การจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนาตามหลักอิทธิบาท 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนา 2) ศึกษาผลการจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนาของนักเรียนที่มีเกรดเฉลี่ย อายุและระดับชั้นการเรียนต่างกัน  3) เสนอแนวทางในการจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนาตามหลักอิทธิบาท 4 รูปแบบการวิจัยแบบผสมผสาน ประชากร ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 289 คน ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 165 คน โดยใช้การสุ่มอย่างง่าย กลุ่มเป้าหมายผู้บริหารและครูผู้สอนจากโรงเรียน 9 แห่ง 18 คน โดยใช้การสุ่มแบบเจาะจง กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างตามตาราง Krejcie & Morgan เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างและแบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบผลการจัดการเรียนรู้ โดยใช้ t-test และ F-test (One-way ANOVA)
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพการการจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนาตามหลักอิทธิบาท 4 โดยรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก (X̅= 4.04) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากทุกด้าน  เรียงลำดับค่าเฉลี่ยสูงสุดไปหาค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ ด้านฉันทะ (ความพอใจ) (X̅ = 4.31) ด้านวิริยะ (ความพากเพียร) (X̅ = 4.29) ด้านวิมังสา (ความไตร่ตรอง) (X̅ = 4.00)  และด้านจิตตะ (ความคิด) (X̅ = 3.57)
2. ผลการศึกษาการจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนาตามหลักอิทธิบาท 4 ของนักเรียนที่มีเกรดเฉลี่ย อายุ และระดับชั้นเรียนที่ต่างกัน โดยรวมและรายด้านมีความคิดเห็นไม่แตกต่างกัน
3. ข้อเสนอแนะในการจัดการเรียนรู้รายวิชาพระพุทธศาสนาตามหลักอิทธิบาท 4 1) ฉันทะ ควรมุ่งเน้นจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเกิดความตระหนักและเกิดความอยากรู้อยากเรียน 2) วิริยะ ควรมุ่งเน้นจัดการเรียนรู้ที่หลากหลายกระตุ้นผู้เรียนมีความรับผิดชอบในหน้าที่การเรียน 3) จิตตะ ควรมุ่งเน้นการจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนรู้จักคิดวิเคราะห์ สามารถใช้สติปัญญาแก้ไขปัญหา 4) วิมังสา ควรมุ่งเน้นจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนใช้ทักษะทางปัญญา คิดไตร่ตรองเหตุและผล ประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ในการเรียนรู้และในชีวิตประจำวัน