มูเตลู: ส่งเสริมหรือบิดเบือนความเชื่อทางพระพุทธศาสนาในสังคมไทย

Main Article Content

อาทิตยา ม้ามณีแดง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่อง “มูเตลูว่าส่งเสริมหรือบิดเบือนความเชื่อทางพระพุทธศาสนา” ด้วยการศึกษาจากเอกสาร หนังสือและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า มูเตลูเป็นกระแสความเชื่อเกี่ยวกับไสยศาสตร์ เครื่องรางของขลัง และพิธีกรรมที่ได้รับความนิยมในสังคมไทย ซึ่งหลายครั้งถูกนำไปเชื่อมโยงกับพระพุทธศาสนา แม้ว่าบางแง่มุมของมูเตลูอาจช่วยส่งเสริมศรัทธาและความมั่นใจของผู้คน แต่ในทางกลับกันก็อาจนำไปสู่การบิดเบือนหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เนื่องจากเน้นความเชื่อในอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์มากกว่าการปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้า เช่น ศีล สมาธิ และปัญญา โดยรวม มูเตลูอาจเป็นทั้งเครื่องมือที่ช่วยให้คนเข้าถึงศาสนาในมิติทางจิตใจ แต่ก็อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิด หากถูกใช้เป็นเพียงเครื่องมือแสวงหาโชคลาภและความสำเร็จโดยไม่ยึดหลักธรรมที่แท้จริงของพุทธศาสนา

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต). (2558). พุทธธรรม ฉบับขยาย. พิมพ์ครั้งที่ 41. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ ผลิธัมม์.

ข่าวสนุกดอมคอม. (2567). รวยงวดนี้! พระพิฆเนศเข้าฝันบอกมีกล้วยแตกหน่อกลางต้น อึ้งตื่นมามีจริงๆ ขอได้เลขสวย. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.samook.com/news/9232046/

ข่าวสนุกดอมคอม. (2567). ให้โชคมาแล้ว 18 งวดติด คอหวยแห่ขอเลขเด็ดเรือโบราณอายุรวมกว่า 500 ปี. สืบหาข้อมุลเมื่อ 13 สิงหาคม 2567, จาก https://www.samook.com/news/82424420/

ข่าวไทยรัฐออนไลน์. (2567). ขออะไรก็สมหวัง “ไอ้ไข่” วัดเจดีย์ ของหายได้คืน.. ยอดขายทะลุเป้า.บันดาลโชคลาภ.สืบหาข้อมุลเมื่อ 9 กันยายน 2567, จาก https://www.thairath.co.th/lifestyle.life.1938088

คณัฐชัย ธนทวิพันธุ์กุล. (2566). วิเคราะห์แนวคิดเรื่องฤกษ์ยามในสุปุพพัณหสูตร.สารนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

คมกฤชช อุ่ยเต็กเค่ง, ผศ. (2560). ภารตะ-สยาม? ผี พราหมณ์ พุทธ?. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มติชน.

คมกฤชช อุ่ยเต็กเค่ง, ผศ. (2567). “มูเตลู” Pop culture ที่ไม่เคยหายไปจากสังคมไทย. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://theactive.net/data/mutelu-culture-reviews/

ธิติรัตน์ สมบรูณ์ . (2566). มองอย่างเข้าใจ ไสยศาสตร์ในวิถีเมือง ตัวช่วยรับมือโลกป่วนและความเปลี่ยวเหงา. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.chula.ac.th/highlight/144639/.

ชวนพิศ นภตาศัย, พระครูสิริธรรมเมธี (อุดร ทีปวํโส), พระพงษ์ระวี อุตฺตรภทฺโท (โหลิมชยโชติกุล) และพระรัฐพงค์ อาจิณฺณธมฺโม (ทองแปง). (2567). มูลค่าและคุณค่าของ “มูเตลู” ในประเทศไทยที่อาจส่งผลต่อความมั่นคงของพระพุทธศาสนา. สารนิพนธ์พุทธศาสนาและปรัชญา. มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยวิทยาเขตล้านนา.

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2565). มูเตลู: มานุษยวิทยาของเครื่องรางของขลังและโชคลาภ . สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://www.sac.or.th/portal/th/article/detail/328

ณัฐสุดา เต้พันธ์, ผศ. (2566). ทำไมต้องมู(เตลู)?. บทสัมภาษณ์จาก The Active. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://theactive.thaipbs.or.th/video/socialmovement-20230330.

พระครูสิริรัตนานุวัตร, รศ.ดร. และ พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส, รศ.ดร. (2556). การบนบาน บวงสรวง: แนวคิด หลักการ อิทธิพลต่อสังคมไทย. โครงการปริญญาโท สาขาสันติศึกษา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระจันทร์ เอียมซิน. (2563). Placebo Effect ปรากฎการณ์ “ยาหลอก” ที่เชื่อว่าจิตใจมีอำนาจเหนือร่างกาย. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก : https://www.brandthink.me/content/placebo-effect- [12 ตุลาคม 2563].

พระมหาคมคาย สิริปญโญ, พระอธิการระพิน ฐิตธมฺโม. (2567). ไสยศาสตร์: การพัฒนาความเชื่อในสังคมชาวพุทธ. วารสารวิชาการ สังคมศาสตร์ วิทยาลัยสงฆ์ร้อยเอ็ด. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://so14.tci-thaijo.org/index.php/jssmcure/article/view/614/528

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2563). ขยายความเรื่องศรัทธา. สืบหาข้อมุลเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2567, จาก htttp://pagoda.or.th/somdej-payutto/21-5.html.