การจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดไม้ตราสมาชิการาม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาการจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดไม้ตราสมาชิการาม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (2) เพื่อพัฒนาบทเรียนการจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดไม้ตราสมาชิการาม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (3) เพื่อเสนอแนะข้อมูลเกี่ยวกับการจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดไม้ตราสมาชิการาม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง แบบศึกษากลุ่มเดียววัดสองครั้ง (The One-Group Pretest-Posttest Design) เป็นการศึกษาทดลองโดยใช้กลุ่มตัวอย่างเดียว กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 18 คน ซึ่งได้มาโดยการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ (1) ค่าเฉลี่ย (Mean) (2) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) (3) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังเรียนโดยใช้สูตร t-test (Dependent Sample) คือ ผู้วิจัยดำเนินการเก็บและรวบรวมข้อมูลโดยวิธีการลงพื้นที่จริงนำแผนการจัดการเรียนรู้การสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ไปดำเนินการเก็บข้อมูลด้วยตนเอง โดยการใช้แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ไปใช้รวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่าง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้การสอนวิชาสังคมศึกษาตามโยนิโสมนสิการนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนวัดไม้ตราสมาชิการาม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน แบบปรนัยเลือกตอบ ก. ข. ค. ง. แบบ 4 ตัวเลือกจำนวน 30 ข้อ
ผลการวิจัย
1.ด้านการศึกษาการจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการของนักเรียน พบว่า
เมื่อผู้สอนได้ดำเนินการจัดการเรียนรู้ด้วยการให้ผู้เรียนได้ศึกษาเนื้อหาความรู้ ผู้เรียนมีความเข้าใจเนื้อหาในการจัดการเรียนรู้ตามหลักโยนิโสมนสิการได้สมบูรณ์ ผู้เรียนเกิดปฏิกิริยาตอบสนองใน
การเรียนรู้และสามารถที่จะตอบปัญหาที่ผู้สอนถามได้ และนักเรียนสามารถการคิดเป็นและคิดถูกต้องตามความเป็นจริง โดยอาศัยข้อมูลอย่างเป็นระบบ คิดเชื่องโยงตีความ และการวิเคราะห์
- ด้านพัฒนาบทเรียนการจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการของ พบว่า ผลสัมฤทธิ์การจัดการสอนวิชาสังคมศึกษาตามหลักโยนิโสมนสิการ หลังเรียนมีคะแนนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ และพบผลเช่นเดียวกันในรายด้านทั้ง 4 ด้าน
- ด้านการเสนอแนะ การออกแบบหลักโยนิโสมนสิการในการพัฒนาบทเรียนการสอน ควรมีการวางแผนอย่างเป็นระบบ 3 ขั้นตอน ได้แก่ (1) ขั้นนำ คือ การสร้างเจตคติที่ดีต่อครูวิธีการเรียนและบทเรียนตามหลักโยนิสมนสิการ (2) ขั้นสอน คือ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักโยนิโสมนสิการ (3) ขั้นสรุปคือ ประเมินผลการเรียน นักเรียนได้พัฒนาทักษะทางการคิด การตัดสินใจและ
การแก้ปัญหา และสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันได้ โดยนักเรียนสามารถใช้หลักคิดแบบคุณค่าแท้-คุณค่าเทียม การคิดถึงคุณค่าแท้จริงของสิ่งต่างๆ ได้ดี และจากการศึกษาการจัดการเรียนรู้ตามหลักโยนิโสมนสิการ พบว่า นักเรียนส่วนใหญ่มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดี มากกว่าร้อยละ 80 ของนักเรียนทั้งหมด มีผลการเรียนเพิ่มขึ้น
Article Details
References
กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม. (2549). คู่มือการดำเนินงานตามโครงการพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนปีงบประมาณ. (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.) 2548).
ปัญญา อ.โพธิ์ทอง. (2552). การพัฒนาผลการเรียนรู้เรื่องหลักธรรมของพระพุทธศาสนาและความสามารถในการคิดอย่างมีเหตุผลด้วยวิธีสอนแบบโยนิโสมนสิการ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์หลักสูตรและการนิเทศ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2549). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์สหธรรมิก.
พระมหาสุรศักดิ์ มุ่งซ้อนกลาง. (2558). การศึกษาผลการเรียนรู้และการคิดแบบคุณโทษและทางออก เรื่อง หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ด้วยวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal Silpakorn University, 8(2), 1939-1952.
พระสมุห์สมลักษณ์ ติกฺขปญฺโญ (รักน้อย). (2563). ผลของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบการสร้างศรัทธาตามหลักโยนิโสมนสิการ ที่มีต่อความสามารถในการคิดแก้ปัญหา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมชัย ศรีนอก. (2557). กระบวนการพระพุทธศาสนากับแนวคิดการผสมผสานในสังคมไทย. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 1(2), 73.
สุมน อมรวิวัฒน์. (2530). การสอนโดยสร้างศรัทธาและโยนิโสมนสิการ. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้าส์.
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช. (2552). ความสัมพันธ์ของการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2552. สืบค้นจาก https://www.kannarat ac.th
อาลัย พรหมชนะ. (2541). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการคิดของ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ในการเรียนวิชา ส 0411 พระพุทธศาสนาเรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา โดยวิธีสอนตามแนวโยนิโสมนสิการ. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิตศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช.