การออกแบบผังโบราณคดีอารยธรรมทวารวดีพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1. เพื่อศึกษาแผนผังประวัติศาสตร์โบราณคดีอารยธรรมทวารวดี 2. เพื่อเสริมสร้างการออกแบบผังโบราณคดีอารยธรรมทวารวดีที่มีอิทธิพลต่อพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี 3. เพื่อวิเคราะห์แผนผังโบราณคดีอารยธรรมทวารวดีเชิงพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ วิธีดำเนินการวิจัยใช้การสำรวจ การสัมภาษณ์ การสัมมนากลุ่มย่อย และกิจกรรมเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ พื้นที่วิจัยได้แก่ เมืองโบราณอู่ทอง เมืองโบราณคูเมือง เมืองโบราณหนองราชวัตรและเมืองโบราณบ้านหนองแจง ผลการวิจัยพบว่า 1) โบราณสถานทั้ง 4 แห่ง ได้แก่ เมืองโบราณอู่ทอง เมืองโบราณคูเมือง เมืองโบราณหนองราชวัตรและเมืองโบราณบ้านหนองแจง เมืองโบราณอู่ทองเป็นเมืองโบราณเพียงแห่งเดียวที่มีร่องรอยหลักฐานทางโบราณคดีเพียงพอให้ศึกษาผังโบราณคดีอารยธรรมยุคทวารวดีในจังหวัดสุพรรณบุรีได้ 2) ร่องรอยการออกแบบผังโบราณคดีมีอิทธิพลต่อการอยู่อาศัยของชุมชน เมืองโบราณอู่ทองได้พัฒนาตนเองไปสู่สังคมเมือง ทำการติดต่อค้าขายกับต่างชาติ มีบทบาทเป็นศูนย์กลางทางการค้าและศาสนา มีรูปแบบศิลปะคุปตะจากอินเดีย โบราณสถานและโบราณวัตถุที่พบในเมืองอู่ทองเป็นศิลปกรรมในสมัยทวารวดี ที่มีความหลากหลายในด้านสถาปัตยกรรม 3) เมืองโบราณอู่ทอง มีลักษณะผังเมืองสี่เหลี่ยมผืนผ้าค่อนข้างกลม ตัวเมืองด้านหนึ่งตั้งอยู่ติดกับลำน้ำมีคูน้ำและคันดินล้อมรอบ ไม่พบร่องรอยของสิ่งก่อสร้างที่เป็นที่อยู่อาศัย ส่วนใหญ่เป็นฐานเจดีย์ หรืออาคารขนาดเล็กก่อด้วยอิฐ ทั้งภายในและนอกเขตกําแพงเมือง แสดงให้เห็นว่าชุมชนโบราณนั้นอยู่กระจายกันออกไป