การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานโดยการใช้สัมมาสติ: พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ)

Main Article Content

พระวรพนธ์ วรธมฺโม
พระเจริญ วฑฺฒโน
นฤมล จิวัฒนาสุข

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานโดยการใช้สัมมาสติของพระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ) ด้วยการศึกษาจากเอกสารและวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า กรรมฐานคือการฝึกอบรมจิต มี 2 อย่าง คือ สมถกรรมฐาน และวิปัสสนากรรมฐาน การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของพระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ) นั้น เป็นการสอนกรรมฐานผ่านสัมมาสติที่เป็นหลักการสำคัญ  ซึ่งสอดคล้องกับหลักคำสอนในพระไตรปิฎก เป็นสัมมาสติที่เป็นองค์มรรค คือสติปัฏฐานนั่นเอง เป็นหัวใจของการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน มีการประยุกต์หลักการหายใจกับอิริยาบถต่างๆ มาเป็นวิธีการปฏิบัติตามแนวสติป้ฏฐาน 4 ที่มีคำบริกรรมว่า หนอ ตามเสมอ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จิณัฐตา ฐิตวัฒน์. (2565). วิเคราะห์กรรมฐานในอัปปมาทวรรคและจิตตวรรค. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ไชยวัฒน์ กปิลกาญจน์. (2530). กรรมฐานประจำวัน. กรุงเทพมหานคร: พัฒนวิทย์การพิมพ์.

ธนิต อยู่โพธิ์. (2548). วิปัสสนานิยม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระคันธสาราภิวงศ์ (2552). (แปล). วิปัสสนานัย ภาค ๑. กรุงเทพมหานคร: ประยูรสาส์นไทย.พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ). (2548). วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 1–2.

กรุงเทพมหานคร: สหธรรมมิก

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ). (2538). วิปัสสนาภาวนา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ). (2553). วิธีสมาทานและวิธีปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน. กรุงเทพมหานคร: วัดมหาธาตุ คณะ 5,

พระธรรมสิงหบุราจารย์ (จรัญ ฐิตธมฺโม). (2554). วิธีเจริญกรรมฐาน. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.

พระบัณฑิตาภิวงศ์. (2549). รู้แจ้งในชาตินี้. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.

พระบุญจันทร์ คุตฺตจิตฺโต (จิมพละ). (2562). ศึกษาวิเคราะห์รูปแบบการสอนกรรมฐานตามแนวสติปัฏฐานโดยเน้นคำสอนเรื่องกรรมของพระธรรมสิงหบุราจารย์ (จรัญ ฐิตธมฺโม). วารสารสิรินธรปริทรรศน์, 20(1), หน้า 98-102.

พระพุทธโฆสาจารย. (2548). คัมภีร์วิสุทธิมรรค. แปลและเรียบเรียงโดย สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถระ). (กรุงเทพมหานคร: ประยูรสาสน์ไทยการพิมพ์.

พระภาวนาเขมคุณ (สุรศักดิ์ เขมรํสี). (2543). หลักการเจริญวิปัสสนากรรมฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4. กรุงเทพมหานคร: บุญศิริการพิมพ์จำกัด.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาเถรสมาคม. (2558). ระเบียบมหาเถรสมาคม. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2566 จาก http://www.onab.go.th,

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปรินายก (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2551). การปฏิบัติกรรมฐาน. กรุงเทพมหานคร : มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตโต.). (2564). พุทธธรรมฉบับปรับขยาย. ฉบับข้อมูลคอมพิวเตอร์ ครั้งที่ 24. พิมพ์ครบสามภาครวมในเล่มเดียว.