คลี่คลายสายนที: การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างมีส่วนร่วมในพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี

Main Article Content

ภูมิ มูลศิลป์
สถาพร มนต์ประภัสสร
สายชล ปัญญชิต
จิตอุษา ขันทอง
อขิระ อุตมาน
ภูเบศ วณิชชานนท์
ปรมินทร์ ตั้งโอภาสวิไลสกุล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาสารสนเทศระดับชุมชนผ่านการสื่อสารสิทธิชุมชนกับการจัดการทรัพยากรน้ำ และ 2) ยกระดับกลไกการมีส่วนร่วมของสภาองค์กรชุมชนตำบลในการสื่อสารสิทธิชุมชนกับการจัดการทรัพยากรน้ำ โดยอาศัยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการจากผู้เข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 60 คน โดยอาศัยเทคนิคการวิจัยด้วยวิธีการสนทนากลุ่มการจัดอบรมเครือข่ายผู้นำชุมชนนักสารสนเทศกับการจัดการทรัพยากรน้ำ และปฏิบัติการจัดทำสารสนเทศการบริหารจัดการน้ำด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชน เมื่อได้รับข้อมูลเรียบร้อยแล้วนำมาวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) การจัดทำสารสนเทศระดับชุมชนผ่านแผนที่ทางเดินน้ำช่วยสนับสนุนให้เกิดการการสื่อสารสิทธิชุมชนกับการจัดการทรัพยากรน้ำ การที่ผู้คนในชุมชนมีความรู้ความเข้าใจในสารสนเทศทรัพยากรน้ำผ่านแผนที่ทางเดินน้ำได้นำมาสู่การกำหนดแผนบริหารจัดการน้ำร่วมกันบนฐานฉากทัศน์ของน้ำท่วมและน้ำแล้ง ซึ่งได้อาศัยกลไกของสภาองค์กรชุมชนเป็นพื้นที่ทางสังคมในการจัดการทรัพยากรน้ำร่วมกัน 2) การยกระดับกลไกการมีส่วนร่วมของสภาองค์กรชุมชนตำบลในการสื่อสารสิทธิชุมชนกับการจัดการทรัพยากรน้ำ การที่สภาองค์กรชุมชนได้เข้ามามีส่วนสำคัญในการสร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรน้ำและทำให้เกิดการสื่อสารสิทธิชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพเกิดขึ้นภายใต้กลไกการสื่อสาร 5 ส. ประกอบด้วย สารสนเทศดี สื่อสารดี สร้างสรรค์ดี เสริมพลังดี และส่วนร่วมดี ซึ่งช่วยยกระดับการสื่อสารในชุมชนในการสื่อสารการจัดการทรัพยากรน้ำได้เป็นอย่างดี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
มูลศิลป์ ภ., มนต์ประภัสสร ส., ปัญญชิต ส., ขันทอง จ., อุตมาน อ., วณิชชานนท์ ภ., & ตั้งโอภาสวิไลสกุล ป. . (2025). คลี่คลายสายนที: การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างมีส่วนร่วมในพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี . วารสารวิจยวิชาการ, 8(6), 198–213. https://doi.org/10.14456/jra.2025.145
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ฉันทนา บรรพศิริโชติ หวันแก้ว และคณะ. (2546). การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการ พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมภายใต้รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และสถาบันพระปกเกล้า.

สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2563). สิทธิชุมชน. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.

สุรสิทธิ์ วชิรขจร. (2559). การประเมินการดำเนินงานของสภาองค์กรชุมชน. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 11(2), 31-58.

อมรา พงศาพิชญ์. (2563). มานุษยวิทยา สิทธิมนุษยชน และการพัฒนาอย่างยั่งยืน. วารสารวิจัยสังคม, 43(1), 1-30.

Ali, M. A. & Kamraju, M. (2024). The Role of Community Participation in Sustainable Integrated Water Resources Management: Challenges, Opportunities, and Current Perspectives. In Entropy and Energy Dissipation in Water Resources. Retrieved from https://doi.org/10.1007/978-3-031-62079-9_18

Bouma, J., Bulte, E. & van Soest, D. (2008). Trust and cooperation: Social capital and community resource management. Journal of Environmental Economics and Management, 56(2), 155-166. https://doi.org/10.1016/j.jeem.2008.03. 004

Greenwood, D. J. & Levin, M. (2007). Introduction to Action Research: Social Research for Social Change. (2nd edition). Thousand Oaks, California : Sage Publications.

Jearajit, C., Panyachit, S., Wanitchanon, P., Promjittiphong, C., Soonsinpai, T. & Rungsiyanont, S. (2024). Stay Active, Do Not Retire: Strategies for Older Persons to Remain in the Workforce in Community Enterprise in Thailand. Journal of Population and Social Studies, 33, 301–316. http://doi.org/ 10.25133/JPSSv332025.016

Liu, A. Q. & Besser, T. (2009). Social Capital and Participation in Community Improvement Activities by Elderly Residents in Small Towns and Rural Communities. Rural Sociology, 68(3), 343-365. https://doi.org/10.1111/j.15 49-0831.2003.tb00141.x

Nishizaki, Y. (2006). The Domination of a Fussy Strongman in Provincial Thailand: The Case of Banharn Silpa-archa in Suphanburi. Journal of Southeast Asian Studies, 37(2), 267–291. https://doi:10.1017/S0022463406000555

Nishizaki, Y. (2008). Suphanburi in the Fast Lane: Roads, Prestige, and Domination in Provincial Thailand. The Journal of Asian Studies, 67(2), 433–467. https://doi:10.1017/S0021911808000661

Son, J. & Lin, N. (2008). Social capital and civic action: A network-based approach. Social Science Research, 37(1), 330-349. https://doi.org/10.1016/j.ssre search.2006.12.004

Thai PBS. (2564). น้ำท่วมสุพรรณบุรีหนักสุดในรอบ 10 ปี เขื่อนกระเสียว น้ำเต็ม 100%. เข้าถึงได้จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/308724

TNN. (2567). สานต่อ ‘พ่อบรรหาร’ เปิดสูตรจัดการน้ำ ‘สุพรรณบุรีโมเดล’ ที่นายกฯ ยังเอ่ยปากชม!. เข้าถึงได้จาก https://www.tnnthailand.com/news/tnnexclusive/165983/