การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการธรรมยุติกนิกาย ในจังหวัดนครพนม
คำสำคัญ:
การบริหารกิจการคณะสงฆ์, พระสังฆาธิการ, คณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการธรรมยุติกนิกาย 2) เปรียบเทียบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการธรรมยุติกนิกาย จำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล 3) เสนอแนะการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการธรรมยุติกนิกาย ในจังหวัดนครพนม เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเชิงปริมาณ ได้แก่ พระสังฆาธิการสังกัด คณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายในจังหวัดนครพนม สัดส่วนของจำนวนประชากร จำนวน 139 รูป ต่อจำนวนขนาดของกลุ่มตัวอย่าง 104 รูป ได้มาโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย และกลุ่มตัวอย่างเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญและการประชุมกลุ่มย่อย จำนวน 20 รูป ได้มาโดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ การแจกแจงความถี่ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐาน ใช้สถิติแบบ (F- test) และการสัมภาษณ์การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว
ผลวิจัยพบว่า
- การบริหารกิจการคณะสงฆ์โดยรวมอยู่ในระดับมาก โดยด้านการปกครองมีระดับสูงสุด รองลงมาคือการสาธารณูปการ ส่วนด้านการศึกษาสงเคราะห์มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด
- การเปรียบเทียบการบริหารกิจการตามปัจจัยส่วนบุคคลพบว่า การบริหารกิจการโดยรวมไม่แตกต่างตามอายุ พรรษา หรือการศึกษานักธรรมและบาลี แต่มีความแตกต่างในด้านการสาธารณูปการและการสาธารณสงเคราะห์ตามพรรษาและตำแหน่งพระสังฆาธิการ ส่วนระยะเวลาในการดำรงตำแหน่งมีผลต่อการบริหารกิจการในหลายด้าน
- ข้อเสนอแนะการพัฒนาการบริหารกิจการคณะสงฆ์ ได้แก่ การจัดอบรมสม่ำเสมอสำหรับพระสังฆาธิการ, การยกระดับการศึกษาพระปริยัติธรรมและการสนับสนุนทุนการศึกษา, การส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีในการสอน, การพัฒนาวัดให้เป็นศูนย์การศึกษาและปฏิบัติธรรม รวมถึงการสร้างระบบบริหารจัดการที่ดีในการดูแลศาสนสมบัติและการช่วยเหลือประชาชนในยามภัยพิบัติ
References
พระครูพิฑูรนคราภิรักษ์ (อนุชาติ นรินฺโท) และพระมหาสุเมฆ สมาหิโต. (2564). ทักษะการบริหารกิจการคณะสงฆ์. วารสารวิจยวิชาการ, 4(2), 235-250. https://doi.org/10.14456/jra.2021.46
พระมหาจำนงค์ สิริวณฺโณ (ผมไผ), พระครูปริยัติสุวรรณวัฒน์, ภัณฑิลา น้อยเจริญ, ทองคำ ดวงขันเพ็ชร, และ อภิวัฒชัย พุทธจร. (2564). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการในศตวรรษที่ 21. Journal of Modern Learning Development, 6(6), 371-383. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ jomld/article/view/250498
พระราชปริยัติโมลี (ไพบูลย์ วิปุโล). (2554). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการระดับเจ้าอาวาส ในจังหวัดสุพรรณบุรี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย]. MCU Digital Collections. https://e-thesis.mcu.ac.th/thesis/2605
สมศักดิ์ สนพะเนาว์, สิรภพ สวนดง, และพระมหาสุพร รกฺขิตธมฺโม. (2564). แนวทางการดำเนินงานตามพันธกิจ 6 ด้าน ของคณะสงฆ์ในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 6(1), 31-45. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ambj/article/view/246830
