สัญญะพระสุพรรณกัลยากับท้องถิ่นนิยมจังหวัดพิษณุโลก

Main Article Content

ธัญวดี กำจัดภัย
ฟ้ารุ่ง มีอุดร
จักรพันธ์ ขัดชุ่มแสง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอข้อค้นพบเบื้องต้นงานวิจัยสัญญะพระสุพรรณกัลยากับท้องถิ่นนิยมจังหวัดพิษณุโลก โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการศึกษาจากเอกสาร การสังเกตแบบมีส่วนร่วม และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องรวมถึงข่าวสารที่ปรากฎบนสื่อออนไลน์ ผลการวิจัย พบว่า พระสุพรรณกัลยาเป็นขัตติยนารีแห่งราชสำนักอยุธยามีพัฒนาการทางสังคมและประวัติศาสตร์มาจากวีรสตรีที่เสียสละเพื่อชาติบ้านเมืองโดยในเบื้องต้นไม่ได้เกิดจากการสร้างของรัฐ แต่เกิดจากบุคคลธรรมดาเป็นผู้บอกเล่าเรื่องราวและจุดประเด็นเป็นกระแสจนมีการผลิตซ้ำอย่างต่อเนื่องกลายเป็นปรากฎการณ์ในสังคมไทยมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2540 จนถึงปัจจุบัน พระสุพรรณกัลยาเป็นสตรีที่ได้รับการยกย่องเคารพนับถือและศรัทธาในเรื่องความเสียสละจนกลายเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองพิษณุโลกเพิ่มขึ้นจากเดิมที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชผู้เป็นพระอนุชาได้รับการยกย่องให้เป็นวีรกษัตริย์ผู้กอบกู้เอกราชความเป็นชาติไทยในครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยา สัญญะ   พระสุพรรณกัลยาปรากฎผลเชิงประจักษ์เป็นรูปเคารพ สถานที่ เครื่องสักการะ พิธีกรรม บทสวดคาถา และบทเพลง ตั้งอยู่ตามสถานที่ราชการ วัด บริษัท ห้างร้าน ตลอดจนบ้านเรือนประชาชน เป็นเครื่องแสดงความสำเร็จและความศรัทธาที่มีต่อพระสุพรรณกัลยาหลอมรวมเป็นวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่นจังหวัดพิษณุโลก

Article Details

How to Cite
กำจัดภัย ธ. ., มีอุดร ฟ. ., & ขัดชุ่มแสง จ. . (2024). สัญญะพระสุพรรณกัลยากับท้องถิ่นนิยมจังหวัดพิษณุโลก . วารสารวิจยวิชาการ, 7(5), 159–174. https://doi.org/10.14456/jra.2024.93
บท
บทความวิจัย

References

กษริน วงศ์กิตติชวลิต. (2552). ภาพตัวแทนของพระสุริโยทัยในวรรณกรรมไทย. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย). คณะอักษรศาสตร์ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กาญจนา แก้วเทพ และสมสุข หินวิมาน. (2560). สายธารแห่งนักคิดทฤษฎีเศรษฐศาสตร์การเมืองและสื่อสารการศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 3). นนทบุรี : บริษัท มาตาการพิมพ์ จำกัด.

ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร (2540) ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่/ขบวนการเคลื่อนไหวประชาสังคมในต่างประเทศ: บทสำรวจพัฒนาการสถานภาพและนัยยะเชิงความคิด/ทฤษฎีต่อการพัฒนาประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ : ศูนย์วิจัยและผลิตตำรา มหาวิทยาลัยเกริก.

ณรงค์ฤทธิ์ สุมาลี. (2557). เจ้าแม่สองนาง: การสร้างความหมายของความเชื่อและบทบาทในการเสริมพลังท้องถิ่น. วารสารแพรวา มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์, 1(2), 32-63.

แถมสุข นุ่มนนท์. (2522). ฟื้นอดีต. นนทบุรี : สำนักพิมพ์เมืองโบราณ.

ทรงภพ ขุนมธุรส. (2549). ขัตติยนารีในนวนิยายไทยอิงประวัติศาสตร์. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ธวัลรัตน์ พรหมวิเศษ. (2562). ตำนาน “ไอ้ไข่เด็กวัดเจดีย์” กับกระบวนการทำให้ศักดิ์สิทธิ์. วารสารรูสมิแล, 40(1), 35-54.

