รูปแบบและการตั้งชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์: การวิเคราะห์ทางอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้นำเสนอรูปแบบและการตั้งชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์ ตามแนวทางการวิเคราะห์แบบอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์ งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยวิเคราะห์โครงสร้างและองค์ประกอบของชื่อร้านอาหารเพื่อนำรูปแบบของโครงสร้างมาสรุปเป็นกฎรวม และศึกษาความถี่ของรูปแบบและองค์ประกอบส่วนหลักในการตั้งชื่อร้านอาหารเพื่อวิเคราะห์มุมมองและความคิดที่สะท้อนออกมาจากการตั้งชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์ ข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์คือชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์จำนวน 134 ชื่อ ผลการวิเคราะห์พบว่าชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์มี 2 องค์ประกอบ คือ ส่วนหลัก และส่วนประกอบ ซึ่งมีทั้งแบบหน้าและหลังส่วนหลัก โดยชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์สามารถสรุปออกมาเป็นกฎรวมได้ ดังนี้ (ส่วนประกอบหน้าส่วนหลัก) + ส่วนหลัก + (ส่วนประกอบหลังส่วนหลัก 1) + (ส่วนประกอบหลังส่วนหลัก 2) + (ส่วนประกอบหลังส่วนหลัก 3) โดยรูปแบบที่พบมากที่สุดคือ รูปแบบที่มีแต่ส่วนหลัก พบทั้งสิ้นร้อยละ 35.82 นอกจากนี้รูปแบบที่ขึ้นต้นด้วยส่วนหลัก พบมากกว่ารูปแบบที่ขึ้นต้นด้วยส่วนประกอบ และรูปแบบที่มีส่วนประกอบน้อยกว่า พบมากกว่ารูปแบบที่มีส่วนประกอบมากกว่า สำหรับชื่อเรียกที่นำมาตั้งเป็นส่วนหลักในชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์มีทั้งสิ้น 7 ลักษณะ ได้แก่ ชื่อคน ชื่ออาหาร ชื่อสถานที่ ตัวอักษรย่อ ภาษาต่างประเทศ ชื่อเรียกที่มีความหมายสื่อถึงอาหาร และชื่อเรียกที่มีความหมายสื่อถึงเรื่องอื่น ๆ โดยชื่ออาหารเป็นชื่อที่ถูกนำมาตั้งเป็นส่วนหลักมากที่สุดโดยพบทั้งสิ้นร้อยละ 29.85 จากผลการศึกษาวิเคราะห์รูปแบบและการตั้งชื่อร้านอาหารบนเกาะรัตนโกสินทร์สะท้อนให้เห็นค่านิยมและโลกทัศน์ 2 ประการคือ ความตรงไปตรงมาเรียบง่าย ที่สะท้อนออกมาจากรูปแบบที่พบบ่อยที่สุดของการตั้งชื่อ และความเข้าใจง่ายไม่ซับซ้อน ที่สะท้อนออกมาจากการตั้งชื่ออาหารเป็นองค์ประกอบส่วนหลัก
Article Details
การคัดลอก ตีพิมพ์ซ้ำ การเผยแพร่ซ้ำบทความใด ๆ ก็ตามที่ปรากฎอยู่ในวารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ ถือเป็นการละเมิดสิทธิในความเป็นเจ้าของของบทความดังกล่าวที่ปรากฎอยู่ในวารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ กรุณาติดต่อ MPJHthaijo@gmail.com เพื่อขออนุญาตคัดลอก ตีพิมพ์ซ้ำ เผยแพร่ซ้ำบทความใด ๆ ก็ตามที่ปรากฎอยู่ในวารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ ลงในสื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ หรือสื่อออนไลน์
References
กรมศิลปากร. (2538). รายงานการสำรวจโบราณสถานในกรุงรัตนโกสินทร์.กรุงเทพฯ: งานผังรูปแบบ ฝ่ายอนุรักษ์โบราณสถาน กองโบราณคดี กรมศิลปากร.
กรรณิการ์ สุพิชญ์, และภาสพงศ์ ผิวพอใช้. (2564). ชื่อหมู่บ้านในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 15(1), 47-67.
กัลยรัตน์ อุ่นทานนท์, และรัตนา จันทร์เทาว์. (2563). คำเรียกสีในภาษาไทยและโครงสร้างคำเรียกสี. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(6), 152-167.
