วิเคราะห์การทำหน้าที่ของสามีภรรยาในสังคมไทยปัจจุบันตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท

Main Article Content

พระปกาศิต สีลวฑฺฒโน (ศักดิ์ขวา)
สงวน หล้าโพนทัน
พระมหาสากล สุภรเมธี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการทำหน้าที่ของสามีภรรยาในสังคมไทยปัจจุบัน 2) ศึกษาหลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ส่งเสริมการทำหน้าที่ของสามีภรรยา และ 3) วิเคราะห์การทำหน้าที่ของสามีภรรยาในสังคมไทยปัจจุบันตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยศึกษาจากคัมภีร์มิลินทปัญหา พระไตรปิฎก อรรถกถา หนังสือ เอกสารวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการใช้เหตุผลและให้เหตุผล แล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัญหาการทำหน้าที่ของสามีภรรยาในสังคมไทยปัจจุบัน พบว่า ปัญหาการทำหน้าที่ของสามีภรรยาในสังคมไทยปัจจุบันมี 4 ประการ คือ 1) ปัญหาการไม่ทำหน้าที่ในฐานะสามีภรรยาในทิศเบื้องหลัง (ปัจฉิมทิศ) 2) ปัญหาการประพฤตินอกใจ 3) ปัญหาการไม่ช่วยเหลือในการงานของกันและกัน 4) ปัญหาการใช้ชีวิตไม่เสมอกัน
2. หลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ส่งเสริมการทำหน้าที่ของสามีภรรยา พบว่า หลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่ส่งเสริมการทำหน้าที่ของสามีภรรยามี 4 ข้อ คือ 1) หลักปัจฉิมทิศ 2) หลักฆราวาสธรรม 3) หลักสังคหวัตถุ 4) หลักสมชีวิธรรม
3. วิเคราะห์การทำหน้าที่ของสามีภรรยาในสังคมไทยปัจจุบันตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท พบว่า สามีจะยกย่องให้เกียรติ มอบความเป็นใหญ่ในบ้านมีเรื่องการเงิน เป็นต้น หาสร้อย แหวน เครื่องแต่งตัวให้สวยงาม ส่วนภรรยาจัดบ้านให้เรียบร้อย สงเคราะห์ญาติทั้งสองฝ่าย ขยันทำงาน สามีภรรยามีรักเดียว รักษาใจให้นิ่ง อดทนอดกลั้นในชีวิตคู่ มีความเอื้อเฟื้อ ช่วยเหลือ เกื้อกูล พูดจาน่าฟัง ทำสิ่งเป็นประโยชน์ดีงาม มีความสม่ำเสมอในการทำหน้าที่ต่อกัน และมีทัศนคติหรือมีรสนิยมตรงกัน มีปกตินิสัยเสมอกันหรือคล้ายคลึงกัน ชอบบำเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่นเหมือนกัน

Article Details

บท
บทความวิจัย (Research Article)

References

จำเนียร รักษาภักดี. (2544). จริยธรรมของคู่สมรสตามหลักพุทธศาสนา. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เจษฎา มูลยาพอ และพระมหามิตร ฐิตปญฺโญ. (2564). ภรรยาในมุมมองทางพระพุทธ ศาสนา. วารสารปัญญาปณิธาน, 6(1), 55-68.

ประเวศ อินทองปาน. (2563). ปัญหาและทฤษฎีจริยศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระเทวิน เทวินโท. (2544). พุทธจริยศาสตร์. กรุงเทพฯ: สหมิตรพริ้นติ้ง.

พระราชญาณวิสิฐ (เสริมชัย ชยฺมงคโล). (2554). ความสำเร็จหลักธรรมสู่ความสำเร็จและสันติสุข. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.

พระอัครเดช ญาณเตโช (โลภะผล). (2557). พุทธปรัชญาการศึกษา. วารสารอิเล็กทรอนิกส์การเรียนรู้ทางไกลเชิงนวัตกรรม, 4(2), 49-62.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

รัชชัย ขยันทำ. (2561). พุทธจริยศาสตร์: พันธสัญญาที่บุคคลพึงกระทำต่อกันในทิศ 6. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 23(1), 59-70.

รัตนะ ปัญญาภา. (2563). ถอดรหัสแนวคิดเพื่อชีวิตแนวพุทธ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (จวน), 2440-2514. (2510). การบำรุงมารดาบิดา การสงเคราะห์บุตร การสงเคราะห์ภรรยา และความเป็นผู้กตัญญู. ม.ป.ท.: แพร่การช่าง.

โสวิทย์ บำรุงภักดิ์. (2563). พุทธจริยศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). ขอนแก่น: เอมมี่ ก๊อปปี้ ปริ้นต์.