ความต้องการจำเป็นและแนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะครู ในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ ของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครนายก

Main Article Content

ธนวุฒิ มากเจริญ
พร้อมพิไล บัวสุวรรณ
วรรณวิศา สืบนุสรณ์ คล้ายจำแลง

บทคัดย่อ

            การวิจัยในครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาความต้องการจำเป็นการเสริมสร้างสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ (2) ศึกษาแนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูปฏิบัติหน้าที่หัวหน้างานวิชาการ และครูผู้สอนระดับชั้น ม. 1 – 3 จำนวน 87 คน ที่ได้มาด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น และผู้ทรงคุณวุฒิในการให้ข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์ที่ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง จำนวน 3 ท่าน โดยการศึกษา 2 ตอน คือ ตอนที่ 1 ศึกษาความต้องการจำเป็นการเสริมสร้างสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ ด้วยแบบสอบถามความต้องการจำเป็น ซึ่งมีค่าสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ (f) ค่าร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย () และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการวิเคราะห์และจัดลำดับความต้องการ โดยใช้วิธี Priority Needs Index และตอนที่ 2 ศึกษาแนวทางการเสริมสร้างสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ โดยวิธีการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างและวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้โดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)


            ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ พบว่า (1) ความต้องการจำเป็นขององค์ประกอบสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะทั้ง 8 ด้าน พบว่า ในภาพรวมมีดัชนีความต้องการจำเป็น เท่ากับ 0.130 ซึ่งด้านที่มีดัชนีความต้องการจำเป็นสูงที่สุด คือ ด้านการวิเคราะห์ผู้เรียนและการวิจัยเพื่อพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียน (2) แนวทางการพัฒนาด้านการสร้างและออกแบบการเรียนรู้มีแนวทาง คือ 1) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาควรมีการสร้างและซักซ้อมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ ให้แก่ผู้บริหารสถานศึกษา ครู และบุคลากรทางการศึกษา 2) กำหนดนโยบายและแนวทางการขับเคลื่อนโดยให้ศึกษานิเทศก์ มีบทบาทในการนิเทศ ติดตาม และให้คำแนะนำแก่โรงเรียนและครูในการพัฒนาหน่วยการเรียนรู้และออกแบบกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะ 3) ผู้อำนวยการสถานศึกษามีส่วนร่วมในการปรับปรุง พัฒนา และออกแบบหลักสูตรสถานศึกษาที่ส่งเสริมสมรรถนะของผู้เรียน และ 4) ผู้อำนวยการโรงเรียนและหัวหน้างานบริหารวิชาการควรส่งเสริมให้ครูนำบริบทของชุมชนและท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้

Article Details

บท
Research Articles

References

กระทรวงศึกษาธิการ. นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 (Online). https://www.moe.go.th/360policy-and-focus-moe-fiscal-year-2024/, 20 กรกฎาคม 2566.

ฐกร ประพฤติบูรณี. 2564. การพัฒนาสมรรถนะครูในช่วงยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561 – 2580). ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา, มหาวิทยาลัยศิลปากร

ทิพย์วิมล วังแก้วหิรัญ, ปริญญา มีสุข, และอังค์วรา วงศ์รักษา. 2564. กระบวนการพัฒนาวิชาชีพครูแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพในประเทศไทยและต่างประเทศ. วารสารเศรษฐศาสตร์และกลยุทธ์การจัดการ 8 (1): 180 – 199.

ธงไชย ภู่ถนนนอก. 2565. ความต้องการจำเป็นและแนวทางการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้ของครูวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเพชรบูรณ์. การค้นคว้าอิสระปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา, มหาวิทยาลัยนเรศวร

บังอร เสรีรัตน์, และคณะ. ม.ป.ป. รายงานฉบับสมบูรณ์ คู่มือการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาฐานสมรรถนะ. ม.ป.ท.

ปิยะณัฐ จารุเศรณี. 2564. ความต้องการจำเป็นและแนวทางการพัฒนาสมรรถนะด้านทักษะของครูผู้สอนคณิตศาสตร์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตาก เขต 2. การค้นคว้าอิสระปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา, มหาวิทยาลัยนเรศวร

พวงเพ็ญ อินทรประวัติ, ณฐกร ดวงพระเกษ, และ ฐิติรัตน์ คล่องดี. 2564. สมรรถนะของครู 4 ด้านที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของผู้เรียนมากที่สุด. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์

ศรีนครินทรวิโรฒ 22 (1): 180 – 195.

พงษ์ศักดิ์ ผกามาศ, และดรุณี ปัญจรัตนากร. 2566. สถาปัตยกรรมการจัดการศึกษาฐานสมรรถนะตามแนวทางการปฏิรูปการศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารวิจัยเพื่อการปฏิรูปการเรียนรู้ 6 (1):

– 50

มาลัยพร ก้านอินทร์, และนันทิยา น้อยจันทร์. 2565. ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ใน

สถานศึกษาสู่ความสำเร็จ. การประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 4 “GRADUATESCHOOLCONFERENCE 2022 iHappiness : ความสุขและคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืนในยุคสังคมดิจิทัล”.

วรรณดี สุทธินรากร. 2565. การพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะและการจัดการเรียนรู้

อย่างมีความหมาย. กรุงเทพฯ: สยามปริทัศน์.

ศศิธร บัวทอง. 2560. การวัดและประเมินผลทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการ Veridian E – Journal, Silpakorn University 10 (2): 1856 – 1867.

สุวัทนา สงวนรัตน์; และ ชวน ภารังกูล. 2564. หลักสูตรและการเรียนการสอนฐานสมรรถนะในสถานศึกษา. วารสารสิรินธรปริทัศน์ 22 (2): 351 – 364

สุวิมล ว่องวานิช. 2562. การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

สำนักงาน ก.ค.ศ. 2564. คู่มือการดำเนินงานตามหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินตำแหน่งและวิทยฐานะข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครู (Online). https://otepc.go.th/images/00_YEAR2564/03_PV1/1Mv9-2564.pdf, 20 กรกฎาคม 2566.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครนายก. 2566. รายงานผลการดำเนินงาน ประจำปีงบประมาณ 2565 ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครนายก (Online). https://www.nayok.go.th/เขตพื้นที่การศึกษาสุจร/รายงานผลการดำเนินงานปร/, 20 กรกฎาคม 2566.

สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา. 2562. กรอบสมรรถนะครูเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ซี – ทีซีเอฟ). กรุงเทพฯ: ออนป้า.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. 2562. เข้าใจสมรรถนะอย่างง่าย ๆ ฉบับประชาชน และเข้าใจหลักสูตรฐานสมรรถนะอย่างง่าย ๆ ฉบับครู ผู้บริหาร และบุคลากรทางการศึกษา. นนทบุรี: 21 เซ็นจูรี่.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. 2566. สมรรถนะการศึกษาไทยในเวทีสากล ปี 2565. นนทบุรี: 21 เซ็นจูรี่.