การสืบสานพุทธวัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าขาวม้าทอมือบ้านแห้ว ตำบลบ้านโนน อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา อุปสรรค การสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นสินค้าชุมชนผ้าขาวม้าทอมือ 2) ศึกษากระบวนการพัฒนาสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นสินค้าชุมชนผ้าขาวม้าทอมือเชิงพุทธบูรณาการ และ 3) ขับเคลื่อนการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นสินค้าชุมชนผ้าขาวม้าทอมือเชิงพุทธบูรณาการ บ้านแห้ว ตำบลบ้านโนน อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม คณะผู้วิจัยได้กำหนด ประชากร กลุ่มตัวอย่าง และผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ กลุ่มสตรีทอผ้าขาวม้าทอมือบ้านแห้ว ปราชญ์ชุมชน ผู้นำ หมู่ 9 จำนวน 30 คน และ นักออกแบบผลิตภัณฑ์ นักวิชาการด้านวัฒนธรรมสร้างสรรค์ ผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยว จำนวนกลุ่มละ 2 คน โดยเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาและพรรณนาความ ทำการบันทึกรายละเอียดพัฒนาการการสืบทอดการทอผ้าขาวม้าของภูมิปัญญา และจัดทำเป็นฐานข้อมูลสารสนเทศภูมิปัญญาท้องถิ่นชุมชนบ้านแห้วในรูปแบบของเอกสารสื่อสิ่งพิมพ์
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพปัจจุบัน ยังคงรักษาและสืบสานวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมไว้ได้อย่างเหนียวแน่น สิ่งที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตเหล่านี้อย่างเด่นชัด คือ การใช้ผ้าขาวม้าทอมือที่ถูกทอในชีวิตประจำวัน ปัญหา อุปสรรค คือ การขาดแคลนคนรุ่นใหม่ที่จะมาเรียนรู้ การขาดการสนับสนุนจากครอบครัว ความท้าทายด้านเศรษฐกิจ การขาดการสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐอย่างเป็นทางการ การบริหารจัดการ และผลกระทบจากธรรมชาติต่อการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นสินค้าชุมชนผ้าขาวม้าทอมือ
2. กระบวนการพัฒนาสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นสินค้าชุมชนผ้าขาวม้าทอมือเชิงพุทธบูรณาการ บ้านแห้ว ตำบลบ้านโนน อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น แบ่งเป็น 6 ระยะ
3. การขับเคลื่อนการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นสินค้าชุมชนผ้าขาวม้าทอมือเชิงพุทธบูรณาการ บ้านแห้ว ตำบลบ้านโนน อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น มีเป้าหมายของการขับเคลื่อน 5 ด้าน