วิเคราะห์เมตตาในฐานะเป็นฐานแนวคิดภราดรภาพ

Main Article Content

สถิระ ราชรินทร์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอว่าเมตตาในฐานะเป็นฐานแนวคิดภราดรภาพได้ โดยเริ่มศึกษาจากความโกรธซึ่งเป็นอารมณ์ธรรมชาติของมนุษย์ที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด ความโกรธคืออารมณ์ที่รุนแรงหรือความรู้สึกที่ไม่พอใจ ความโกรธนี้สามารถนำมนุษย์ไปสู่ความหายนะ สงครามและการก่อการร้าย ในเบื้องต้นความโกรธจะเกิดขึ้นในจิตใจของมนุษย์ทำให้หงุดหงิด เร่าร้อน เดือดดาล จึงต้องรีบระบายความหงุดหงิด เร่าร้อน เดือดดาลออกไปโดยเร็ว ด้วยการด่าว่าทุบตีหรือทำลายบุคคล หรือสิ่งของที่เป็นต้นเหตุให้โกรธ ความโกรธเป็นรากเหง้าความเห็นแก่ตัว ความโกรธนี้ต้องกำจัดด้วยเมตตา (อโทสะ) ความไม่โกรธ ไม่พยาบาท การไม่โกรธตอบผู้ที่โกรธ มีความปรารถนาดี เป็นผู้ที่ให้อภัยแก่ผู้อื่นเสมอ ปรารถนาดีอยากให้ผู้อื่นมีความสุข มีจิตอันแผ่ไมตรีและคิดทำประโยชน์แก่มนุษย์และสัตว์ มีน้ำใจใฝ่ประโยชน์สุขแก่คนทั้งหลาย ดังนั้น เมื่อมนุษย์กำจัดความโกรธด้วยความไม่โกรธคือเมตตาแล้วก็สามารถเป็นพี่น้องกันได้บนฐานของเมตตา เมตตาจะทำให้มนุษย์สร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน ปรารถนาดีต่อกัน ช่วยเหลือกัน ผลการศึกษาพบว่าเมตตาสามารถกำจัดความโกรธได้ เมตตาจึงมีความจำเป็นต่อการอยู่ร่วมกันของมนุษย์และทำให้มนุษย์เข้าถึงภราดรภาพได้

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กองวิชาการ สภาการศึกษามหามกุฎราชวิทยาลัย. (2548). ธมฺมปทฏฐกถา ปฐโมภาโค-อฏฐโมภาโค. กรุงเทพมหานคร : มหามกุฎราชวิทยาลัย.
ติช นัท ฮันพ์. (2543). เมตตาภาวนา คำสอนว่าด้วยรัก. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต).(2553). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. ครั้งที่ 18. นนทบุรี : โรงพิมพ์เพิ่มทรัพย์การพิมพ์.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2554). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์บริษัท สหธรรมมิก.
พระมหาวุฒิพร อภิวฑฺฒโน. (2553). การแผ่เมตตา หนึ่งแง่งามของจิตใจ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : อาทรการพิมพ์.
พระมหาสมจินต์ วันจันทร์. (2548). ฉันเข้าใจสรรพสิ่งเพราะฉันรัก. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ กัลปพฤกษ์.
พระพุทธโฆสาจารย์เถระ รจนา. (2551). คัมภีร์วิสุทธิมรรค. สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร) แปลและเรียบเรียง. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธนาเพรส จำกัด.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย(2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2540). พจนานุกรมศัพท์ปรัชญาอังกฤษ-ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: ราชบัณฑิตยสถาน.
สมภาร พรมทา. (2560). แก่นเดิมพุทธปรัชญา (เล่มที่หนึ่ง:มนุษย์). กรุงเทพมหานคร: บีพีเค พริ้นติ้ง.