นวัตกรรมการจัดการขยะอินทรีย์เชิงพุทธเพื่อสร้างพลังงานทดแทน ในครัวเรือนของจังหวัดลำปาง

ผู้แต่ง

  • นงนุช วงค์ชมภู วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระครูสุตชยาภรณ์ วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • จีรศักดิ์ ปันลำ วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การจัดการขยะอินทรีย์เชิงพุทธ, ครัวเรือนของจังหวัดลำปาง, นวัตกรรม, พลังงานทดแทน, หลักไตรสิกขา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการจัดการขยะในครัวเรือนพื้นที่ชุมชน 2) พัฒนานวัตกรรมการจัดการขยะอินทรีย์ในรูปแบบก๊าซชีวภาพ เพื่อสร้างพลังงานทดแทนในครัวเรือนพื้นที่ชุมชน
3) ส่งเสริมระบบการจัดการขยะอินทรีย์เชิงพุทธในรูปแบบก๊าซชีวภาพ เพื่อนำไปสู่การมีส่วนร่วมในการจัดการขยะอินทรีย์ เพื่อสร้างพลังงานทดแทนในครัวเรือนพื้นที่ชุมชนตำบลบ่อแฮ้ว อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีกระบวนการเก็บข้อมูลแบบการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญแบบเฉพาะ จำนวน 5 กลุ่ม ได้แก่ นักวิชาการ ผู้บริหาร ปราชญ์ท้องถิ่น ผู้นำท้องถิ่น กลุ่มชุมชน จำนวน 25 คน

ผลการวิจัยพบว่า

  1. การที่ประชากรมีความรู้และความเข้าใจในการจัดการขยะในครัวเรือนส่งผลดีหลายด้าน ได้แก่ 1) การแปรรูปขยะเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ช่วยลดการใช้ทรัพยากรและลดปริมาณขยะ 2) คุณภาพชีวิตและสุขอนามัยดีขึ้นจากสภาพแวดล้อมที่สะอาด 3) ประชาชนภาคภูมิใจในการสร้างชุมชนสะอาดที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจ
    4) การร่วมมือกันในชุมชนทำให้เกิดความสามัคคี 5) ชุมชนเป็นต้นแบบในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ
  2. การนำนวัตกรรมการจัดการขยะอินทรีย์ เพื่อสร้างพลังงานทดแทนในรูปแบบก๊าซชีวภาพในครัวเรือนช่วยให้ได้พลังงานสะอาด ลดค่าใช้จ่าย ลดขยะฝังกลบ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและชะลอภาวะโลกร้อน นอกจากนี้ยังสามารถนำกากตะกอนที่เหลือไปทำปุ๋ยอินทรีย์และทำให้ชุมชนพึ่งพาตนเองในด้านพลังงาน ช่วยบริหารจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
  3. การบูรณาการหลักไตรสิกขากับนวัตกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการจัดการขยะอินทรีย์ช่วยส่งเสริมความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมในระดับบุคคลและชุมชน พัฒนาจิตสำนึกและการมีส่วนร่วมในการคัดแยกขยะ ทำให้การจัดการขยะมีประสิทธิภาพ ไม่ก่อมลพิษ และช่วยลดปัญหาขยะล้นเมือง สร้างคุณภาพชีวิตที่ดีและชุมชนที่น่าอยู่อาศัยในจังหวัดลำปาง

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. (2559). แผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ (พ.ศ. 2559-2564). กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. สืบค้น 29 พฤษภาคม 2567, จาก https://www.pcd.go.th/publication/5061

กรมควบคุมมลพิษ. (2560). รายงานสถานการณ์ขยะมูลฝอยชุมชนของประเทศไทย ปี 2559. สำนักจัดการกากของเสียและสารอันตราย.

จินตวีร์ เกษมศุข. (2561). แนวคิดการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่อการพัฒนาชุมชนที่ยั่งยืน. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 26(50), 169-186. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husojournal/article/view/116188

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2552). พระพุทธศาสนากับการพัฒนาคนและสังคม (พิมพ์ครั้งที่ 12). กระทรวงมหาดไทย

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2567). จะพัฒนาคนกันได้อย่างไร? (พิมพ์ครั้งที่ 17). วัดญาณเวศกวัน. https://www.watnyanaves.net/th/book_detail/116

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-30

รูปแบบการอ้างอิง

วงค์ชมภู น., เขียวสุข ส., & ปันลำ จ. (2025). นวัตกรรมการจัดการขยะอินทรีย์เชิงพุทธเพื่อสร้างพลังงานทดแทน ในครัวเรือนของจังหวัดลำปาง. ปัญญา, 32(1), 27–34. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/panya-thjo/article/view/282178

ฉบับ

ประเภทบทความ

Reserch Article