นพพร ประชากุล. (2547). “โรล็องด์ บาร์ตส์ กับสัญศาสตร์วรรณกรรม” มายาคติ. สารนิพนธ์จาก Mythologies ของ Roland Barthes ; แปลจากภาษาฝรั่งเศสโดย วรรณพิมล อังคศิริสรรพ. กรุงเทพฯ : โครงการจัดพิมพ์คบไฟ.

ปาริชาติ ไชยชนะ. (2544). กระแสการสื่อสารฟื้นอดีต : ศึกษากรณีพระสุพรรณกัลยาและพันท้ายนรสิงห์. (วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์พัฒนาการ). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.

พลับพลึง คงชนะ. (2543). กระแสศรัทธาพระสุพรรณกัลยา : ปรากฏการณ์ที่สะท้อนปัญหาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์. วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 25(1), 17-28.

พัฒนา กิติอาษา. (2546). ท้องถิ่นนิยม. กรุงเทพฯ : กองทุนอินทร์-สมเพื่อการวิจัยทางมานุษยวิทยา.

พิเชฐ แสงทอง. (2562). จาก “จตุคามรามเทพ” ถึง “ไอ้ไข่” จากการพึ่งอำนาจรัฐสู่การพึ่งอำนาจราษฎร. วารสารรูสมิแล, 40(2), 27-32.

พิสิษฎ์ นาสี. (2561). “ครูบาสมัยใหม่” คุณค่าแบบล้านนาสู่ผู้เชื่อถือศรัทธาในระดับสากล. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 9(2), 49-86.

ภาคภูมิ สุขเจริญ. (2558). มุมมองทางคติชนวิทยากับปรากฏการณ์ความศรัทธาต่อพลเรือเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาคติชนวิทยา). คณะมนุษยศาสตร์ : มหาวิทยาลัยนเรศวร.

รุ่งกานต์ ศรลัมพ์ และคณะ. (2557). สตรีศรีสองแคว. (อัดสำเนา)

สามชาย ศรีสันต์. (2561). ว่าด้วยการวิเคราะห์วาทกรรมแนววิพากษ์ บทศึกษาวิเคราะห์วาทกรรมการพัฒนา/หลังการพัฒนา. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์สมมติ.

สายพิน แก้วงามประเสริฐ. (2537). ภาพลักษณ์ท้าวสุรนารีในประวัติศาสตร์ไทย. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). คณะศิลปศาสตร์ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุเนตร ชุตินธรานนท์. (2562). พระสุพรรณกัลยา จากตำนานสู่หน้าประวัติศาสตร์. นนทบุรี : สำนักพิมพ์เมืองโบราณ.

สุภางค์ จันทวานิช. (2540). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุภางค์ จันทวานิช. (2554). การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุภาภรณ์ สงวนให้. (2536). เอกสารประกอบการเรียนสังคมศึกษา รายวิชา ส 071 ท้องถิ่นของเรา 1 จังหวัดพิษณุโลก. หมวดวิชาสังคมศึกษา โรงเรียนเฉลิมขวัญสตรี จังหวัดพิษณุโลก. (อัดสำเนา)

Barthes. R. (1968). Element of Semiology. London : Cape.

Farung, M. & Nopparat, R. (2020). Development and Wellbeing: A Case Study of the Phitsanulok 2020 Indochina Intersection New Economic Zone. Journal of Mekong Societies, 16(3), 95-115.

Gottdiener, M. (1995). Postmodern semiotics: Material culture and the form of postmodern life. Cambridge, Massachusettes : Blackwell.

Katherine, B. (2014). The Saint with Indra’s Sword: Khurrbaa Srivichai and Buddhist Millenarianism in Northern Thailand. Society for Comparative Study of Society and History, 56(3), 681-713.

Kevin, H. (1999). "Localism in Thailand: a study of globalisation and its discontents" Centre for the Study of Globalisation and Regionalisation. Working Paper No. 39/99 University of Warwick.

Leeuwan, V. (2005). Introducing Social Semitics. New York: Routledge.

McGuian, J. (1993). Studying Culture: An Introductory Reader. London : Edward Arnold.

Taylor. J. (2016). Buddhism and Postmodern Imagining in Thailand the Religiosity of Urban Space. New York : Routledge.