การพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสาตามหลักพุทธธรรม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสา 2) พัฒนาการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสาตามหลักพุทธธรรม และ 3) นำเสนอแนวทางการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสาตามหลักพุทธธรรม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่ใช้ในการวิจัยโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกมี 4 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มพระสังฆาธิการที่ทำงานด้านสาธารณสงเคราะห์ 2) กลุ่มจิตอาสาอำเภอเมืองเพชรบูรณ์ 3) กลุ่มจิตอาสาอำเภอหล่มสัก และ 4) กลุ่มชมรมจิตอาสาอำเภอหล่มเก่า จำนวน 20 รูป/คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 20 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์  แบบสนทนากลุ่ม วิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสา ในสังคมไทยปัจจุบัน มีการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสา 6 ด้าน คือ ตนเอง ครอบครัว โรงเรียน เพื่อน สังคม/ชุมชน และสื่อสาร มวลชน 2) การพัฒนาการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสาตามหลักพุทธธรรม พบว่า สำหรับปัจจัยส่งเสริมจิตอาสา ควรมีการปลูกฝังให้ตระหนักถึงความสำคัญของจิตอาสาตั้งแต่เด็ก เตรียมความพร้อมทางร่างกายและจิตใจ เข้าร่วมกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง และมีความรู้ความชำนาญในการสื่อสาร ซึ่งอนุวัตตามหลักพุทธธรรม คือ ภาวนา 4 ได้แก่ กายภาวนา ศีลภาวนา จิตภาวนา และปัญญาภาวนา และ 3) แนวทางการพัฒนาปัจจัยส่งเสริมจิตอาสาตามหลักพุทธธรรม พบว่า แนวทางการพัฒนา ควรเริ่มจากการสร้างศรัทธา ปลุกจิตสำนึกในเรื่องของการให้ การเสียสละ อุทิศตนเป็นผู้รับใช้เพื่อนมนุษย์ ส่วนวิธีการนำไปใช้ สามารถทำได้ในรูปแบบของการจัดอบรบหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับการทำงานจิตอาสา หรือการให้ความรู้ ความเข้าใจในลักษณะการทำงานจิตอาสาอย่างลึกซึ้ง สามารถนำไปปฏิบัติได้จริงอย่างเป็นรูปธรรม