แนวทางการพัฒนาบทบาทของพระสงฆ์ในฐานะพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบทบาทของพระสงฆ์ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา 2) ศึกษาบทบาทของพระสงฆ์ในฐานะพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน และ 3) วิเคราะห์แนวทางการพัฒนาบทบาทของพระสงฆ์ในฐานะพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน การวิจัยใช้ข้อมูลจากเอกสาร โดยศึกษาข้อมูลปฐมภูมิ ได้แก่ หนังสือตำราที่เกี่ยวกับประเด็นของการเผยแผ่พระพุทธศาสนา และข้อมูลทุติยภูมิ เช่น ตำราทางวิชาการ วารสาร และงานนิพนธ์ที่เกี่ยวกับพระสอนศีลธรรม จากนั้นนำมาวิเคราะห์แนวทางในการพัฒนาบทบาทพระสอนศีลธรรม แล้วสรุปเป็นข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า 1) บทบาทของพระสงฆ์ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา พระสงฆ์มีบทบาทสำคัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาด้วยความเมตตาและการใช้หลักธรรมคำสอน ผ่านองค์ประกอบศาสนธรรม ศาสนบุคคล ศาสนสถาน และศาสนพิธี การเผยแผ่สามารถดำเนินการผ่านการแสดงธรรม การบรรยายตามพุทธวิธีการสอน โดยพระสงฆ์ควรมีคุณสมบัติที่เหมาะสม เช่น มีความรู้ลึกซึ้งในธรรมะ มีบุคลิกภาพที่ดี ไม่เสียดสีผู้อื่น เป็นพหูสูต และสามารถสอนตามลำดับเหตุผลได้อย่างชัดเจน 2) บทบาทของพระสงฆ์ในฐานะพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน พระสงฆ์มีบทบาทสำคัญในการบูรณาการหลักธรรมเข้ากับการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาและศาสนา เพื่อส่งเสริมศีล สมาธิ และปัญญา โดยดำเนินการผ่านการวางแผนการสอน การจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และการจัดสอบธรรมศึกษา รวมถึงการประสานงานกับครูประจำวิชา เพื่อให้การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยใช้สื่อการเรียนรู้ที่เหมาะสมและการประเมินผลเพื่อพัฒนานักเรียน และ 3) แนวทางการพัฒนาบทบาทของพระสงฆ์ในฐานะพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน ผลการวิเคราะห์ชี้ให้เห็นว่าหลักการเผยแผ่พระพุทธศาสนาสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาการสอนศีลธรรมในโรงเรียนได้ใน 6 ประการ ได้แก่ (1) การมุ่งประโยชน์แก่นักเรียน (2) การอบรมและพัฒนาความรู้ (3) การวางแผนการเรียนการสอน (4) การส่งเสริมการศึกษา (5) ความเป็นกัลยาณมิตร (6) การมีความสำรวมระวัง
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงพิมพ์กับวารสารวิจยวิชาการ ถือเป็นข้อคิดเห็น และความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
2. บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจยวิชาการ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจยวิชาการ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่ง ส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อการกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิจยวิชาการก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2544). การจัดการเรียนรู้พระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ธรรมสภา.
แก้ว ชิดตะขบ. (2553). ประวัติความสำคัญของการเผยแผ่พระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
จิรทัศน์ เนธิบุตร, พระมหาวิเศษ ปญฺญาวชิโร และอุเทน ลาพิงค์. (2546). บทบาทครูพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา. วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์, 6(2), 1-17.
พระครูสมุห์วิโรจน์ วรมงฺคโล. (2555). สภาพปัญหาด้านการสอนของพระสอนศีลธรรมในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ราชบุรี เขต 2. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระจันที จิตฺตสํวโร (คอน). (2556). บทบาทของพระสอนศีลธรรมในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมในระดับมัธยมศึกษา อำเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระเทพวัชรบัณฑิต. (2563). คู่มือปฏิบัติงานพระสอนศีลธรรม. พระนครศรีอยุธยา : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาสาวุธ สราวุโธ (แสงสี). (2562). การพัฒนาศักยภาพพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนมัธยมตอนปลายในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค 15. (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยขอนแก่น. (2515). การประชุมสัมมนาเรื่องการสอนจริยศึกษา, ขอนแก่น : มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น. (2552). คู่มือปฏิบัติงานโครงการพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน. ขอนแก่น : โรงเพิมพ์แอนนาออฟเซต ขอนแก่น.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
องอาจ เขียวงามดี และพระสุทธิสารเมธี. (2563). องค์กรพุทธในประเทศไทย : มิติการเผยแผ่พระพุทธศาสนา. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 25(2), 47-60.