การถ่ายทอดเดี่ยวจะเข้เพลงพญาโศก สามชั้น ทางครูแอบ ยุวนวณิชย์ กรณีศึกษาครูสิทธิชัย ศรกาญจน์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยด้านดนตรีศึกษาโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและโครงสร้างของเพลง และศึกษากระบวนการถ่ายทอดของครูสิทธิชัย ศรกาญจน์

ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบและโครงสร้างของเดี่ยวจะเข้เพลงพญาโศก สามชั้น ทางครูแอบ ยุวนวณิชย์ เป็นเพลงที่ใช้หน้าทับปรบไก่ อัตราจังหวะ 3 ชั้น มีบันใดเสียง 4 บันไดเสียง ได้แก่ ทางนอก ทางเพียงออบน ทางใน ทางเพียงออล่าง ด้านกลวิธีการบรรเลง ได้แก่ การดีดทิง-นอย การรัวไม้ดีด การดีดสะบัดสามเสียง การดีดสะบัดสองเสียง การสะเดาะ การดีดควบเสียง การรูดสาย การดีดปริบ การขยี้      

กระบวนการถ่ายทอดของครูสิทธิชัย ศรกาญจน์ แบ่งออกเป็น 6 กระบวนการ ได้แก่ 1) การพิจารณาบุคคลเพื่อรับการถ่ายทอด คือ จะต้องเป็นผู้ที่มีพื้นฐานจิตใจที่ดี เป็นผู้มีพื้นฐานการดีดจะเข้ และเป็นผู้
มีความจำเป็นต้องนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ 2) การพิจารณาบุคคลเพื่อรับการถ่ายทอดเดี่ยวจะเข้เพลงพญาโศก สามชั้น คือ จะต้องมีความสามารถในการบรรเลงเทคนิคต่าง ๆ ของจะเข้ได้อย่างครบถ้วน 3) กลวิธีการถ่ายทอด คือ หลักการสอนให้จำโดยการฟังและเข้าใจอัตลักษณ์ของเพลง หลักการสอนให้จำโครงสร้างของเพลง และหลักการสอน ให้จำตำแหน่งการวางนิ้วมือ 4) การปลูกฝังความซาบซึ้งในการบรรเลงจะเข้ คือ ให้ผู้รับการถ่ายทอดฟังผลงานการบรรเลงจะเข้ของครูโบราณอย่างสม่ำเสมอ 5) การปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม และ 6) การวัดผลและประเมินผล คือ ก่อนเรียน ระหว่างเรียน และหลังเรียน