สิทธิการรับมรดกในฐานะทายาทโดยธรรมระหว่างบิดากับบุตรนอกกฎหมาย

ผู้แต่ง

  • กันยนา ศรีพฤกษ์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช
  • ญาตรี สมล่ำ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช

คำสำคัญ:

บิดานอกกฎหมาย, บุตรนอกกฎหมาย, ทายาทโดยธรรม

บทคัดย่อ

มาตรา 1627 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์รับรองให้บุตรนอกกฎหมายที่บิดามีพฤติการณ์รับรอง ถือเป็นผู้สืบสันดานและมีสิทธิรับมรดกจากบิดาในฐานะทายาทโดยธรรม อย่างไรก็ตาม กฎหมายไม่ได้กำหนดขอบเขตของพฤติการณ์รับรองไว้อย่างชัดเจน ดังนั้นหากบิดานอกกฎหมายแสดงเจตนาแบ่งมรดก
ให้บุตรผ่านคำสั่งเสียด้วยวาจา บันทึกเป็นคลิปวีดีโอและเผยแพร่ต่อสาธารณะ จะถือเป็นพฤติการณ์รับรองที่จะทำให้บุตรมีสิทธิได้รับมรดกของบิดาในฐานะทายาทโดยธรรมหรือไม่ อีกทั้งกฎหมายไม่ได้รับรองสิทธิของบิดานอกกฎหมายในการรับมรดกของบุตรที่ตนได้แสดงพฤติการณ์รับรองไว้ ทำให้เกิดความไม่เป็นธรรมต่อบิดา งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนวทางในการพัฒนากฎหมายเกี่ยวกับสิทธิการรับมรดกในฐานะทายาทโดยธรรมระหว่างบิดากับบุตรนอกกฎหมายให้มีความชัดเจนและเป็นธรรมยิ่งขึ้น

ผลการวิจัยพบว่า แม้การที่บิดานอกกฎหมายแสดงเจตนาแบ่งมรดกให้บุตรนอกกฎหมายผ่านคำสั่งเสียด้วยวาจาซึ่งบันทึกเป็นคลิปวิดีโอและเผยแพร่สู่สาธารณะจะไม่ถือเป็นพินัยกรรมตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ แต่สามารถตีความเข้าได้กับพฤติการณ์รับรองบุตรตามมาตรา 1627 อย่างไรก็ตาม กฎหมายดังกล่าวยังไม่มีบทบัญญัติที่ให้สิทธิบิดานอกกฎหมายที่มีพฤติการณ์รับรองบุตรสามารถรับมรดกจากบุตรได้ในฐานะทายาทโดยธรรม อันนำไปสู่ความไม่เป็นธรรมต่อบิดา ดังนั้น ผู้วิจัยจึงเสนอให้เพิ่มเติมบทบัญญัติในมาตรา 1627 วรรคสอง
ให้บิดาที่มีพฤติการณ์รับรองบุตรมีสถานะเป็นทายาทโดยธรรมของบุตรและมีสิทธิรับมรดกเหมือนบิดามารดาตามมาตรา 1629(2) เช่นเดียวกับที่กฎหมายอังกฤษ (The Family Law Reform Act 1969 มาตรา 14) กำหนดให้บิดานอกกฎหมายได้รับส่วนแบ่งในทรัพย์มรดกของบุตรนอกกฎหมายตามสายโลหิต โดยไม่เลือกปฏิบัติระหว่างบิดาชอบด้วยกฎหมายกับบิดานอกกฎหมายในเรื่องสิทธิรับมรดก

เอกสารอ้างอิง

พินัย ณ นคร. (2558). กฎหมายมรดก พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน, น. 114.

กีรติ กาญจนรินทร์. (2566). คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 6 พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา, น. 71.

SB Telecom Europe Ltd. (2025). The most popular social media platforms across APAC 2025. Digital Marketing for Asia. Retrieved February 15, 2025, from https://www.digitalmarketingforasia.com/most-popular-platforms-social-media-in-apac-in-2025/

พรชัย สุนทรพันธ์. (2566). คำอธิบายกฎหมายลักษณะมรดก พิมพ์ครั้งที่ 13. กรุงเทพมหานคร: สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา, บริษัท กรุงสยาม พับลิชชิ่ง จำกัด, น. 127.

ศนันท์กรณ์ โสตถิพันธุ์. (2567). รวมหลักกฎหมายแพ่ง. กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน, น. 21.

Foster, N. G. (1993). German law & legal system. Great Britain: Blackstone. As cited in Saksiriwechkul, P. (2008). Testamentary dispositions: A case study of reserving an inheritance portion for statutory heirs (Master's thesis, Faculty of Law, Thammasat University).

กิตติศักดิ์ ปรกติ. (2563). ทายาทโดยสายโลหิตในมุมมองประวัติศาสตร์และกฎหมายเปรียบเทียบ (เอกสาร ประกอบการสอนวิชา น.611 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ขั้นสูง คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์), น. 6.

บวรศักดิ์ สุวรรณโณ. (2537). สารานุกรมกฎหมายแพ่งและพาณิชย์: มรดก พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: บริษัท อมรินทร์การพิมพ์และการจำหน่าย จำกัด (มหาชน), น. 11.

บวรศักดิ์ สุวรรณโณ. เรื่องเดิม, น. 14.

พรชัย สุนทรพันธ์. เรื่องเดิม, น. 105.

เพรียบ หุตางกูร. (2566). คำอธิบายกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยมรดก พิมพ์ครั้งที่ 18. กรุงเทพมหานคร: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, น. 55.

ไพโรจน์ กัมพูสิริ. (2566). หลักกฎหมายมรดก พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, น. 31.

พินัย ณ นคร. เรื่องเดิม, น. 117.

เพรียบ หุตางกูร. เรื่องเดิม, น. 55.

ปรีดา โชติมานนท์. (2567). หลักกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มรดก (Succession Law) พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: นิติธรรม, น. 231.

โชต อัศวลาภสกุล. (2565). แนวคำพิพากษาฎีกา มรดก. เชียงใหม่:วนิดาการพิมพ์, น. 169.

พรชัย สุนทรพันธ์. เรื่องเดิม, น. 394.

เสนีย์ ปราโมทย์. (2567). ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วย ครอบครัวมรดก (ภาคมรดก) พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพมหานคร: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, น. 199.

อัมพร ณ ตะกั่วทุ่ง. (2550). คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 6 มรดก. กรุงเทพฯ: นิติบรรณการ, น. 197.

กีรติ กาญจนรินทร์. เรื่องเดิม, น. 267.

Matter of Pessoni, 11 Misc.3d 245 (N.Y. Surr. Ct., 2005)

กฤติยา สำราญบำรุง. (2557). สิทธิของบิดานอกกฎหมายในการรับมรดก : แนวทางการปรับปรุงกฎหมาย(วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, น. 91-93.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-06