หน้ากากสังคมกับหลักมิตรแท้ในพระพุทธศาสนา

Main Article Content

ฉัชศุภางค์ สารมาศ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหน้ากากสังคมกับหลักมิตรแท้ในพระพุทธศาสนา พบว่า มิตรแท้ หรือ “สุหทมิตร” ได้แก่ อุปการกมิตร สมานสุขทุกขมิตร อัตถักขายีมิตร อนุกัมปกมิตร มิตรเทียม หรือ“มิตรปฏิรูป” ได้แก่ อัญญทัตถุหระ วจีปรมะ อนุปปิยภาณี อปายสหาย


ลักษณะมิตรที่ดีย่อมบำรุงเพื่อนโดยฐานะ 5 ประการ คือ ด้วยการให้ปัน การเจรจาถ้อยคำเป็นที่รัก การประพฤติประโยชน์เกื้อกูล ความเป็นผู้มีตนเสมอ และไม่แกล้งกล่าวให้คลาดจากความจริง ลักษณะของคนไม่ใช่มิตรหรือการสวมหน้ากากในสังคมเข้าหากัน (มิตรเทียม) นอกจากจะไม่เป็นมิตรแล้วยังชื่อว่าเป็นศัตรูอีกด้วย การนำหลักมิตรแท้ไปใช้ในการคบเพื่อน สามารถชักนำไปสู่ชีวิตอันดีงาม การดำเนินชีวิตที่ดีคือการเลือกคบกับมิตรดี เพราะอาศัยมิตรดีจึงนำเข้าสู่เป้าหมายของชีวิตตามเป้าหมาย 3 อย่าง คือ คนที่คบกับมิตรดีย่อมได้รับประโยชน์สุขในปัจจุบัน (ทิฏฐธัมมิกัตถะ) ประโยชน์สุขในภายหน้า (สัมปรายิกัตถะ) และประโยชน์สุขอันสูงสุด (ปรมัตถะ)

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

1. พระมหาทองพูน สติสมฺปนฺโน (เสือเขียว). (2547). การคบมิตรในพระพุทธศาสนา. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

2. พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2550). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: บริษัท เอส.อาร์.พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์ จำกัด.

3. พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว). (2543). คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ. ปทุมธานี: บริษัทกราฟิคอาร์พริ้นติ้ง จำกัด.

4. มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. เล่ม 3, 6, 11, 25, 30. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

5. ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ: บริษัท ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์ จำกัด (มหาชน).

6. พระมหาสุภวิชญ์ วิราม. (2545). การศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องกัลยาณมิตรตามหลักพุทธจริยศาสตร์ทัศนะของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนวัดปากน้ำวิทยาคมและโรงเรียนสุวรรณพลับพลาพิทยาคม. (วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหิดล.