อาหารท้องถิ่นตำบลสุเทพ : ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ ธรรมชาติ และสิ่งเหนือธรรมชาติ
คำสำคัญ:
อาหารท้องถิ่นตำบลสุเทพ, มนุษย์, ธรรมชาติ, สิ่งเหนือธรรมชาติบทคัดย่อ
บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอความสำคัญของอาหารท้องถิ่นตำบลสุเทพ ในฐานะภูมิปัญญาท้องถิ่นที่แสดงถึงรากเหง้าวัฒนธรรมซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ ธรรมชาติ และสิ่งเหนือธรรมชาติในวิถีชีวิตของชาวล้านนา โดยมนุษย์ได้พึ่งพาอาศัยธรรมชาติในการเป็นแหล่งอาหาร ซึ่งพบว่าอาหารพื้นบ้านล้านนามีความสัมพันธ์กับฤดูกาล สภาพภูมิอากาศ นอกจากนี้อาหารยังเกี่ยวข้องกับประเพณี พิธีกรรมต่างๆ การเลือกรับประทานอาหารหรือใช้อาหารในประเพณี พิธีกรรม จึงมักสัมพันธ์กับชื่ออาหาร ลักษณะของอาหาร และยังแสดงให้เห็นว่าภูมิปัญญาด้านอาหารมีองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ รวมถึงความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งเหนือธรรมชาติแฝงอยู่ด้วย
References
กนกรัตน์ ปันทา. (2564). ผลของการจัดการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์ตามแนวเอส ที เอส เรื่อง น้ำพริกตาแดง ที่มีต่อความตระหนักในภูมิปัญญาท้องถิ่นของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 2. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่).
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภา.
กศน.ตำบลสุเทพ. (2559). ประวัติตำบล. สืบค้น 23 เมษายน 2565, จาก https://sites.google.com/a/cmi.nfe.go.th/nfesuthep/aboutus/history
เทศบาลตำบลสุเทพ. (2558). แอ่วตำบลสุเทพ ถิ่นรากเหง้าวิถีล้านนา “ดินแดนศาสนาวัฒนธรรม และป่าใกล้เมือง”. เชียงใหม่: เทศบาลตำบลสุเทพ.
พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา. (2563). ขนุนในความเชื่อของคนล้านนา. สืบค้น 23 เมษายน 2565, จาก https://art-culture.cmu.ac.th/Museum/contentdetail/1206
ประกอบ ผู้วิบูลย์สุข. (2557). ใช้ความเย็นลดน้ำหนัก. สืบค้น 20 มิถุนายน 2564, จาก https://wongkarnpat.com2viewya.php?id=1048
วีระพงษ์ แสง-ชูโต. (2544). การวิเคราะห์ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านในทางวิทยาศาสตร์ในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ).
สภาวัฒนธรรมเทศบาลตำบลสุเทพ. (2561). สรุปความรู้จากการจัดโครงการเวทีเสวนาความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามของท้องถิ่น ประจำปีพุทธศักราช 2561 “ภูมิปัญญาด้านอาหารท้องถิ่นตำบลสุเทพ”. เชียงใหม่: สภาวัฒนธรรมเทศบาลตำบลสุเทพ.
สัญญา สัญญาวิวัฒน์. (2535). ภูมิปัญญาไทย. วารสารพัฒนาชุมชน, 31(5), 77-78.
สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน ฉบับเสริมการเรียนรู้ เล่มที่ 23. (2558). กรุงเทพฯ: โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว.
สุทธิกัญจน์ ทิพยเกษร. (2563ก). เอกสารประกอบการสอนกระบวนวิชา 064423 บทที่ 5 การศึกษาบริบทของแหล่งเรียนรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่น. เชียงใหม่: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุทธิกัญจน์ ทิพยเกษร. (2563ข). เอกสารประกอบการสอนกระบวนวิชา 064423 บทที่ 8 ภูมิปัญญาทางวิทยาศาสตร์กับความเชื่อ. เชียงใหม่ : คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Diya, T. (2020, May 18). Brown, White and beige: understanding your body’s different fat cells could help with weight loss. Retrieved June 19, 2021, from https://theconversation.com/brown-white-and-beige-understanding-your-bodys-different-fat-cells-could-help-with-weight-loss-138141
t-Globe. (2559). อาหารพื้นบ้าน. สืบค้น 23 เมษายน 2565, จาก http://www.t-globe.com/15904