ช่อฟ้า: การอธิบายปริศนาธรรมผ่านช่อฟ้าพระอุโบสถวัดกลาง พระอารามหลวง ตำบลกาฬสินธุ์ อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายปริศนาธรรมผ่านช่อฟ้าพระอุโบสถ วัดกลาง พบว่า ช่อฟ้าวัดกลาง เป็นแบบปากหงส์ 6 ตัว ความสูง 1.40 เมตร หลังคาทำซ้อน 3 ซ้อน 3 ตับ ตามแบบของภาคกลาง ตามความเชื่อของท้องถิ่นอีสาน ช่อฟ้าพระอุโบสถวัดกลางมีความหมายเกี่ยวข้องกับสัตว์ป่าที่อยู่หิมพานต์ คือ หลักธรรมของการปฏิบัติ 3 ประการ คือ ศีล สมาธิ ปัญญา นําไปสู่ความสว่าง ความหลุดพ้น ช่อฟ้าเอก หมายถึง ศีล 5 ศีล 8 ศีล 10 ศีล 227 และ 84,000 พระธรรมขันธ์ สำหรับช่อฟ้าชั้นที่ 2 หมายถึง ความดีงาม ศีลเป็นตัวฆ่าความชั่ว (กิเลส) เมื่อใจชนะกิเลสได้ ก็เกิดสมาธิมีสติ กําเนิดรู้ เกิดปัญญา ส่วนช่อฟ้าชั้นที่ 3 (สูงสุด) หมายถึง ปัญญา มุ่งสู่การดับสิ้นซึ่งอาสวะกิเลส โดยมีสีสันของช่อฟ้าเป็นการลงรักปิดทองทึบ ถือได้ว่ายิ่งใหญ่ ความมันวาว ความเรืองรองของทองที่ปิดประดับบนช่อฟ้า เป็นความเจริญรุ่งเรือง เฟื่องฟู และแผ่ขยายเปล่งประกายอย่างไม่มีที่สิ้นสุด และยังพบปริศนาธรรมการอธิบายถึงอริยสัจ 4 ได้แก่ ทุกข์ คือ ความทุกข์ ความไม่พึงพอ สมุทัย คือ สาเหตุของความทุกข์ ที่มาของความทุกข์ นิโรธ คือ ความดับทุกข์ ความพ้นทุกข์ และมรรค คือ ทางไปสู่การดับทุกข์ ที่เป็นหัวใจหลักสำคัญ เพื่อหลุดพ้นไปจากความทุกข์ และเพื่อความดับซึ่งอวิชชา คือ ความไม่รู้ การขาดความรู้ อันสำคัญ