ปรัชญาในทัศนะของคนไทย

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปรัชญาในทัศนะของคนไทย ผลการศึกษาพบว่า นักวิชาการของไทยได้มีการวิเคราะห์กันมานานว่า “ปรัชญาไทยมีหรือไม่ ถ้ามี เป็นอย่างไร คนไทยที่เป็นนักปรัชญามีหรือไม่ ถ้ามี คือใคร” ปัญหานี้ ปรัชญา คือ แนวคิดในเรื่องโลกและชีวิต คนเราย่อมดำเนินตามหลักคิดหรืออุดมคติของตน อุดมคติของใคร ก็เป็นปรัชญาชีวิตของผู้นั้น คำกล่าวนี้ดูจะเป็นเรื่องเฉพาะ ไม่เป็นสากลแบบตะวันตก หรือไม่เป็นระบบที่ยอมรับกันได้ มีหลายแห่งยืนยันว่า ปรัชญาในมุมมองของคนไทย น่าจะมีแหล่งที่มา ทั้งปรัชญาดั้งเดิมของตน และปรัชญาที่ได้รับปรับรากฐานมาจากพระพุทธศาสนา ความคิดทางศาสนาและปรัชญาชีวิตแบบพุทธ คือ มรดกทางวัฒนธรรมของไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณี และค่านิยมที่ยึดถือเป็นแนวปฏิบัติ ทั้งในด้านจริยธรรมและสิ่งอันเป็นสุนทรีย์ ซึ่งเป็นมรดกตกทอดมาอย่างช้านาน