สื่อกับการเมืองไทย
คำสำคัญ:
สื่อ, การเมืองไทยบทคัดย่อ
การศึกษาบทความวิชาการนี้วิเคราะห์บทบาทของสื่อในบริบทการเมืองไทยผ่านข้อมูลทุติยภูมิ ได้แก่ บทความวิจัย บทความวิชาการ และหนังสือ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) นำเสนอแง่มุมของสื่อที่มีต่อการเมืองไทย 2) ทำความเข้าใจความหมายของ “สื่อ” ในฐานะกระบวนการทางการเมืองที่ส่งผลผ่านปัจเจกบุคคล สื่อมวลชน สื่อสังคมเก่า-ใหม่ และช่องทางออนไลน์ และ 3) ศึกษาพัฒนาการของความสัมพันธ์ระหว่างสื่อและการเมืองไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535-2567
ผลการศึกษาพบว่า พระราชบัญญัติจริยธรรมสื่อ ปี 2561 มีส่วนช่วยเปิดโอกาสให้สื่อมีบทบาทสำคัญในแคมเปญทางการเมือง ทั้งการหาเสียง การสร้างภาพลักษณ์ และการดึงดูดคะแนนเสียง รวมถึงการเปิดพื้นที่ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในประเด็นการพัฒนาประเทศและการวิพากษ์วิจารณ์นโยบายสาธารณะ ตัวอย่างปรากฏการณ์สำคัญ ได้แก่ การติดแฮชแท็กบนสื่อออนไลน์ การชุมนุมแฟลชม็อบ และการสลายการชุมนุม ซึ่งสะท้อนถึงการใช้สื่อเพื่อสร้างกระแสและผลักดันนโยบายของพรรคการเมือง
บทความนี้ชี้ให้เห็นถึงอิทธิพลของสื่อในกระบวนการสื่อสารทางการเมืองและเสนอโอกาสสำหรับการศึกษาต่อเกี่ยวกับบทบาทของสื่อในสถานการณ์การเมืองไทยเชิงเปรียบเทียบในอนาคต
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ. (2547). การศึกษาสื่อสารมวลชนด้วยทฤษฎีวิพากษ์. กรุงเทพฯ: เลิฟ แอนด์ลิฟ.
คันธิรา ฉายาวงศ์. (2564). แนวโน้มการเมืองไทยกับสื่อสังคมออนไลน์ในศตวรรษที่ 21. วารสารเทคโนโลยีสื่อสารมวลชน มทร.พระนคร, 6(1), 97-107.
ฐิตินัน บุญภาพ คอมมอน. (2556). บทบาทของสื่อใหม่ในการสร้างค่านิยมทางสังคมและอัตลักษณ์ของเยาวชนไทยในเขตกรุงเทพมหานคร. (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
นเรศ บัวลอย. (2561). การสื่อสารเพื่อสร้างและต่อรองความหมายของสื่อสาธารณะเพื่อกลุ่มคนชายขอบ: กรณีศึกษาผู้ติดเชื้อเอชไอวี. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 7(2), 56-64.
นิพพิชฌน์ เครื่องสนุก. (2567). ยุทธวิธีการเคลื่อนไหวทางการเมืองของกลุ่มคนรุ่นใหม่ในประเทศไทยในปัจจุบัน. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 11(2), 173-189.
ปรมะ สตะเวทิน. (2540). หลักนิเทศศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
พิมลพรรณ ไชยนันท์. (2556). สื่อใหม่กับการสื่อสารทางการเมืองของเยาวชนไทย. วารสารนิเทศศาสตร์, 31(2), 37-59.
เลอภพ โสรัตน์. (2562). บทบาทสื่อมวลชนกับการมีส่วนร่วมทางการเมืองไทย. วารสารการวิจัยกาละลองคำ, 7(1), 95-107.
ศุภกร เชิดชูธีรกุล และสมบูรณ์ สุขสำราญ. (2567). การสื่อสารทางการเมืองผ่านสื่อสังคมออนไลน์ของพรรคก้าวไกลในปัจจุบัน. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 9(2), 2303-2314.
สุธิดา พัฒนศรีวิเชียร. (2562). พลังของสื่อสังคมกับการขับเคลื่อนการเมืองเคลื่อนไหวทางสังคมใหม่. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 27(55), 132-154.
สุเมธ ตั้งประเสริฐ. (2565). กลยุทธ์และวิธีการสื่อสารของพรรคการเมืองไทยผ่านสื่อสังคมออนไลน์ในการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2562. วารสารรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 5(1), 25-38.
เหมือนฝัน คงสมแสวง. (2562). การสื่อสารทางการเมืองของพรรคเพื่อไทยผ่านสื่อสังคมออนไลน์. วารสารบัณฑิตวิทยาลัยรำไพพรรณี, 2(2), 47-58.
อาลี คาน. (2566). นวัตกรรมการสื่อสารกับการมีส่วนร่วมทางการเมืองวิถีใหม่. วารสาร มจร.เลย ปริทัศน์, 4(2), 43-53.
BBC News. (2023). พ.ร.บ. ควบคุมสื่อ: เมื่อรัฐเตรียมกำหนดว่าใครเป็น “สื่อแท้-สื่อเทียม”. เข้าถึงได้จาก https://www.bbc.com/thai/articles/c4n6xgr0299o
DeFleur, M. L., & Ball-Rokeach, S. (1989). Theories of mass communication. (5th ed.). White Plains, New York: Longman.
Lasswell, H. D. (1948). The structure and function of communication in society. In L. Bryson (Ed.) The communication of ideas. New York: Harper & Brothers.
Pye, L. W. (1972). Introduction in Communication and Political Development. New Jersey, NJ: Princeton University Press.