สถาบันรัฐสภาตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 กับการพัฒนาการเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภาอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์งานวิจัยชิ้นนี้เพื่อ  1) ศึกษาสภาพการเมืองไทยภายใต้บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2560  2) ศึกษาปัญหาของรัฐสภาภายใต้บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2560 และ 3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาโครงสร้างและอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาเพื่อส่งเสริมการพัฒนาการเมืองไทยภายใต้ระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภาอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข  งานวิจัยชิ้นนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ทำการวิจัยเอกสารประกอบการสัมภาษณ์เชิงลึกโดยมีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 10 คน ประกอบด้วย อดีตนายกรัฐมนตรี อดีตประธานรัฐสภา อดีตประธานวุฒิสภา นักการเมือง และ ผู้เชี่ยวชาญทางด้านรัฐศาสตร์ ใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการเมืองของไทยภายใต้รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2560 พบว่าพรรคการเมืองอ่อนแอและรัฐบาลประสบปัญหาเกี่ยวกับเสถียรภาพอันเกิดจากกระแสเรียกร้องให้แก้ไขรัฐธรรมนูญและการชุมนุมประท้วงเพื่อขับไล่รัฐบาล 2) ปัญหาของรัฐสภาตามรัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2560 จำแนกเป็นปัญหาเกี่ยวกับสภาผู้แทนราษฎร ประกอบด้วย ปัญหาที่มาของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไม่สามารถสะท้อนเจตจำนงของประชาชนส่วนใหญ่ได้อย่างแท้จริงและปัญหาสภาผู้แทนราษฎรถูกจำกัดอำนาจทางนิติบัญญัติ ปัญหาเกี่ยวกับวุฒิสภา ได้แก่ ปัญหาขาดความเชื่อมโยงกับประชาชนและปัญหาลักษณะการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภาไม่สามารถรับประกันความเป็นอิสระได้ 3) แนวทางการพัฒนาโครงสร้างและอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาเพื่อส่งเสริมการพัฒนาประชาธิปไตยของไทยประกอบด้วย ที่มาของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมีความสอดคล้องกับหลักเสียงข้างมากปกครองตามเจตจำนงที่แท้จริงของประชาชนโดยมีอำนาจทางนิติบัญญัติอย่างสมบูรณ์ ในส่วนของวุฒิสภา ที่มาของวุฒิสมาชิกมีความเชื่อมโยงกับประชาชนส่วนหนึ่งอีกส่วนหนึ่งดำรงไว้ซึ่งความเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ วุฒิสภาประกอบด้วยสมาชิกที่มาจากการเลือกตั้งผสมกับสมาชิกจากการสรรหาเพื่อให้เกิดการถ่วงดุลภายในองค์กร อำนาจหน้าที่ของวุฒิสภามีความสอดคล้องกับระดับความเชื่อมโยงมีต่อประชาชน คือมีอำนาจในการกลั่นกรอง รับรองบุคคลเพื่อทำหน้าที่ในองค์กรอิสระแต่ไม่มีอำนาจในการริเริ่มกฎหมาย