การประยุกต์ใช้แนวทางการทรงงานตามรอยพระยุคลบาท ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เพื่อส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมของผู้เรียน โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการทรงงานตามรอยพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เพื่อส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมของผู้เรียน โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน ซึ่งแสดงถึงกระบวนการในการพัฒนานวัตกรรมที่มีชุมชนเป็นฐานแห่งการเรียนรู้ตามกระบวนการ SAPAE รวมถึงสะท้อนบทบาทครูและผู้เรียนในการสร้างนวัตกรรม 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การสำรวจ 2) การวิเคราะห์ 3) การวางแผน 4) การปฏิบัติ และ 5) การประเมินผล ซึ่งครูจะมีบทบาทคือ 1) เป็นพี่เลี้ยง 2) ใช้คำถามกระตุ้น
3) เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเอง 4) สังเกตพฤติกรรม และ 5) ประเมินนวัตกรรม ส่วนผู้เรียนมีบทบาทคือ 1) เรียนรู้และปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตนเอง ตามกระบวนการ SAPAE และ 2) ประเมินนวัตกรรม

การประยุกต์ใช้แนวทางการทรงงานตามรอยพระยุคลบาทของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เพื่อส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมของผู้เรียน โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน เป็นการนำชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์นวัตกรรมตามกระบวนการ SAPAE ซึ่งมีคุณประโยชน์ต่อผู้เรียนหลายประการ เนื่องด้วย SAPAE เป็นกระบวนการที่ส่งเสริมการพัฒนานวัตกรรมอย่างเป็นระบบ เป็นวงจรแห่งการทำงานที่ช่วยให้เกิดการศึกษาอย่างมีลำดับ มีขั้นตอน คือ “ทำตามลำดับขั้น” อย่างบูรณาการ เพื่อให้การทำงานประสบผลสำเร็จ เมื่อนำมาผนวกกับการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมของผู้เรียน โดยมีชุมชนเป็นฐาน จึงเปรียบเสมือนการที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ในห้องเรียนขนาดใหญ่ ที่ให้องค์ความรู้ด้านวิถีชีวิต ประวัติศาสตร์ สังคม วัฒนธรรม ฯลฯ ที่มีมาอย่างยาวนานของชุมชน ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนได้หลอมรวมความรู้จากประสบการณ์ตรง เห็นคุณค่าของสิ่งต่าง ๆ รอบตัว สร้างจิตสำนึกรักและภูมิใจ ในท้องถิ่น และสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นผ่านรูปแบบของนวัตกรรม