วิเคราะห์การตีความคัมภีร์บาลีของพระสิริมังคลาจารย์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของดุษฎีนิพนธ์ เรื่อง ศึกษาวิเคราะห์การตีความคัมภีร์บาลีของพระสิริมังคลาจารย์ มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์การตีความคัมภีร์บาลีของพระสิริมังคลาจารย์ ผลการวิจัยพบว่า เป็นงานรจนาประเภทอัตถสังวัณณนา มีการอรรถาธิบายคำศัพท์และความหมาย ด้วยการวิเคราะห์ศัพท์ วิเคราะห์ไวยากรณ์ แสดงความหมาย วิธีการเชื่อมด้วยสาธกโวหาร วิธีการอ้างอิงหลักฐาน วิธีการนำเสนอทัศนะที่ต่างกันและวิธีการยกสำนวนสนับสนุนงานรจนา มีวิธีตีความทางพระพุทธศาสนาสอดคล้องกันทั้งความหมายและหลักการ โดยหลักตีความที่ใช้ในการวิจัยนี้ มีดังนี้ 1) การตีความตามหลักระพุทธศาสนา ใช้หลัก 4 ประการ คือ ตีความตามพระสูตร การตีความตามสุตตานุโลม การตีความตามอาจาริยวาท และตีความตามอัตโนมติ 2) การตีความตามคัมภีร์มหานิทเทศ ด้วยองค์ประกอบ 3 ลักษณะ คือ บทอุทเทส นำบทตั้งที่มีมาแต่คัมภีร์เดิมมาแสดงบทนิทเทส และบทปฏินิทเทส 3) ตีความตามคัมภีร์เนตติปกรณ์ ประกอบด้วย 16 หาระ 5 นัย และสาสนปัฏฐาน 4) วิเคราะห์ตามแนวทฤษฎีอรรถปริวรรตศาสตร์ยุคใหม่ 3 ประเด็น คือ
(1) กลุ่มทฤษฎีที่เห็นว่าความหมายสมบูรณ์อยู่ที่ผู้สื่อความหรือผู้เขียน ได้แก่คัมภีร์ปฐมภูมิ คือพระไตรปิฎก (2) กลุ่มทฤษฎีที่เห็นว่า ความหมายสมบูรณ์อยู่ที่ตัวบทหรือคัมภีร์ คือคัมภีร์ชั้นรอง อรรถกถา ฎีกาและสัททาวิเสส (3) กลุ่มทฤษฎีที่เห็นว่าความหมายสมบูรณ์อยู่ที่ผู้อ่าน หมายถึงความเห็นของผู้สื่อความ การตีความพระบาลีที่พระสิริมังคลาจารย์ได้รจนาแล้วนั้น พบว่า สามารถตีความได้ครบทั้ง 4 หลัก อันสมบูรณ์ทั้งโดยอรรถะ โดยพยัญชนะ งามในเบื้องต้น ท่ามกลางและที่สุด