การวิเคราะห์พุทธสุนทรียศาสตร์ในวรรณกรรมอีสาน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอถึงพุทธสุนทรียศาสตร์ในวรรณกรรมอีสาน พบว่า พุทธสุนทรียศาสตร์แบ่งเป็น 2 ระดับ คือ ความงามระดับโลกิยะ เป็นความงามที่ประกอบด้วยกามคุณห้า และความงามในระดับโลกุตระ เป็นความงามของจิตที่ปราศจากกิเลส ความทั้งสองระดับนี้สะท้อนให้เห็นความงามคือความสงบสุขของสังคมที่มีเมตตาธรรมเป็นฐาน ส่วนวรรณกรรมอีสานนั้น เป็นแหล่งรวม ความรู้สึก อารมณ์ ความคิด ที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนในสังคมแต่ละยุค ความงามของวรรณกรรมอีสานจะมีอยู่ในบทประพันธ์ต่าง ๆ ที่แฝงด้วยหลักคำสอนทางพุทธศาสนา และสะท้อนให้เห็นคุณค่าในด้านต่าง ๆ เช่น ค่านิยม คติธรรม และแนวทางดำเนินชีวิตในสังคม