แนวทางการพัฒนาการนิเทศภายในโดยใช้แนวคิดชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นของการนิเทศภายใน และ 2) เพื่อออกแบบ สร้าง และประเมินแนวทางการพัฒนาการนิเทศภายในโดยใช้แนวคิดชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ซึ่งการวิจัยนี้แบ่งเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ข้าราชการครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากรุงเทพมหานคร จำนวน 297 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างโดยใช้วิธีการสุ่มแบบชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงมาตรฐาน และค่าดัชนีความต้องการจำเป็น และระยะที่ 2 กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิในการสัมภาษณ์ จำนวน 11 คน และผู้ทรงคุณวุฒิประเมินแนวทาง จำนวน 9 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์ และแบบประเมิน สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันของการนิเทศภายใน พบว่า ปัจจุบันมีระดับการปฏิบัติโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ส่วนสภาพที่พึงประสงค์ของการนิเทศภายใน พบว่า มีความประสงค์ให้มีการปฏิบัติโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และลำดับความต้องการจำเป็นในการนิเทศภายใน พบว่า ด้านที่มีค่าดัชนีความต้องการจำเป็นลำดับแรกคือ ข้อมูลและสารสนเทศ รองลงมาคือ การเผยแพร่และขยายผล การจัดการที่เน้นการพัฒนาครูและนักเรียน การวางแผนนิเทศอย่างมียุทธศาสตร์ และการติดตาม ตามลำดับ 2) แนวทางการพัฒนาการนิเทศภายในโดยใช้แนวคิดชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ พบว่า มีประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการและแนวคิด 2) จุดมุ่งหมาย 3) แนวทางการดำเนินการนิเทศภายในโดยใช้แนวคิดชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ จำนวน 5 ด้าน ประกอบด้วย 3.1) ด้านข้อมูลและสารสนเทศ จำนวน 6 ขั้นตอน 3.2) ด้านการวางแผนนิเทศอย่างมียุทธศาสตร์ จำนวน 7 ขั้นตอน 3.3) ด้านการจัดการที่เน้นพัฒนาครูและนักเรียน จำนวน 5 ขั้นตอน 3.4) ด้านการติดตาม จำนวน 4 ขั้นตอน และ 3.5) ด้านการเผยแพร่และขยายผล จำนวน 6 ขั้นตอน 4) กลไกการดำเนินงาน และ 5) เงื่อนไขความสำเร็จและผลการประเมินแนวทางโดยผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า มีความเหมาะสมโดยรวมระดับมากที่สุด และมีความเป็นไปได้โดยรวมระดับมากที่สุด