ณิศณัชชา เหล่าตระกูล. (2549). การศึกษาสถานการณ์สื่อสารการสืบพยานคดีในศาลไทยตามแนวชาติพันธุ์วรรณนาแห่งการสื่อสาร. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ดารณี ตอพล. (2558). แผนธุรกิจร้านอาหาร Modern Restaurant. (การค้นคว้าอิสระระดับปริญญามหาบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.
ทวีพร คุ้มเมธา. (2558). ชุมชนมุสลิมเก่าแก่ในกรุงเทพฯ กำลังเผชิญภาวะไล่รื้อ. สืบค้น 23 พฤศจิกายน 2564, จาก http://www.ftawatch.org/node/50064
ทิพย์สมัย. (2564). ทิพย์สมัย - ความเป็นมา.สืบค้น 23 พฤศจิกายน 2564, จาก https://thipsamai.com/thai/story-thipsamai/
ธนาคารกรุงเทพ. (ม.ป.ป.).รัตนโกสินทร์ ที่กินถิ่นอร่อย. กรุงเทพฯ: บริษัทสยามเอ็มแอนด์บีพับลิชชิ่งจำกัด.
นันทนา วงษ์ไทย. (2559). การศึกษาชื่อน้ำพริกใน 4 ภาค: ภาพสะท้อนความเป็นอยู่และวัฒนธรรมไทย. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 8(16), 88-100.
น้องนุช มณีอินทร์. (2543). การปรับเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านในจังหวัดเชียงใหม่. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปราณี กุลละวณิชย์. (2535). ชื่อหมู่บ้านในมณฑลกวางสีและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปัทมา เหมือนสมัย. (2562). การตั้งชื่อสุนัขในประเทศไทย: ภาพสะท้อนสังคมไทย. วารสารมนุษยศาสตร์วิชาการ, 26(2), 316-346.
ปานทิพย์ มหาไตรภพ. (2545). นามสกุลพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว: การวิเคราะห์ทางอรรถศาสตร์
ชาติพันธุ์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ผู้จัดการออนไลน์. (2561). “ส.บ.ล.ภัตตาคารสมบูรณ์ลาภ” ร้านอาหารจีนสุดเก๋าย่านวังบูรพา เลิศรสนานาเมนูจีนแต้จิ๋ว. สืบค้น 17 ตุลาคม 2564, จาก https://mgronline.com/travel/detail/9610000100108
_____________. (2563). “ก.พานิช” สุดยอดข้าวเหนียวมูน หอมนุ่มหวานมัน. สืบค้น 17 ตุลาคม 2564, จาก https://mgronline.com/travel/detail/9630000066629
พิกุล ภูชมศรี. (2561). คำเรียกสีในภาษาไทยถิ่นอีสาน. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 7(1), 103-122.
รัตนชัย ม่วงงาม. (2562). 8 เทคนิคตั้งชื่อธุรกิจ “ชนิดที่โลกต้องจำ” สืบค้น 23 พฤศจิกายน 2564, จาก http://www.thaismescenter.com
รัตนา จันทร์เทาว์, และเชิดชัย อุดมพันธ์. (2560). ชื่ออาหารท้องถิ่นอีสานและภาคใต้: มุมมองด้านอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่, 9(1), 63-89.
ราชันย์ ปรึกษา, และอุมาภรณ์ สังขมาน. (2557). การศึกษาการตั้งชื่อเพลงไทยเดิม. วารสารวจนะ, 2(2), 1-23.
วทัญญา เล่ห์กัน, และรัตนา จันทร์เทาว์. (2560). ที่มาภาษาที่ใช้ในการตั้งชื่ออำเภอในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 34(3), 100-117.
วนิดา ตรีสวัสดิ์. (2561). การตั้งชื่อวัดในอำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี (รายงานผลการวิจัย). ราชบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง.
วิภา วิเสโส, และพจนารถ สารพัด. (2563). การวิจัยเชิงชาติพันธุ์วรรณนากับการสร้างความเข้าใจการดูแลในครอบครัวภายใต้บริบทของสังคมวัฒนธรรมไทย. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 28(2), 122-134.
