การพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมตามแนวพุทธวิธี เพื่อส่งเสริมทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัล สำหรับผู้สูงวัย
คำสำคัญ:
รูปแบบการฝึกอบรม, การสอนตามแนวพุทธวิธี, ทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัล, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีและหลักการของรูปแบบการฝึกอบรมตามแนวพุทธวิธี 2) สร้างและตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบฯ 3) ศึกษาผลการใช้รูปแบบฯ ดังนี้ 3.1) เปรียบเทียบทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัลหลังเรียนด้วยรูปแบบฯ กับเกณฑ์ร้อยละ 75 3.2) ศึกษาความความพึงพอใจของผู้สูงอายุที่มีต่อรูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก ได้มาจากการสุ่มอย่างง่ายโดยใช้วิธีการจับฉลาก จำนวน 30 คน ดำเนินการวิจัยด้วยวิธีวิจัยและพัฒนา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1) รูปแบบการฝึกอบรมฯ 2) แบบประเมินทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัล 3) แบบประเมินความพึงพอใจ การวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ยร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test
ผลการวิจัยพบว่า
- รูปแบบการฝึกอบรมตามแนวพุทธวิธี ประกอบด้วย 4 แนวคิด คือ 1) การสอนแบบพุทธวิธีในการสอน 2) หลักธรรมะ คือ โยนิโสมนสิการ สัปปุริสธรรม 7 และพรหมวิหาร 4 3) การฝึกอบรมให้กับผู้ใหญ่ และ 4) ทฤษฎีการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และหลักการของรูปแบบการฝึกอบรมตามแนวพุทธวิธี จำนวน 8 ข้อ
- รูปแบบการฝึกอบรมฯ มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด
- ผลศึกษาผลการใช้รูปแบบการฝึกอบรมฯ ดังนี้ 3.1) ทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัลของผู้สูงวัยหลังการฝึกอบรมฯ สูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 75 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3.2) ความพึงพอใจของกลุ่มผู้สูงอายุที่มีการฝึกอบรมฯ ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
เทคซอสทีม. (2564, 1 กันยายน). Digital citizen สำคัญอย่างไร ในวันที่ไทยต้องการยกระดับพลเมืองยุคดิจิทัลให้เทียบเท่าสากล. Techsauce. https://techsauce.co/tech-and-biz/how-is-digital-intelligence-important-in-digital-age
พชรพล รงรอง. (2567, 26 มีนาคม). Digital use: ทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัล. Think-Digital. สืบค้น 9 มกราคม 2567, จาก https://blog.think-digital.app/2024/03/26/digital-use/
ศุภกร จันทราวุฒิกร, ดุษฎี โยเหลา, กมลวรรณ คารมปราชญ์ คล้ายแก้ว, และครรชิต แสนอุบล. (2568). การศึกษาและพัฒนารูปแบบการฝึกอบรมตามหลักไตรสิกขา เพื่อเสริมสร้างภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม ของผู้บริหารและหัวน้างานองค์กร. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(10), 5206-5223. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/203981
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์. (2565, 25 พฤษภาคม). ETDA จุดพื้นที่เดบิวต์ "เทรนเนอร์ดิจิทัล" ผู้ส่งต่อ 5 Skills Set ใหม่แห่งปี 2565 ที่ #ของมันต้องมี ในโลกยุคดิจิทัล. https://www.etda.or.th/ th/Useful-Resource/5SkillsSet.aspx
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). รายงานการศึกษาผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร และข้อเสนอเชิงนโยบายต่อการพัฒนาประเทศจากผลการประมาณาณประชากรของประเทศไทย. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
อุบล เลี้ยววริณ. (2542). การฝึกอบรมตามแนวพุทธเพื่อพัฒนาสุขภาพจิต. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 34(2), 189-203.
Ertmer, P. A. & Newby, T. J. (2013). Behaviorism, Cognitivism, Constructivism: Comparing Critical Features from an Instructional Design Perspective. Performance Improvement Quarterly, 26(2), 43-71. https://doi.org/10.1002/piq.21143
Herzberg, F. (2017). The Motivation to Work. Routledge.
Bitner, R. (2020, July 12). How dangerous is social media to seniors' well-being?. Retrieved January 9, 2024, from https://seniornews.com/dangerous-social-media-seniors-well/
Taba, H. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. Harcourt Brace Jovanovich.
