การพัฒนารูปแบบอัตลักษณ์เทศกาลการท่องเที่ยววิถีพุทธจังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับศักยภาพ อัตลักษณ์และการจัดเทศกาลการท่องเที่ยววิถีพุทธในจังหวัดพิษณุโลก 2) พัฒนารูปแบบกิจกรรม อัตลักษณ์และการจัดเทศกาลการท่องเที่ยววิถีพุทธในจังหวัดพิษณุโลก และ 3) เสริมสร้างเครือข่าย อัตลักษณ์เทศกาลการท่องเที่ยววิถีพุทธในจังหวัดพิษณุโลก เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ประชากรได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอวังทอง จำนวน 397,672 คน นำมาคำนวณกลุ่มตัวอย่างด้วยสูตรของยามาเน่ ได้จำนวน 400 คน โดยใช้วิธีการสุ่มแบบเจาะจง ด้วยแบบสอบถามแบบประมาณค่า 5 ระดับ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้แบบ สัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่เลือกแบบเจาะจง จำนวน 24 รูป/คน และการสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 10 คน ผลการวิจัย พบว่า 1) กลุ่มชุมชนอัตลักษณ์ต้นแบบ คือ ชุมชนไทยยวนสมอแข ตำบลสมอแข อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก มีความเหมาะสมเป็นพื้นที่ต้นแบบมากที่สุด โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก แสดงให้เห็นว่าเป็นกลุ่มชุมชนอัตลักษณ์ที่มีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เข้มแข็ง มีการรวมกลุ่มเพื่อทอผ้าพื้นเมือง ที่มีลักษณะ เอกลักษณ์พิเศษเฉพาะตัว มีความวิจิตรงดงามของลวดลายที่ประณีต 2) ชุมชนมีส่วนร่วมในการออกแบบกิจกรรมส่งผลให้เกิดการส่งเสริมวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวที่มีอัตลักษณ์เฉพาะตัวของแหล่งท่องเที่ยวที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม ซึ่งกิจกรรมหลักที่ทำให้เกิดการพัฒนา คือ การจัดกิจกรรมเวทีประชุมระหว่างวัดและชุมชน การพัฒนากิจกรรมเชิงบูรณาการ และการสร้างการรับรู้เส้นทางท่องเที่ยวในชุมชนร่วมกัน ผ่านกิจกรรมเหล่านี้ และ 3) องค์กรภาครัฐและภาคเอกชนมีบทบาทอย่างมากในการสร้างเสริมสร้างเครือข่าย ด้านการรับรู้ให้คนในพื้นที่ได้รับทราบการจัดกิจกรรมเทศกาลประเพณี การสร้างความยอมรับและความเชื่อมั่นในการจัดกิจกรรมเทศกาลทำให้ประชาชนทั่วไป รับรู้ถึงความสำคัญของกิจกรรมประเพณี ตลอดถึงอัตลักษณ์ของคนในชุมชนโดยรอบ ซึ่งจะทำให้เกิดการต่อยอดไปสู่ชุมชนอัตลักษณ์แห่งการเรียนรู้