ครุธรรม 8 : สาเหตุของการเสื่อมสูญภิกษุณี

Main Article Content

ประทีปเด่น เวศกาวี

บทคัดย่อ

บทความนี้ทำการศึกษาผลงานทางวรรณกรรมของหนังสือเรื่องเหตุเกิด พ.ศ. 1 เล่ม 1 และเล่ม 2 ซึ่งเขียนโดยพระเมตตานันโทภิกขุ โดยเฉพาะการตีความเกี่ยวกับครุธรรม 8 กับการเสื่อมสูญของภิกษุณีเถรวาท ซึ่งพระเมตตานันโท ภิกขุ ตีความแตกต่างจากที่ปรากฏในพระไตรปิฎกโดยตีความว่า การบัญญัติครุธรรม 8 ไม่ใช่พุทธดำรัส มีแนวคิดที่เป็นอคติต่อสตรีอย่างรุนแรง และมีวัตถุประสงค์จะขจัดภิกษุณีสงฆ์ให้หมดไป บทความนี้ได้ศึกษากรณีดังกล่าว โดยศึกษาเป็น 3 ประเด็น คือ 1. ครุธรรมกับการเป็นพุทธพจน์ 2. อคติทางเพศในพระพุทธศาสนาเถรวาท 3. เหตุปัจจัยแห่งความเสื่อมสูญของภิกษุณีเถรวาทในยุคหลังพุทธกาล จากหลักฐานและเหตุผลของนักวิชาการร่วมสมัย ที่ศึกษาประเด็นดังกล่าว ได้โต้แย้งหักล้างเหตุผลที่พระเมตตานันโท ภิกขุ นำมาแสดงไว้ ทำให้การตีความของพระเมตตานันโท ภิกขุ ไม่มีน้ำหนักเหตุผลเพียงพอที่จะยอมรับได้ว่าครุธรรม 8 ไม่ใช่พุทธดำรัส หรือเป็นสาเหตุของการเสื่อมสูญภิกษุณีสงฆ์

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จำรูญ ธรรมดา. (2555). กระบวนการตีความพระพุทธพจน์ตามแนวทางคัมภีร์เนตติ. กรุงเทพมหานคร : ห้างหุ้นส่วนจำกัด ประยูรสาสน์การพิมพ์.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2543). กรณีเงื่อนงำ : พระพุทธเจ้าปรินิพพานด้วยโรคอะไร. กรุงเทพมหานคร : บริษัทสหธรรมิก.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร : บริษัท เอส อาร์ พริ้นติ้ง แนสโปรดักส์ จำกัด.
มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
เมตฺตานนฺโท ภิกฺขุ. (2555 ก). เหตุเกิด พ.ศ. 1 เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พระอาทิตย์.
เมตฺตานนฺโท ภิกฺขุ. (2555 ข). เหตุเกิด พ.ศ. 1 เล่ม 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พระอาทิตย์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2550). พจนานุกรมศัพท์ปรัชญา อังกฤษ-ไทย. ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด อรุณการพิมพ์.
พระมหานิพนธ์ อหึสโก (ทองดีนอก). (2553). “การศึกษาวิเคราะห์สถานภาพและบทบาทของสตรีที่ปรากฏในคัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถา”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
แม่ชี กฤษณา รักษาโฉม. (2551). “การศึกษาปัญหาเรื่องการเสื่อมสูญของภิกษุณีสงฆ์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ปกรณ์ สิงห์สุริยา. ผศ.ดร. (2555). “การตีความและอธิบายพระพุทธศาสนาด้วยกรอบความคิดทางวิทยาศาสตร์ : กรณีศึกษา”. รายงานวิจัยโครงการวิจัยศูนย์พุทธศาสน์ศึกษา : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มนตรี สืบด้วง. (2549). “ครุธรรมกับความเป็นพุทธพจน์”. สารนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วีรชาติ นิ่มอนงค์. ดร. (2552). “การศึกษาวิเคราะห์ทฤษฎีอรรถปริวรรตศาสตร์ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท”. รายงานวิจัย. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.