การศึกษาแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน เพื่อพัฒนาความเห็นอกเห็นใจในโลกไซเบอร์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นในจังหวัดลำพูน
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของการจัดการเรียนรู้ และ 2) ศึกษาแนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน เพื่อพัฒนาความเห็นอกเห็นใจในโลกไซเบอร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นในจังหวัดลำพูน การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 7 คน ได้แก่ กลุ่มครูผู้มีประสบการณ์ จำนวน 3 คน กลุ่มอาจารย์มหาวิทยาลัย จำนวน 2 คน ศึกษานิเทศก์ จำนวน 1 คน และบุคลากรทางด้านจิตวิทยา จำนวน 1 คน โดยใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์โดยใช้แนวคำถามเชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดย ใช้วิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันของการจัดการเรียนรู้ พบว่า ด้านหลักการจัดการเรียนรู้ โรงเรียนขาดหลักสูตรพัฒนาความเห็นอกเห็นใจในโลกไซเบอร์ เน้นสอนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานด้านวิธีการจัดการเรียนรู้ การสอนเน้นเนื้อหาตามหลักสูตร ขาดการเชื่อมโยงกับปัญหาในโลกไซเบอร์ใช้เทคนิคหลากหลายและมีการบูรณาการกับวิชาสังคมศึกษา ด้านบทบาทของครู ครูบางส่วนขาดความเข้าใจเรื่องพลเมืองดิจิทัล ขณะที่บางส่วนมีความรู้ เป็นที่ปรึกษา รับฟังนักเรียน และเป็นแบบอย่างที่ดี ด้านนักเรียนยังมีการตระหนักถึงความเห็นอกเห็นใจในโลกไซเบอร์ที่ค่อนข้างน้อย 2) แนวทางการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อพัฒนาความเห็นอกเห็นใจในโลกไซเบอร์ ควรใช้ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นจริงและใกล้ตัวนักเรียน เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในอารมณ์ของตนเองและผู้อื่น ส่งเสริมการเคารพความแตกต่าง การสื่อสารด้วยความสุภาพและตระหนักถึงผลกระทบจากพฤติกรรมในโลกไซเบอร์ รวมทั้งการเสริมสร้างความเห็นอกเห็นใจในโลกไซเบอร์
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
ข้อความในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร ปรัชญาปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
กอบสุข คงมนัส และชินวัฒน์ วาสนาเรืองสุทธิ. (2565). การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมตามแนวคิด Cyber Friendly School Program เพื่อเสริมสร้างความเห็นอกเห็นใจในโลกดิจิทัลสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 16(2), 241-255.
จรุงกุล บูรพวงศ์. (2560). ความฉลาดทางอารมณ์ในโลกออนไลน์. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 6 มกราคม 2568 จาก https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-articles/eq-cyber/
ดรุณี จำปาทอง. (2560). สภาพการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ในระดับการศึกษาภาคบังคับ. วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ., 10(2), 121-135.
ภาณุมาศ หอมบุญยงค์. (2561). แนวทางการพัฒนาทักษะทางสังคมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 10 ในจังหวัดสมุทรสงคราม. สิกขาวารสารศึกษาศาสตร์, 8(1), 153-165.
ราชบัณฑิตยสภา. (2562). การระรานทางไซเบอร์. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 11 มีนาคม 2567 จาก https://web.facebook.com/RatchabanditThai/photos/a.2527569647301115/2527570907300989/?type=3&_rdc=1&_rdr
วิภาพรรณ พินลา. (2559). แนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษาเพื่อการอยู่ร่วมกันในสังคมพหุวัฒนธรรมสำหรับครูในยุคศตวรรษที่ 21. Veridian E-Journal, 9(1), 1443-1458.
วรพล ศรีเทพ และดนัย ศรีเกตุสุข. (2567). PILLARS of Excellence เส้นทางสู่ความสำเร็จและความยั่งยืนในการพัฒนานักเรียน. วารสารปรัชญาดุษฎีบัณฑิตทางสังคมศาสตร์, 3(3), 1-17.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2562). แนวปฏิบัติของการสร้างและส่งเสริมการรู้ดิจิทัลสำหรับครู. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สุจิตรา แก้วสีนวล และฤทัยชนี สิทธิชัย. (2564). ความสามารถในการตอบสนองทางดิจิทัลต่อการกลั่นแกล้งทางไซเบอร์และประทุษวาจาออนไลน์ของเด็ก ศึกษาเปรียบเทียบสภาพแวดล้อมทางการเรียนในจังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดสงขลา. วารสารสารสนเทศศาสตร์, 39(4), 1-26.
สุธิดา สุวรรณราช และชลิดา ธนัฐธีรกุล. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างการถูกกลั่นแกล้งและคุณค่าในตนเองตามการรับรู้ของวัยรุ่นในโรงเรียนเขตตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 45(2), 65-77.
สรานนท์ อินทนนท์. (2562). การกลั่นแกล้งบนโลกไซเบอร์. กรุงเทพฯ: สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน.
สรานนท์ อินทนนท์. (2563). ทักษะการเอาใจเขามาใส่ใจเราทางดิจิทัล. ปทุมธานี: มูลนิธิส่งเสริมสื่อเด็กและเยาวชน (สสย.).
หัสวนัส เพ็งสันเทียะ. (2563). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานที่มีต่อการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 . (วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
อรพรรณ บุตรกตัญญู. (2561). การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อการสร้างมุมมองแบบองค์รวมและการเข้าถึงโลกแห่งความจริงของนักเรียน. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, 46(2), 348-365.
อพัชชา ช้างขวัญยืน. (2563). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัลของนิสิตปริญญาตรีตามแนวคิดการเรียนเชิงรุกร่วมกับสื่อสังคมออนไลน์. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยนเรศวร.
เอลวิน ธารไพศาลสมุทร. (2566). การเสริมสร้างความฉลาดทางอารมณ์ในโลกดิจิทัลของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โรงเรียนสังกัดกระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมโดยการจัดการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนวแบบผสมผสาน. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 7(11), 263-272.
POBPAD. (2565). Digital Empathy ความเห็นอกเห็นใจในโลกออนไลน์ที่สร้างได้. สืบค้นข้อมูลเมื่อ 1 เมษายน 2567 จาก https://bit.ly/3ClvXiC
Park, Y. (2016). 8 digital life skills all children need – and a plan for teaching them. Retrieved April 3, 2024, from https://www.weforum.org/stories/2016/09/8-digital-life-skills-all-children-need-and-a-plan-for-teaching-them/