การสร้างฐานะทางเศรษฐกิจตามแนวทางของเศรษฐี ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท

Main Article Content

ปิยะมาลี อาทะวงศ์
ชำนาญ เกิดช่อ
ฐิติพร สะสม
Sawangjit Khantee

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของเศรษฐี 2) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในชีวิตของเศรษฐี และ 3) เพื่อศึกษาการสร้างฐานะทางเศรษฐกิจตามแนวทางของเศรษฐี การวิจัยครั้งนี้เป็นเชิงคุณภาพ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหาตามแนวทางที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา ผลการวิจัยพบว่า ด้านประวัติความเป็นมาของเศรษฐี จูฬันเตวาสิกเศรษฐี มีความฉลาด วิสัยทัศน์ไกล ขยันและมีคุณธรรมเป็นปัจจัยหลักในการสร้างฐานะ อนาถปิณฑิกเศรษฐี มีความเมตตา บริจาคทานแก่ผู้ยากไร้เป็นประจำและสนับสนุนพระภิกษุสงฆ์  โฆสกเศรษฐี มีชีวิตที่พลิกผันเนื่องจากกรรมเก่า สุดท้ายเป็นมหาเศรษฐี กุมภโฆสกเศรษฐี เป็นลูกชายของเศรษฐี ออกจากบ้านเพื่อหนีโรคระบาด เมื่อกลับมาจึงใช้ทรัพย์ที่บิดาฝังไว้อย่างประหยัด เน้นคุณธรรมและความขยันจนเป็นมหาเศรษฐี เมณฑกเศรษฐี มีชีวิตลำบากตอนต้น แต่มีชีวิตสุขสบายในที่สุด เพราะมีจิตตั้งมั่นในการทำดี หลักพุทธธรรมของเศรษฐี จูฟันเตวาสิกเศรษฐีใช้ปาปณิกธรรม หัวใจพ่อค้า และวิริยะ อนาถปิณฑิกเศรษฐีใช้การให้ทาน โฆสกเศรษฐีใช้หลักไม่ผูกอาฆาตและให้อภัย กุมภโฆสกเศรษฐีใช้อิทธิบาท 4 เมณฑกเศรษฐีใช้บุญกิริยาวัตถุ การสร้างฐานะทางเศรษฐกิจตามแนวทางของเศรษฐีในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท จูฬันเตวาสิกเศรษฐีใช้ความรู้ด้านการเงินโดยใช้เงินต่อเงิน อนาถปิณฑิกเศรษฐีเน้นความตั้งใจและทำงานให้สมบูรณ์ โฆสกเศรษฐีเน้นไม่ผูกอาฆาต กตัญญูและเจริญพุทธานุสติ กุมภโฆสกเศรษฐีเน้นใช้เงินอย่างประหยัด และสุจริต แนวทางเมณฑกเศรษฐีเน้นความอดทนและทำดีต่อเนื่อง

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(2560). พระไตรปิกฎกวิเคราะห์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พงศ์พันธ์ จันทรวราทิตย์. (2522). “บทบาทของเศรษฐีที่ปรากฏในพระไตรปิฎก”. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตร มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระครูอาทรวนกิจ (อนาลโย/ฉันทสิริกุล). (2557). “การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่องหลักทิฏฐิธัมมิกัตถประโยชน์ในพระพุทธศาสนาเถรวาทกับการแก้ปัญหาสังคมไทย”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระจิรวัฒน์ อภินนฺโท.(2557). “วิเคราะห์ผลกรรมของเศรษฐีที่ปรากฏในพระพุทธศาสนาเถรวาท”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 34. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์พระพุทธศาสนาของธรรมสภา.

พระมหาดาวสยาม วชิรปญฺโญ. (2557). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาในอินเดีย. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์บริษัทเอกพิมพ์ไทจำกัด.

พระมหาบุญไทย ปุญฺญมโน. (2564). การศึกษาเชิงวิเคราะห์แนวคิดทางจริยศาสตร์ในคัมภีร์ธรรมบท. วารสารบัณฑิตศาส์นมหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย. 19(2), 274-282.

พระมหาสุวรรณ สุวณโณ (จุลพงษ์).(2554). “ศึกษาเปรียบเทียบบทบาทของเศรษฐีที่ปรากฏในพระไตรปิฎกกับในสังคมไทยปัจจุบัน”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ไพโรจน์ ศุภทีปมงคล. (2548). “การศึกษาวิเคราะห์บทบาทของจิตตคหบดีอุบาสกที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

แม้นเหมือน สิทธิศักดิ์. (2561). การประยุกต์หลักอริยสัจ 4 สำหรับการพัฒนาตนและพัฒนางาน. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 1(1), หน้า 54-66.

รังษี สุทนต์. (2544). “การศึกษาวิเคราะห์บทบาทของอนาถบิณฑิกอุบาสกที่ปรากฏในคัมภีร์”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 32. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.

สุภัค มหาวรากร. (2561). การประยุกต์ใช้หลักธรรมในชีวิตประจำวันจากทศชาติชาดก. กรุงเทพมหานคร:สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.