ศุภมาส เอ่งฉ้วน. (2537). คำเรียกญาติภาษาจีนฮกเกี้ยนในภาคใต้ของประเทศไทยและเกาะปีนัง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สญชัย ลบแย้ม. (2563). ความสำคัญและความท้าทายต่อการพัฒนาพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ยุควิถีใหม่. สืบค้น 17 ตุลาคม 2564, จาก http://tatp.or.th/rattanakosin-develop-new-normal/
สารีย์ เวชศาสตร์. (2560). ข้าวแช่ทำไมต้อง-แช่?.สืบค้น 23 พฤศจิกายน 2564, จาก https://www.silpa-mag.com/from-the-fingertip/article_8181
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2561). กิจกรรมจัดทำองค์ความรู้ที่เกี่ยวกับการประกอบธุรกิจ งานพัฒนาองค์ความรู้สำหรับ SME (Knowledge Center) ปีงบประมาณ 2561 กรณีศึกษา Wongnai โมเดลธุรกิจใหม่ไลฟ์สไตล์เพื่อการกิน (ธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการท่องเที่ยว). สืบค้น 8 สิงหาคม 2564, จาก https://www.sme.go.th/upload/mod_download/download-20181005062535.pdf
สุภัทรา โยธินศิริกุล. (2561). การศึกษาชื่อร้านทองคำภาษาจีนของชาวไทยเชื้อสายจีนในกรุงเทพมหานคร. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 7(2), 202-230.
สมิตานัน หนูทับ. (ม.ป.ป.). ค่านิยมและความเชื่อของสังคมไทยที่สะท้อนผ่านการตั้งชื่อร้านค้าในตลาดนัดสวนจตุจักร (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อัญชลิน ปานทอง. (2560). การตั้งชื่อคลองในพื้นที่ฝั่งธนบุรี จังหวัดกรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อัญชลี สิงห์น้อย วงศ์วัฒนา, และสุพัตรา จิรนันทนาภรณ์. (2556). การศึกษาคำเรียกชื่อพืชในกลุ่มภาษาชาติพันธุ์ไทในเขตภาคเหนือ. วารสารมหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(1), 72-92.
อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2538). คำเรียกสีและการรับรู้สีของชาวจ้วงและชาวไทย. โครงการย่อยของโครงการใหญ่เรื่อง “ความสัมพันธ์ระหว่างจ้วงกับไทย”. อักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
________________. (2549). กว่าจะเป็นนักภาษาศาสตร์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อรรถวิทย์ รอดเจริญ. (2558). ที่มาของชื่อวัดในอำเภอเมืองเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี. วารสารมนุษยสังคมปริทัศน์, 17(1), 43-55.
อรรถสิทธิ์ บุญสวัสดิ์. (2563). การเปรียบเทียบคำเรียกญาติพื้นฐานของภาษาในกลุ่มประเทศอาเซียน. วารสารวจนะ, 8(2), 44-62.
อรัญญา ประทุมทอง. (2561, 18 กุมภาพันธ์). เยี่ยม ๆ มอง ๆ คุณปุ้ย อรัญญา ประทุมทอง ร้าน ช.ประทุมทอง. (รายการ TODAY SHOW, ผู้สัมภาษณ์).
โอเพ่นไรซ์. (2560). จิบชา หยุดเวลา ที่โรงน้ำชาสุดคลาสสิค. สืบค้น 17 ตุลาคม 2564, จาก https://th.openrice.com/th/bangkok/article/จิบชา-หยุดเวลา-ที่โรงน้ำชาสุดคลาสสิค-a6584
Baker, R. L., & Carmody, M. (1975). Indiana place names. Bloomington, IN: Indiana U Press.
Blumkulka, S., & Olshtain, E. (1984). Requests and apologies: A cross cultural study of speech act realization patterns (CCSARP). Applied Linguistics, 5(3), 196-213.
Boas, F. (1964). On geographical names of Kwakiutl Indians. In D. Hymes (Ed.), Language in Culture and Society. (pp. 171-176). New York: Harper & Row.
Frake, C. O. (1962). The ethnographic study of cognitive systems. In Anwar S.D. (Ed.), Language and Cultural Description. California: Stanford University Press.
Fraser, B. (1981). On apologizing. In F. Coulmas (Ed.), Conversational Routine: Explorations in Standardized Communication Situations and Prepatterned Speech (pp. 259-271). The Hague: Mouton.
Hook, J. N. (1991). All Those Wonderful Names. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Jingsi, N. (2561). Language usage of commercial names of businesses in Yaowarat area (RSU National Research Conference). Bangkok: Rangsit University.
Modehiran, P. (2005). Correction making among Thais and Americans: A study of cross-cultural and interlanguage pragmatics. (Doctoral Dissertation). Bangkok: Chulalongkorn University.
Pulgram, E. (1955). Theory of names. Language, 31: 247-249.
Thornton, T. F. (1997). Anthropological studies of Native American place naming. American Indian Quarterly, 21(2), 209-228.
Wulansari, D. W. (2020). Padang restaurant names in Surabaya: A linguistic anthropology. Language Circle: Journal of Language and Literature, 15(1), 98-103.