มโนทัศน์เรื่องภพกับตัวตนในพระพุทธศาสนามหายาน

Main Article Content

พระภาวนาวชิรสุนทร, วิ. (กิตติเชฏฐ์ เปรมสกุล)

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามโนทัศน์เรื่องภพกับตัวตนในพระพุทธศาสนามหายาน ด้วยการศึกษาจากเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า ภพกับตัวตนในพระพุทธศาสนามหายานถูกอธิบายใน 2 ลักษณะประกอบด้วย 1. การอธิบายทางคัมภีร์ผ่านคำสอนหรือพุทธพจน์สื่อถึงภพกับตัวตนนั้นเป็นไปในลักษณะทางจริยศาสตร์ที่มุ่งเน้นการปฏิบัติต่อกันที่โยงกับความดีและความชั่ว หากทำดีก็จะมีตัวตนและภพที่ดี หากทำชั่วก็จะมีผลชั่วตามมา 2. การอธิบายผ่านคำสอนยุคหลัง เป็นการอธิบายถึงความมีอยู่และตัวตนในแบบที่ต้องการยืนยันว่าเป็นจริงหรือเป็นมายา โดยความเป็นจริงนั้นตรงตามความหมายของการปฏิเสธภพกับตัวตนตามหลักความจริงสุงสุด อีกแง่หนึ่งคือการอธิบายภพและตัวตนที่เป็นความจำเป็นต้องอธิบายให้เข้าใจความหมายจะเกี่ยวข้องกับข้อมูลที่อยู่เหนือความเข้าใจของมนุษย์

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

เกวลี เชราทิพย์ และกนกพร นุ่มทอง. (2564). ไภษัชยคุรุไวฑูรยประภาสยปูรวปณิธานสูตร. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์การแปลคัมภีร์พุทธศาสตร์ไทย-จีน มูลนิธิพุทธรังษี.

คณะโพธินันทประทีป. (2566). พระสัทธรรมปุณฑริกสูตรพร้อมพระสูตรบริวาร ฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชะเอม แก้วคล้าย และจำลอง สารพัดนึก. (2553). สุขาวดีวยูหสูตร. กรุงเทพมหานคร: โครงการตำราและวิชาการมหายาน คณะสงฆ์จีนนิกายแห่งประเทศไทย ชมรมมหายาน และคณะศิษยานุศิษย์.

พระพรหมบัณฑิต. (2561). พระไตรปิฎกฉบับสากลวิถีธรรมจากพุทธปัญญา. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาอานนท์ อานนฺโท. (2564). วัชรปรัชญาปารมิตาสูตร. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์การแปลคัมภีร์พุทธศาสตร์ไทย-จีน มูลนิธิพุทธรังษี.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วัชระ งามจิตรเจริญ. (2551). “แนวความคิดเรื่องอันตรภพในพุทธศาสนาเถรวาท”. วารสารศิลปะศาสตร์, 8(1), 28-29.

สันตินา ปีเตอร์ เดลลา. (2561). ต้นไม้แห่งโพธิ: คำสอนพื้นฐานแห่งพระพุทธศาสนา มหายาน วัชรยาน และอภิธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 4). นนทบุรี: ภาพพิมพ์.

เสถียร โพธินันทะ.(2543). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: มหามกุฎราชวิทยาลัย.

สุมาลี มหณรงค์ชัย.(2548). พระนาคารชุนะกับคำสอนว่าด้วยทางสายกลาง. กรุงเทพมหานคร : ศยาม.

อภิชัย โพธิ์ประสิทธิ์ศาสต์. (2539). พระพุทธศาสนามหายาน. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: มหามกุฎราชวิทยาลัย.

Kenny, A. (2004). A New History of Western Philosophy: Volume 1: Ancient Philosophy. New York: Oxford University Press.

Martin, M. (1990). Atheism: A Philosophical Justification. Philadelphia, PA: Temple University Press.