ความเป็นครัวเรือนในคัมภีร์พระวินัยกับแนวทางการจัดการของคณะสงฆ์ยุคต้น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอความเป็นครัวเรือนของอดีตคู่สมรสในวินัยปิฎกฝ่ายเถรวาท การวิเคราะห์เรื่องเล่าในตัวบทพระวินัยและวิเคราะห์สิกขาบท สามารถทำให้เข้าใจแนวทางการจัดการความสัมพันธ์ของคู่สมรสในคณะสงฆ์ยุคต้น บทความนี้ได้แนวคิดการอ่านตัวบทพระวินัยด้วยกรอบคิด “ความเป็นครัวเรือน” ของ เชน คลาร์ก (Shayne Clark) หากแต่มีข้อเสนอว่า เรื่องเล่าในตัวบทพระวินัยเป็นตัวอย่างเพื่อเตือนและป้องปรามอดีตคู่สมรสที่ใช้ชีวิตทางศาสนาร่วมกันในคณะสงฆ์ ให้พึงระมัดวังความสัมพันธ์นี้ จากกรณีอันอื้อฉาวของพระสุทิน และพระอุทายี
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การคัดลอก ตีพิมพ์ซ้ำ การเผยแพร่ซ้ำบทความใด ๆ ก็ตามที่ปรากฎอยู่ในวารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ ถือเป็นการละเมิดสิทธิในความเป็นเจ้าของของบทความดังกล่าวที่ปรากฎอยู่ในวารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ กรุณาติดต่อ MPJHthaijo@gmail.com เพื่อขออนุญาตคัดลอก ตีพิมพ์ซ้ำ เผยแพร่ซ้ำบทความใด ๆ ก็ตามที่ปรากฎอยู่ในวารสารมนุษยศาสตร์ปริทรรศน์ ลงในสื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ หรือสื่อออนไลน์
เอกสารอ้างอิง
แบซัม, เอ. แอล. (2559). อินเดียมหัศจรรย์ : ศึกษาประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของอนุทวีปอินเดียก่อนการเข้ามาของมุสลิม (กาญจนี ละอองศรี, บรรณาธิการแปล). มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย.
ประพจน์ อัศววิรุฬหการ. (2537). เอโก จเร ขคฺควิสาณกปฺโป. ใน อายุบวร : รฤกพระคุณครูในโอกาสเกษียณอายุราชการ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ฐานิสร์ ชาครัตพงศ์ ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย (น. 183 – 193). บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).
พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ. (2558). สิกขาบทในพระปาฏิโมกข์เกิดขึ้นเมื่อใด. ธรรมธารา, (1)1, 13–54.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พุทธศักราช 2539 เล่ม 1 พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ภาค 1. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พุทธศักราช 2539 เล่ม 2 พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ภาค 2. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พุทธศักราช 2539 เล่ม 3 พระวินัยปิฎก ภิกขุนีวิภังค์. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พุทธศักราช 2539 เล่ม 4 พระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค 1. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พุทธศักราช 2539 เล่ม 26 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2543ก). พระวินัยปิฎก เล่มที่ 1 ภาคที่ 1 มหาวิภังค์ ปฐมภาค และ อรรถกถา มหามกุฏราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ พุทธศักราช 2525. พิมพ์ครั้งที่ 4 . โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2543ข). พระสูตร และ อรรถกถา แปล ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่มที่ 1 ภาคที่ 2 ตอนที่ 2 มหา มกุฏราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ พุทธศักราช 2525. พิมพ์ครั้งที่ 4. โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัย). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD), 4421. https://digital.car. chula.ac.th/chulaetd/4421/
แม่ชีวิมุตติยา (สุภาพรรณ ณ บางช้าง). (2550). พระวินัยปิฎก ในรัตนประทีปแห่งพระไตรปิฎก. หอพระไตรปิฎกนานาชาติ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วัดปทุมวนาราม ราชวรวิหาร และมูลนิธิสมเด็จพระมหิตลาธิเบศ อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก. (2539). เถรีคาถา. วัดปทุมวนาราม ราชวรวิหาร.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. บริษัท เอส.อาร์. พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์ จำกัด.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2566). ตามพระใหม่ไปเรียนธรรม (ธรรมบรรยาย แก่พระนวกะ รุ่นพรรษา ๒๕๓๙: ๗ ภาค ๖๐ ตอน) พิมพ์ครั้งที่ 1. วัดญาณเวศกวัน.
สุภัทรา วงสกุล. (2563ก). การวิเคราะห์วินัยภิกษุณีสงฆ์ในฐานะกระบวนการปฏิบัติที่นำสู่การบรรลุธรรม. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 27(2), 53–103.
สุภัทรา วงสกุล. (2563ข). การวิเคราะห์เรื่อง กายภิกษุณีกับการบรรลุธรรม (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์
สุมาลี มหณรงค์ชัย. (2562). ฤๅษีในอินเดียโบราณ: ศึกษา “ความเป็นนักบวช” ของฤๅษี. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 16(2), 31-48.
Clarke, S. (2014). Family Matters in Indian Buddhist Monasticisms. Honolulu: University of Hawaii Press.
Collins, S. (1988). Monasticism, utopias and comparative social theory. Religion. 18(2), pp. 101–135.
Olivelle, P. (2011). Ascetics and Brahmins: Studies in Ideologies and Institutions. London; New York: Anthem Press.
