แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียนโดยใช้ผลการปฏิบัติการสอนเป็นฐานร่วมกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Main Article Content

ญาณิฐา ราชคม
ณัฐวุฒิ ยอดใจ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากรอบแนวคิด 2) ความต้องการ และ 3) แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียนโดยใช้ผลการปฏิบัติการสอนเป็นฐานร่วมกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน งานวิจัยใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสาน โดยศึกษาแนวคิดและเอกสารที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ แนวคิดการพัฒนาสมรรถนะ การวิจัยในชั้นเรียน ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ สอบถามกลุ่มผู้ให้ข้อมูล ปีการศึกษา 2567 คือ ครูโรงเรียนเวียงเทิง (เทิงนำนุประชา) จำนวน 38 คน และครูโรงเรียนพญาเม็งราย จำนวน 32 คน และสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน ซึ่งเป็นการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสอบถาม  มีค่า IOC อยู่ระหว่าง 0.80-1.00 ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ 0.89 และแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง มีค่า IOC เท่ากับ 1.00 แสดงว่าข้อคำถามมีความเที่ยงตรง ใช้ได้ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์เนื้อหาและสรุปข้อมูล ผลการวิจัย พบว่า 1) กรอบแนวคิด ประกอบด้วย การปฏิบัติการสอนเป็นฐาน ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพด้านการวิจัยในชั้นเรียน และสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียน 2) ความต้องการพัฒนาสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เรียงตามลำดับค่าเฉลี่ยสูงสุดไปหาต่ำสุด 3 อันดับแรก ได้แก่ 2.1) มีผลงานเป็นรูปธรรม 2.2) ความสามารถในการสื่อสาร 2.3) การมีทักษะการวิจัย ตามลำดับ และ 3) แนวทางการพัฒนา ประกอบด้วย 3.1) ควรใช้หลักความร่วมมือ หลักการบริหารแบบมีส่วนร่วม กระบวนการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ และผลการปฏิบัติการสอน 3.2) ควรแต่งตั้งทีมวิชาการหรือทีมวิจัยเพื่อรับผิดชอบดูแล ให้คำปรึกษา ชี้แนะ ช่วยเหลือ และจัดปัจจัยสนับสนุนการทำวิจัยในชั้นเรียน 3.3) สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพด้านการวิจัยในชั้นเรียน 3.4) จัดกิจกรรมเสวนา การประกวดผลงานวิจัยในชั้นเรียน การแสดงผลงานวิจัยในชั้นเรียนที่เป็นต้นแบบแนวปฏิบัติที่ดี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ราชคม ญ., & ยอดใจ ณ. . (2025). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียนโดยใช้ผลการปฏิบัติการสอนเป็นฐานร่วมกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน . วารสารวิจยวิชาการ, 8(5), 185–198. https://doi.org/10.14456/jra.2025.116
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชวลิต ชูกำแพง. (2565). ชุมชนแห่งการเรียนรู้สู่การวิจัยในชั้นเรียน. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ชูชาติ แปลงล้วน. (2567, 13 กันยายน). สภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียน. (ญาณิฐา ราชคม, ผู้สัมภาษณ์)

ญาณิฐา ราชคม. (2566). การพัฒนาหลักสูตรเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกโดยใช้กระบวนการวิจัยปฏิบัติการร่วมกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ปกรณ์ ประจัญบาน. (2560). การพัฒนาองค์ประกอบ ตัวชี้วัด และเกณฑ์การประเมินคุณลักษณะจิตวิจัยของนักวิจัยระดับบัณฑิตศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 19(1), 11-22.

ปิยวรรณ บุญเพ็ญ, ยุทธนา ไชยจูกุล และดุษฎี โยเหลา. (2561). สมรรถนะการวิจัยและตัวแปรที่เกี่ยวข้องกับการทำวิจัยให้ประสบความสำเร็จ: กรณีศึกษานักวิจัยในมหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติ. วารสารเกษมบัณฑิต, 19(1), 73-87.

สมเกียรติ แก้วเกาะสะบ้า. (2561). แนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะการวิจัยทางการศึกษาในยุคดิจิทัลสำหรับผู้เรียนระดับบัณฑิตศึกษา: การประยุกต์แนวคิดการออกแบบแบบปรับเหมาะ. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวิธีวิทยาการวิจัยการศึกษา). คณะครุศาสตร์ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). เข้าใจสมรรถนะอย่างง่ายๆ ฉบับประชาชน และเข้าใจหลักสูตรสมรรถนะอย่างง่าย ๆ ฉบับครู ผู้บริหาร และบุคลากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ : 21 เซ็นจูรี่.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2567). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะครูเชิงพื้นที่. กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.

สิรินทร์นิชา ปัญจอริยกุล. (2564). การพัฒนาสมรรถนะการทำวิจัยในชั้นเรียนด้วยกระบวนการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม สำหรับผู้สอนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแพน สังกัดกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ 33. (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ : คณะครุศาสตร์.

สุดา นันไชยวงค์. (2567, 13 กันยายน). สภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียน. (ญาณิฐา ราชคม, ผู้สัมภาษณ์)

สุวิมล ว่องวานิช. (2557). การวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน. (พิมพ์ครั้งที่ 17). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Mertler, C.A. (2018). Action Research Communities: Professional Learning, Empowerment Through Collaborative Action Research. London : Routledge.

Sagor, R. (2010). Collaborative Action Research for Professional Learning Communities. Bloomington, IN. : Solution Tree.