กลไกการได้มาซึ่งตำแหน่งกำนันตามกฎหมายลักษณะปกครองท้องที่: บริบทความเชื่อมโยงกับประชาชน

ผู้แต่ง

  • สุวรรณ วงษ์การค้า ปลัดองค์การบริหารส่วนตําบลลำไทร อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี
  • บุญเรือน เนียมปาน ผู้อำนวยการกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม องค์การบริหารส่วนตำบลคลองเจ็ด อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี

คำสำคัญ:

กฎหมายลักษณะปกครองท้องที่, ความเชื่อมโยงกับประชาชน , ตำแหน่งกำนัน

บทคัดย่อ

การปกครองที่เรียกว่าระบอบประชาธิปไตยนั้น ต้องให้ประชาชนเป็นใหญ่ กล่าวคือประชาชนเป็น
ผู้มีอำนาจสูงสุดของประเทศ แต่ในความเป็นจริงนั้นประชาชนทุกคนไม่สามารถที่จะใช้อำนาจของตนได้จริงทุกเรื่องเนื่องจากประชาชนมีจำนวนมาก ดังนั้น จึงได้มีการมอบอำนาจของตนเองผ่านให้องค์กรหรือหน่วยงานต่าง ๆ ตามที่รัฐธรรมนูญกำหนดให้ใช้อำนาจแทน

บทความนี้ได้กล่าวถึงการได้มาของตำแหน่งกำนัน ซึ่งถือว่าเป็นบุคคลหรือตำแหน่งที่มีความสำคัญและมีอำนาจหน้าที่มากในทางปกครองท้องที่ เพื่อบำบัดทุกข์ บำรุงสุข ให้กับประชาชนภายในเขตพื้นที่ตำบล โดยหลักในความเป็นอิสระของกำนันนั้นน่าจะเป็นหลักที่ให้ความคุ้มครองมิให้ต้องถูกแทรกแซงจาก
ฝ่ายการเมืองต่าง ๆ

อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาประชาชนมีความตื่นตัวมากในกระบวนการมีส่วนร่วมภายใต้ระบอบประชาธิปไตย ซึ่งกระบวนการเข้าสู่ตำแหน่งกำนันจะมีความสอดคล้องกับหลักประชาธิปไตยเพียงใด ซึ่งถือว่าประชาชนผู้เป็นเจ้าของอำนาจอันเป็นอำนาจสูงสุดของประเทศจะมีส่วนร่วมหรือไม่ หากมีโดยตรงก็เห็นว่ามีความสอดคล้องมากเป็นประชาธิปไตยโดยแท้ แต่กระบวนการเข้าสู่ตำแหน่งกำนันในปัจจุบันนี้ใช้วิธีการเลือกตั้งจากผู้ใหญ่บ้านเพียงไม่กี่คน ซึ่งถือว่ายังเป็นกระบวนการเข้าสู่ตำแหน่งที่มีจุดยึดโยงกับประชาชนอยู่บ้างโดยผ่านตัวแทน
 แต่หากจะให้ดีเห็นว่ากระบวนการเข้าสู่ตำแหน่งกำนันควรให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งโดยตรง
อันเป็นวิถีทางแห่งประชาธิปไตยอย่างแท้จริง

เอกสารอ้างอิง

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560.

ภูมิ มูลศิลป์. (2559). ความเชื่อมโยงของอำนาจตุลาการกับประชาชน:การได้มาซึ่งบุคคลมาดำรงตำแหน่งผู้พิพากษาในศาลยุติธรรม, กรุงเทพฯ: บริษัท เอ.พี. กราฟิคแอนด์ดีไซน์และการพิมพ์ จำกัด. หน้า 2.

บุญเรือน เนียมปาน. (2564). การมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนในจังหวัดปทุมธานี. ดุษฎีนิพนธ์. ปริญญาดุษฎีบัณฑิต. สาขารัฐประศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยปทุมธานี. หน้า 14.

พระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พุทธศักราช 2562.

ส่วนบริหารงานกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน. (2556). คู่มือการฝึกอบรมกำนันผู้ใหญ่บ้านที่ได้รับเลือกใหม่ประจำปี.สำนักบริหารงานปกครองท้องที่. กรมการปกครอง, กรุงเทพฯ: กรมการปกครอง. หน้า 1.

ฉัตรชัย ศรีเมืองกาญนา. (2566). ความเป็นมาของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านของประเทศไทย. บทความร้อยเรื่องเมืองไทย. สืบค้น 21 ตุลาคม 2567 จาก https://library.parliament.go.th/radioscript/rr2566-mar2.

พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พระพุทธศักราช 2457.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-19