ความยากง่ายในการชำระภาษีอากรของกลุ่มประเทศอาเซียน และกรณีศึกษาเปรียบเทียบนโยบายระบบการชำระภาษีทางอิเล็กทรอนิกส์ของไทย-สิงคโปร์

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลไกเชิงนโยบายและการจัดการการคลังในด้านการจัดหารายได้ของรัฐบาลที่ส่งผลต่อระดับความยากง่ายในการชำระภาษีอากรของผู้เสียภาษีในกลุ่มประเทศอาเซียน โดยนำเสนอผ่านตัวชี้วัดอันดับความยากง่ายในการชำระภาษีอากร (Ease of Paying Taxes) ซึ่งเป็นหนึ่งในสิบด้านของการประเมินรายงานความยากง่ายในการประกอบธุรกิจ หรือ The Ease of Doing Business ของธนาคารโลก (World Bank) เปรียบเทียบกันในปี พ.ศ.2560 (ค.ศ.2017) ที่ซึ่งเป็นปีแรกของแผนแม่บทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารอาเซียน พร้อมกันนี้ยังอยู่ในช่วงเวลาของการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติของประเทศไทยเทียบกับปีปัจจุบัน พ.ศ.2563 (ค.ศ.2020) เพื่อให้เห็นถึงการพัฒนาในภาพรวมของภูมิภาค  โดยพบว่าในภาพรวมของอาเซียนมีคะแนนเฉลี่ยที่ดีขึ้นในทุกด้าน ยกเว้นเพียงแต่คะแนนในเรื่องของดัชนีหลังการยื่นชำระภาษีอากร (The post-filing index) ที่ต้องเร่งดำเนินการพัฒนาให้ดีขึ้น แต่สำหรับกลุ่มประเทศ CLMV (กัมพูชา ลาว เมียนมาร์ และเวียดนาม) ยังค่อนข้างมีค่าเฉลี่ยที่น้อยเมื่อเทียบกับในกลุ่มประเทศสมาชิกและทั่วโลก ในขณะที่ประเทศไทยเองแม้ว่าจะมีพัฒนาการในเรื่องนี้เป็นอย่างมาก แต่ก็ยังมีอันดับในภาพรวมที่ห่างจากสิงคโปร์ ทั้งที่นโยบายระบบการชำระภาษีทางอิเล็กทรอนิกส์ของทั้งสองประเทศต่างก็ให้ความสำคัญกับการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกต์ใช้เพื่ออำนวยความสะดวก และเกิดความประหยัดแก่ผู้เสียภาษีที่ไม่แตกต่างกันมากนัก ดังนั้น จึงเป็นประเด็นเชิงนโยบายที่ต้องเร่งสร้างความเชื่อมั่นกับประชาชนและธุรกิจในการใช้ระบบการบริการอิเล็กทรอนิกส์ และจัดให้มีโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่เอื้ออำนวยต่อการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์อย่างเต็มประสิทธิภาพ รวมถึงการประชาสัมพันธ์และสร้างแรงจูงใจต่อการใช้ระบบการบริการชำระภาษีผ่านอิเล็กทรอนิกส์ภายใต้ความสอดคล้องกับบริบทของประเทศไทย