ความพร้อมของผู้สูงอายุไทยต่อการใช้งานเทคโนโลยี AI: ศึกษาเชิงพฤติกรรม

Main Article Content

อุมาภรณ์ เมธเมาลี

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาและวิเคราะห์ความพร้อมของผู้สูงอายุไทยต่อการใช้งานเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในบริบทของประเทศไทยที่กำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ ซึ่งประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป ใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่ามีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ข้อมูลจากภาครัฐและเอกชนชี้ให้เห็นว่าผู้สูงอายุไทยจำนวนไม่น้อยเริ่มมีการใช้งานสมาร์ทโฟน อินเทอร์เน็ต และแอปพลิเคชันที่เกี่ยวข้องกับ AI ในหลากหลายด้าน เช่น การติดต่อสื่อสาร ความบันเทิง และการดูแลสุขภาพ บทความนี้ใช้กรอบแนวคิด Technology Acceptance Model (TAM) ในการวิเคราะห์พฤติกรรมการยอมรับเทคโนโลยี AI โดยครอบคลุมองค์ประกอบหลัก ได้แก่ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้ความง่ายในการใช้งาน ทัศนคติต่อเทคโนโลยี และความตั้งใจใช้งาน พร้อมทั้งวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก เช่น แรงสนับสนุนจากครอบครัว การสนับสนุนจากภาครัฐ และความพร้อมของโครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัล นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอเชิงนโยบายและแนวทางการออกแบบเทคโนโลยีที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ เช่น ระบบที่สั่งการด้วยเสียง อินเทอร์เฟซที่ไม่ซับซ้อน และฟังก์ชันที่ตรงความต้องการ ตลอดจนการจัดอบรมและสร้างความรู้ความเข้าใจอย่างเป็นระบบแก่ผู้สูงอายุ เพื่อส่งเสริมการใช้งานอย่างปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และนำไปสู่คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของผู้สูงอายุไทยในยุคดิจิทัล

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2567. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2025/20241209145003_27188.pdf National Statistical Office+1National Statistical Office+1

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2567). สถิติรายปีของประเทศไทย 2567 (ตาราง 1.7). หน้า 82-83. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.nso.go.th/public/e-book/Statistical-Yearbook/SYB-2024/83/National Statistical Office+4National Statistical Office+4National Statistical Office+4

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). “การมีการใช้ไอซีทีของผู้สูงอายุ พ.ศ.2566” (รายงานการสำรวจการเข้าถึงและใช้เทคโนโลยีของครัวเรือนไทยปี 2566). สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 จาก nso.go.th

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2567). “เทคโนโลยี AI เฝ้าระวังผู้สูงวัยที่บ้าน…สู่การใช้งานจริง” (รายงานผลการวิจัย 15 พ.ย. 2567). สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 จาก hsri.or.thhsri.or.th

สุขุม เฉลยทรัพย์. (2567). คุณภาพชีวิตผู้สูงวัย: AI Sharing is Caring หนังสือพิมพ์สยามรัฐ วันที่ 30 ตุลาคม 2567. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 จาก https://siamrath.co.th/c/577143?utm_source=chatgpt.com

พลอย จาตุกัญญาประทีป. (2566, 7 กันยายน). “สูงไว” ไถหน้าจอแก้เหงา 5 ชั่วโมงต่อวัน เน้นโซเชียลมีเดีย-ซื้อของ. เดลินิวส์. dailynews.co.th

ศูนย์วิจัย Krungthai Compass. (2567, 9 พฤษภาคม). “เปิดสถิติคนไทยใช้อินเตอร์เน็ต ปี 2024 กลุ่มผู้สูงอายุมาแรง! กลายเป็นกลุ่มลูกค้าสำคัญในโลกออนไลน์”. Krungthai Compass. https://ch7.com

ศรินทร์ จุฬา. (2567). “ปัญญาประดิษฐ์ AI เพื่อนใหม่วัยเก๋า”. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.chula.ac.th/news/170100/?utm_source=chatgpt.com

Brand Buffet. (2565). “ETDA เผยพฤติกรรมใช้อินเทอร์เน็ต 2565 – e-Health ครองแชมป์” (บทความวันที่ 26 ส.ค. 2565). สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2568 จากbrandbuffet.in.th

Chula/ThaiPR. (2567). “ปัญญาประดิษฐ์ AI เพื่อนใหม่วัยเก๋า” (บทความโดยจุฬาฯ 18 มิ.ย. 2567). สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2568 จาก ryt9.comryt9.com

Davis, F. (1987). User Acceptance of Information System: The Technology Acceptance Model (TAM). University of Michigan School of Business Administration Ann Arbor Michigan 48109. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2568 จาก https://quod.lib.umich.edu/lib/colllist/

OpenGov Asia. (2024). A Digital Inclusion Project to Empower Thailand's Seniors. สืบค้นข้อมูลจาก https://opengovasia.com/2024/01/17/empowering-thailands-seniors-a-digital-inclusion-project/OpenGov Asia

Prapan Leenoi, (2567). สังคมสูงไว โจทน์ใหญ่ที่มาพร้อมกับโอกาส (บทความวันที่ 11 เมายน 2567). สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.krungsri.com/th/research/research-intelligence/silver-economy

The Nation Thailand. (2567). “Thailand revolutionises elderly healthcare with ‘Home AI Assistance” (ข่าว 23 ก.ย. 2567). สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2568 จากnationthailand.comnationthailand.com