แนวคิดเรื่องผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาทกับการแก้ปัญหาทางการเมือง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดเรื่องผู้ปกครองแบบธรรมราชาในปรัชญาฮินดู 2) ศึกษาแนวคิดผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาท และ 3) วิเคราะห์แนวคิดผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาท และการวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร
จากวัตถุประสงค์ข้อ 1 พบว่า ผู้ปกครองในปรัชญาฮินดู มีคุณลักษณะสำคัญคือเป็นวรรณะกษัตริย์ มีสถานะเป็นทั้งธรรมราชาและเทวราชา ปกครองบ้านเมืองภายใต้ความเชื่อในอำนาจของเทพเจ้า มีเป้าหมายทางการเมือง คือ ทำหน้าที่เพื่อให้ทุกคนปฏิบัติหน้าที่ประจำวรรณะของตนและอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขอยู่ภายใต้เทวรัฐหรือเทวาธิปไตย ในวัตถุประสงค์ข้อ 2 พบว่า ผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาท มีคุณลักษณะสำคัญ คือ ทุกคนสามารถเป็นธรรมราชาได้ โดยประกอบด้วยเงื่อนไขจำเป็น 2 ประการ ได้แก่ 1) เป็นผู้มีคุณธรรมจริยธรรมประจำตัว และ 2) เป็นผู้มีพันธะหน้าที่ทางศีลธรรมต่อสังคม ทำหน้าที่ปกครองบ้านเมืองโดยธรรม มีเป้าหมายทางการเมือง คือ ให้ทุกคนเป็นคนดี อยู่ร่วมกันในธรรมรัฐอย่างมีความสุขทั้งกาย วาจา และใจ ภายใต้อำนาจแบบธรรมาธิปไตย และในวัตถุประสงค์ข้อ 3 พบว่า แนวคิดผู้ปกครองแบบธรรมราชาในพุทธปรัชญาเถรวาท มีบางลักษณะที่ตรงกันกับปรัชญาฮินดู และมีบางประเด็นที่เสนอแนวคิดการเมืองใหม่เพื่อโต้แย้งปรัชญาฮินดู ประเด็นสำคัญที่โต้แย้งกัน คือ แนวคิดผู้ปกครองแบบธรรมราชาในปรัชญาฮินดูเกิดขึ้นจากการปฏิบัติตามกฎเทวสิทธิ์และปกครองบ้านเมืองภายใต้หลักเทวาธิปไตย ใช้หลักสงครามวิชัยเป็นวิธีการขยายอาณาจักรและอำนาจทางการเมือง ส่วนในพุทธปรัชญาเถรวาทกลับเห็นแย้งว่า ผู้ปกครองแบบธรรมราชาจะเป็นธรรมราชาได้เพราะเป็นคนมีคุณธรรมและปกครองบ้านเมือง
Article Details
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
ข้อความในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2548). รัฐศาสตร์และจริยธรรมนักการเมืองแนวพุทธ. มูลนิธิพุทธธรรม.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2552). จารึกอโศก รัฐศาสตร์แห่งธรรมาธิปไตย. สมุทรปราการ: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2557). ธรรมราชา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ส. ศิวรักษ์. (2551). คันฉ่องส่องพุทธธรรม. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ศึกษิตสยาม.
Deegalle, Mahinda. (2013). Visions of the Dharmarãjã: Conceptualizations of ‘Just Ruler’ in Theravada Buddhist Societies in South and Southeast Asia. KPI Congress XV Dharmarãjã. Bangkok: Charansanitwong Printing, 49-54.
Heinrich Zimmer. (1953). Philosophies of India. Edited by Joseph Campbell. U.S.A.: Routledge & Kegan Paul LTD.
Hemchandra Raychaudhuri. (1997). Political History of Ancient India. New Delhi: Oxford University Press.
Huston Smith. (2005). The Soul of Christianity: Restoring the Great Tradition. New York: Harper Collins.
Ian Harris, (Edited). (2007). Buddhism, Power and Political Order. New York: Routledge.
Keith J. Gomes. (2014). A Comparative Grammar of Just War: Contrasting Augustinian Christian and Vedic Hindu Worldviews. A thesis of doctor of Philosophy in Political Science. The Graduate and Postdoctoral Affairs: Carleton University Ottawa, Ontario.
Matthew J. Walton. (2012). Politics in the Moral Universe: Burmese Buddhist Political Thought. A dissertation for the degree of doctor of Philosophy. Department of Political Science: University of Washington
