เกณฑ์ตัดสินความสุขทางศีลธรรมของพุทธทาสภิกขุเกณฑ์ตัดสินความสุขทางศีลธรรมของพุทธทาสภิกขุ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่อง “เกณฑ์ตัดสินความสุขทางศีลธรรมของพุทธทาสภิกขุ” มีวัตถุประสงค์ 3 ข้อคือ 1. ศึกษาเกณฑ์ตัดสินความสุขในพุทธปรัชญาเถรวาท 2. ศึกษาความสุขตามแนวคิดของพุทธทาสภิกขุ 3. วิเคราะห์เกณฑ์ตัดสินความสุขทางศีลธรรมของพุทธทาสภิกขุ งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพใช้การศึกษาเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า 1. พุทธปรัชญาเถรวาทใช้แนวคิดเรื่องประโยชน์เป็นเกณฑ์ตัดสินความสุขประกอบด้วยประโยชน์ตน ประโยชน์ผู้อื่น และประโยชน์ทั้งสอง 2. ความสุขในแนวคิดของพุทธทาสภิกขุแบ่งออกเป็นความสุขเชิงสังคมและความสุขเชิงปัจเจก 3. เกณฑ์ตัดสินความสุขทางศีลธรรมของพุทธทาสภิกขุเรียกว่าอุดมคติ ซึ่งเป็นศีลธรรมแบบไม่ยึดติดหรือคาดหวังต่อสิ่งตอบแทน ด้วยเหตุนี้พุทธทาสภิกขุจึงมีความเห็นแย้งกับความคิดของพุทธปรัชญาเถรวาท ในเรื่องของการกระทำต่อความคาดหวัง แต่ไม่ได้เห็นแย้งต่อการส่งผลของการกระทำ แสดงให้เห็นว่าการเป็นคนดีมีศีลธรรมนั้นไม่จำเป็นต้องอาศัยความคาดหวังหรือยึดติดกับประโยชน์และความสุขที่จะได้รับจากผู้อื่น แต่การทำดีนั้นจะต้องมาจากจิตใจอันบริสุทธิ์