขากับทฤษฎีเชิงระบบ. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ฯ, 15(1), หน้า 138.

นิรุตต์ ฟักทอง. (2563). “การศึกษาปัญหาการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสิงห์บุร”. วารสารการบริหารการศึกษาและนวัตกรรมการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์, 2(1), หน้า 25.

พระครูปลัดเอนก ปุณฺณวุฑฺโฒ. (2561). รูปแบบการบริหารตามหลักไตรสิกขาของผูบริหารโรงเรียนสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 5. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสิริพัฒนนิเทศ. (2562). กลยุทธ์การบริหารงานวิชาการตามหลักไตรสิกขาในโรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ 10. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 6(1), หน้า 181-193.

พระมหาศุภวัฒน์ ชุติมนฺโต. (2562). รูปแบบการบริหารโรงเรียนวิถีพุทธ จังหวัดสงขลา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(6), หน้า 3200-3201.

พระมหาหัสดี ปฺญาวชิโร. (2561). การบริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ตามหลักไตรสิกขาสังกัดสํานักงานพระพุทธศาสนาแหงชาติ จังหวัดอุดรธานี. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระอภิชิต อธิจิตฺโต (2561). การบริหารงานวิชาการตามหลักไตรสิกขาของผู้บริหารสถานศึกษาอำเภอเมืองร้อยเอ็ด สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาร้อยเอ็ดเขต 1. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พีรวัส อินทวี. (2561). แนวทางการบริหารสถานศึกษาตามหลักไตรสิกขาของโรงเรียนวิถีพุทธสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดสุรินทร์ เขต 1 และ 3. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2562). คู่มือการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ. พระนครศรีอยุธยา : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

รัตนชัย เอี่ยมพิทักษ์พร. (2565). รูปแบบการบริหารงานโรงเรียนประถมศึกษาตามแนวคิดโรงเรียนวิถีพุทธพระราชทาน. ดุษฎีนิพนธ์ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2561). รายงานการศึกษาไทย พ.ศ. 2561. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิก.

สำนักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา. (2566, 15 มีนาคม). ข้อมูลโรงเรียนวิถีพุทธ. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 15 มีนาคม 2566 จาก https://www.buddhaschool.xyz/web3/main.php?url=schoollst&year=2563&kw=&province=&asstype=3&page=5

สิริกุล อนุรักษ์ธนากร. (2563). รูปแบบการบริหารการศึกษาของผู้บริหารโรงเรียนวิถีพุทธ สังกัดสำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร. ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหากกุฎราชวิทยาลัย.

Bamkin, S. (2015). Moral Education at Japanese elementary school. London: Winston Churchill Memorial Trust (WCMT). report-documents .

Brennan Niamh. (2011). Applying Principles of Good Governance in a School Boardcontext. Ed.D. Dissertation. University College Dublin, 2011.

Hideki Maruyama. (2013). Moral Education in Japan. Retrieved March 1, 2019, From https://www.nier.go.jp/English/educationjapan/pdf/201303MED.pdf

Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), pp. 607-610.

Schwamberger, B., and Curtner-Smith, M. (2018). Moral Development in Sport Education: A Case Study of a Teaching-Oriented Preservice Teacher. The Physical Educator. Vol 75.